Większość ustawowa potrzebna do podjęcia uchwały o skróceniu kadencji sejmu wynosi ⅔ ustawowej liczby posłów (460).
Rozstrzygnięcie: nie. Uzasadnienie: Wymagana konstytucyjnie większość potrzebna do podjęcia uchwały o skróceniu kadencji sejmu wynosi ⅔ ustawowej liczby posłów (460), tj. ⅔ x 460 = 307 głosów, a „za” głosowało tylko 268 posłów.
11
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (projekt pierwszy)
Fragment projektu nowej ustawy zasadniczej zaproponowanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich w 2009 r.
Art. 69
1. Sejm może skrócić swoją kadencję uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu może zarządzić również Prezydent, za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną większością głosów ustawowej liczby senatorów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza jednoczesne skrócenie kadencji Senatu.
2. W przypadku skrócenia kadencji Sejmu Prezydent zarządza wybory do Sejmu i Senatu i wyznacza ich datę na dzień przypadający nie później niż w ciągu 45 dni od dnia podjęcia uchwały lub zarządzenia, o których mowa w ust. 1.
1 Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (projekt pierwszy), dostępny w internecie: rpo.gov.pl [dostęp 20.02.2020 r.].
R5A50P0m9dwS4
Przypomnij sobie, w jakich okolicznościach Prezydent RP może skrócić kadencję sejmu zgodnie z obowiązującymi obecnie regulacjami.
Rozstrzygnięcie: osłabienia. Uzasadnienie: Obecnie Prezydent RP może (lub musi) skrócić kadencję sejmu jedynie w dwóch ściśle określonych przypadkach. Proponowana regulacja umożliwi Prezydentowi RP skracanie kadencji sejmu w dowolnych okolicznościach (za zgodą senatu).
21
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
1
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencja (Druk nr 2075)
UZASADNIENIE
Sejm RP, jako najważniejsza instytucja demokratyczna w Polsce, stanął w obliczu ogromnego kryzysu politycznego. Rozpad koalicji rządowej spowodował całkowity rozkład zaplecza parlamentarnego obecnego rządu. Jak wynika z oceny obecnej sytuacji politycznej dalsze wyczekiwanie na pozytywne rozwiązanie tego kryzysu jest szkodliwe dla Polski. Po kolejnym pęknięciu nękanej ciągłymi, wewnętrznymi sporami koalicji w naturalny sposób wyczerpała się zdolność sił wchodzących w skład obecnego parlamentu do zawarcia trwałego porozumienia zdolnego zagwarantować stabilne oparcie dla rządu.
Dalsze trwanie Sejmu RP w stanie wszechogarniającego konfliktu politycznego nie daje szans na racjonalną i efektywną pracę ustawodawczą. Obecny kryzys prowadzi do niebezpiecznego spadku zaufania obywateli do skuteczności mechanizmów demokratycznych.
Wszystkie te przesłanki wskazują, że polski parlament nie może skutecznie wypełniać swej konstytucyjnej roli i że jedynym wyjściem z obecnej sytuacji, służącym dobru Polski, służącym wyłonieniu nowego układu koalicyjnego i – w efekcie – nowego rządu są przedterminowe wybory. Jedynym środkiem na przerwanie i zakończenie obecnego kryzysu parlamentarnego jest rozpisanie wyborów i oddanie decyzji o dalszych losach rządu RP w ręce suwerena, to jest – Narodu. Dlatego też składamy wniosek o przyjęcie przez Sejm RP uchwały o rozwiązaniu Sejmu.
2 Źródło: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej V kadencja (Druk nr 2075), dostępny w internecie: orka.sejm.gov.pl [dostęp 24.02.2020 r.].
RgnGH7lZ5X264
Postaraj się wskazać konkretne, praktyczne powody konieczności skrócenia kadencji sejmu, nie tylko ogólne sformułowania w rodzaju „ogromnego kryzysu politycznego” i „dobra Polski”.
1. Rząd nie ma odpowiedniej większości parlamentarnej, która umożliwiłaby mu działanie. 2. Podzielony politycznie sejm nie ma szans na racjonalną pracę ustawodawczą. 3. Obywatele tracą zaufanie do skuteczności mechanizmów demokratycznych.
21
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
1
Stanisław BożykKadencja Parlamentu we współczesnych systemach konstytucyjnych
Kadencyjność parlamentu uznawana jest (…) w doktrynie prawa konstytucyjnego za konieczny element przedstawicielskiego charakteru tego organu, gdyż „tylko okresowa oraz poddana sztywnym procedurom i terminom odnawialność składu parlamentu (w powiązaniu z demokratycznym prawem wyborczym) może mu nadawać charakter organu rzeczywiście reprezentatywnego”. Przyjęcie zasady kadencyjności parlamentu spełnia zarazem istotną funkcję gwarancyjną.
3 Źródło: Stanisław Bożyk, Kadencja Parlamentu we współczesnych systemach konstytucyjnych, dostępny w internecie: repozytorium.uwb.edu.pl [dostęp 9.04.2021 r.].
RtoevfRzeIOw3
Przypomnij sobie definicję demokracji oraz na czym polega kontrolna funkcja wyborów.
Demokracja to przede wszystkim rządy ludu, który jest suwerenem. Suweren może sprawować władzę przez swoich przedstawicieli, jednak musi mieć okresowo okazję zadecydowania, kto będzie go reprezentował. W tej sposób lud sprawuje też kontrolę nad rządzącymi.
Materiał źródłowy do ćwiczeń 7 i 8.
1
Stanisław BożykKadencja Parlamentu we współczesnych systemach konstytucyjnych
Konstytucyjne wyznaczenie ram czasowych kadencji parlamentu ma w każdej sytuacji określone znaczenie. Gdy kadencja najwyższego organu przedstawicielskiego jest krótka, to deputowani są bardziej związani ze swoim elektoratem, gdyż częste wybory parlamentarne gwarantują wierne odzwierciedlenie w jego składzie dominujących w danym momencie orientacji politycznych w społeczeństwie. Parlamentarzyści są jednak wtedy mniej aktywni, ponieważ koncentrują się przede wszystkim na zapewnieniu sobie reelekcji w nadchodzących wyborach. W dodatku spora część nowo wybranych deputowanych potrzebuje czasu, aby wdrożyć się do pracy parlamentarnej i gdy już to uczynią, kadencja się kończy.
Z kolei zbyt długie kadencje parlamentu powodują zwykle ograniczenie wpływu elektoratu na postawy reprezentantów, co w konsekwencji stwarza deputowanym większe możliwości prowadzenia działań bardziej niezależnych oraz zgodnych z ich własnym sumieniem i zainteresowaniami. Takie kadencje sprzyjają jednak zawsze stabilności parlamentu, gdyż stwarzają mu znacznie większe możliwości planowania i wykonywania zadań w dłuższej perspektywie czasowej, a tym samym służą bardziej efektywnej partycypacji tego organu władzy ustawodawczej w realizacji zasadniczych kierunków polityki państwa.
3 Źródło: Stanisław Bożyk, Kadencja Parlamentu we współczesnych systemach konstytucyjnych, dostępny w internecie: repozytorium.uwb.edu.pl [dostęp 9.04.2021 r.].
31
Ćwiczenie 7
R1HplfPx0N3td
Postaraj się nie cytować fragmentów tekstu, tylko wyjaśnić własnymi słowami.
Wada: 1. Deputowani są mniej aktywni w pracy parlamentarnej, bo skupiają się na zapewnieniu sobie reelekcji. 2. Deputowani nie są przygotowani do pełnienia swojej funkcji i kadencja jest zbyt krótka, by można było ich przygotować i wykorzystać to, że są już przygotowani. Zaleta: Deputowani są bardziej związani ze swoim elektoratem, ponieważ często muszą ubiegać się o jego poparcie w wyborach.
31
Ćwiczenie 8
R1R7SEdGLQkfa
Postaraj się nie cytować fragmentów tekstu, tylko wyjaśnić własnymi słowami.
Wada: Wyborcy mają mniejszy wpływ na swoich reprezentantów, deputowani mogą podejmować działania niezależne od woli wyborców. Zaleta: Długa kadencja sprzyja stabilności parlamentu, dzięki czemu można bardziej racjonalnie planować i wykonywać zadania, a więc praca parlamentu jest bardziej efektywna.
31
Ćwiczenie 9
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
1
Konstytucja Republiki Francuskiej
Artykuł 24
Parlament składa się ze Zgromadzenia Narodowego i Senatu.
Artykuł 12
Prezydent Republiki może, po zasięgnięciu opinii premiera i przewodniczących izb, zarządzić rozwiązanie Zgromadzenia Narodowego.
Wybory powszechne odbywają się najwcześniej dwudziestego i najpóźniej czterdziestego dnia po rozwiązaniu.
Zgromadzenie Narodowe zbiera się z mocy prawa w drugi czwartek po wyborach. Jeżeli zebranie się Zgromadzenia Narodowego przypada poza okresem przewidzianym na sesję zwyczajną, z mocy prawa otwarta zostaje sesja piętnastodniowa.
Ponowne rozwiązanie Zgromadzenia nie może być zarządzone przed upływem roku, następującego po wyborach.
4 Źródło: Konstytucja Republiki Francuskiej, dostępny w internecie: libr.sejm.gov.pl [dostęp 8.04.2021 r.].
R1afdVxiaQHz0
Zastanów się, czy francuski prezydent jest czymkolwiek ograniczony w podejmowaniu decyzji dotyczącej rozwiązania Zgromadzenia Narodowego.
Rozstrzygnięcie: Słabsza. Uzasadnienie: Francuskie Zgromadzenie Narodowe może zostać rozwiązane decyzją Prezydenta Republiki Francuskiej w dowolnych okolicznościach (z wyjątkiem pierwszego roku po wyborach), a w Polsce są to tylko dwie ściśle określone sytuacje.