Prześledź jego motywacje i czyny, jakich się dopuszcza.

Zołzikiewicz kieruje się jedynie własnym interesem oraz popędem. Cynicznie wykorzystuje swoją przewagę intelektualną, a także społeczną we wsi, by zdobyć to, na czym mu zależy – czyli posiąść Rzepową. Sprzeniewierza się tym samym wszelkim zasadom moralnym oraz etycznym, nie spotyka go za to jednak żadna kara.

Zwróć uwagę na uwznioślenie w opisie Traugutta, dokonanym przez Elizę Orzeszkową, oraz ironię, którą posłużył się Henryk Sienkiewicz, charakteryzując postawę Zołzikiewicza.

Romuald Traugutt został opisany jako bohaterski przywódca powstania, który poświęcił życie, broniąc wolności ojczyzny. Zołzikiewicz to drań i tchórz (jego „namiętne pragnienie zachowania się nadal do obrony i szczęścia ojczyzny” to ironia Sienkiewicza). Nie bez powodu autor pisze z kpiną o plecach Zołzikiewicza; to właśnie tę część ciała pokazuje osoba, która ucieka.

Zastanów się nad znaczeniem wyrazów szkice i epopeja. Zwróć uwagę na to, czym charakteryzuje się szkic (szczególnie węglem). Przypomnij sobie także, jakie wydarzenia opisywano w eposach, kim byli ich bohaterowie.

Pierwszym kierunkiem interpretacyjnym jest słowo szkice sugerujące, że mamy
do czynienia z czymś niedokończonym, co ma za zadanie jedynie nakreślić problem. I jest tak rzeczywiście – Sienkiewicz przedstawia problemy, z jakimi borykają się mieszkańcy wsi, nie indywidualizuje jednak bohaterów, nie pogłębia ich portretu psychologicznego ani nie wprowadza wielu wątków. Ponadto są to szkice węglem, a zatem rysunek czarno‑biały, co również może sugerować prostotę środków wyrazu.

Drugim kierunkiem jest wymowa podtytułu utworu, słowo epopeja, które wskazuje na pokrewieństwa z antycznym gatunkiem eposu. Epos dotyczył momentów przełomowych, był gatunkiem monumentalnym, opowiadającym o bohaterstwie, przedstawiającym całe społeczeństwa. Nowela Sienkiewicza jest nazywana epopeją w znaczeniu nowoczesnym, XIX‑wiecznym; głównie ze względu na to,
że przedstawia społeczeństwo i problemy, z jakimi się mierzą; słowo to może też wskazywać na fakt, że według autora problemy, jakie porusza w noweli, są ważne i warte poddania refleksji. Może mieć również wydźwięk ironiczny, zważywszy
na małość niektórych bohaterów.

Przypomnij sobie, u kogo Rzepowie szukają pomocy. Czy ktokolwiek udzielił im wsparcia? Przeanalizuj kolejne wizyty w gminie, we dworze, na plebanii, u naczelnika powiatu. Przypomnij też sobie strukturę argumentu.

Osoba, która stoi za wszystkimi wydarzeniami, to Zołzikiewicz. To jego popędy – zauroczenie Rzepową – doprowadzają do przechytrzenia Rzepy, podstępu, który ma na celu uwiedzenie jego żony, a w rezultacie – skutkuje jej śmiercią z rąk zazdrosnego męża.

Odpowiedzialność za tragiczny los Rzepów ponoszą też ci, którzy kierują się egoizmem, obojętnością, którzy nie przeciwstawiają się krzywdzie i niesprawiedliwości. Henryk Sienkiewicz formułuje oskarżenie wobec ziemiaństwa, kleru, carskiej administracji. Wyznawana przez osoby wykształcone zasada nieinterwencji (przyglądania się) wynika ze względów majątkowych, kler odznacza się oderwaniem od spraw ludzi (kazanie), aparat władzy jest bezduszny.

Pamiętaj, że w twoim tekście powinny się znaleźć argumenty odwołujące się
do treści Szkiców węglem. Twój wywód powinien prowadzić do wniosku. W pracy mogą się pojawić następujące wskaźniki spójności tekstu: z jednej strony, z drugiej strony, natomiast, więc, zatem. Możesz wykorzystać argumentację z poprzedniego ćwiczenia.

Twoja praca jest poprawna, jeśli prezentujesz w niej własne, subiektywne stanowisko, a argumenty, którymi sią posługujesz, są zgodne z wymową noweli Sienkiewicza.