Sprawdź się
Wolność gospodarcza oznacza prawo do… Możliwe odpowiedzi: 1. prowadzenia swobodnej działalności gospodarczej., 2. kupowania produktów według własnych potrzeb., 3. konkurencyjności cen., 4. prowadzenia ewidencji podatkowej.
Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj polecenie.
Czy wolność staje się dla nas ciężarem?Jeszcze niedawno marsz ku wolności wydawał się nie do zatrzymania. We wschodniej Europie, południowej Afryce, posowieckiej Azji kolejne kraje wybijały się na wolność polityczną i ekonomiczną. W Ameryce i Europie Zachodniej mniejszości zdobywały kolejne prawa i wolności. Światowa gospodarka łączyła się ogniwami układów gwarantujących wolności gospodarcze. Gdy jednak XXI w. się rozpoczął, marsz wolności został zatrzymany nie tylko politycznie, ale też intelektualnie. Co się stało? Czyżby wolność osiągnęła granice, po których przekroczeniu przestaje być darem, a staje się ciężarem?
Źródło: Jacek Żakowski, Czy wolność staje się dla nas ciężarem?, dostępny w internecie: polityka.pl [dostęp 6.01.2020 r.].
Wypowiedź autora odnosi się do zjawiska… Możliwe odpowiedzi: 1. rywalizacji zimnowojennej między mocarstwami., 2. spowolnienia gospodarczego krajów Europy i Afryki., 3. powrotu autorytaryzmu w krajach dotąd demokratycznych., 4. przyjęcia Powszechnej deklaracji praw człowieka.
Materiał źródłowy do ćwiczeń nr 7–8.
Wolność na świecie 2019Kilka dni temu amerykański instytut Freedom House opublikował swój coroczny raport na temat wolności na świecie. Choć metodologia FH budzi pewne wątpliwości, jest to wciąż najbardziej całościowa ocena swobód, praw człowieka i demokracji we wszystkich krajach świata.
Wolność według liberalnego modelu
Freedom House dzieli państwa na wolne, częściowo wolne i te, które nie są wolne, oceniając je w skali 1–7 w dwóch kategoriach, tj. praw politycznych i wolności obywatelskich. W każdej z tych kategorii są dodatkowe subkategorie, w ramach których FH przyznaje punkty (do 40 w pierwszej kategorii i do 60 w drugiej).
Idealna wolność jest wtedy, gdy dane państwo ma ocenę 1,0 i 100 punktów. Taką ocenę uzyskały trzy państwa: Szwecja, Norwegia i Finlandia, co dość jednoznacznie wskazuje na to, że FH definiuje wolność według bardzo liberalnego modelu, w którym ważniejsze od reprezentatywności władzy są swobody różnego rodzaju mniejszości, a także otwartość na migrantów. Budzi to duże wątpliwości, zważywszy na to, że akurat w Szwecji głos co piątego obywatela jest ignorowany (chodzi o wyborców Szwedzkich Demokratów), a partia ciesząca się obecnie poparciem 3 proc. wyborców (Zieloni) ma ogromne wpływy.
Takie definiowanie wolności budzi też wątpliwości co do prawidłowości oceny krajów z innych kręgów kulturowych, np. Iraku, który został zaliczony do krajów niewolnych, mimo że FH ocenił, że wybory w tym kraju były uczciwe, a scena polityczna jest pluralistyczna. Mimo to warto przyjrzeć się temu rankingowi, gdyż wątpliwości nie przekreślają jego ogromnej wartości poznawczej.
Najbardziej i najmniej wolni
W czołówce krajów wolnych znajduje się sześć krajów nieeuropejskich, tj. Kanada, Nowa Zelandia, Australia, Urugwaj, Barbados i Japonia, a także Holandia, Luksemburg, Irlandia, Dania, Szwajcaria, Belgia i Portugalia. USA znalazły się dopiero na 53. miejscu z oceną 1,5 i 86 punktami. Polska jest tuż za Stanami, na 59. miejscu, z oceną 2,0 i 84 punktami. Łącznie jako wolne FH ocenił 86 spośród 195 krajów (ranking obejmuje też terytoria, na których utworzono samozwańcze państwa). 59 krajów oceniono natomiast jako częściowo wolne, a 50 krajów jako niewolne. Sam tytuł raportu «Demokracja w odwrocie» napawa pesymizmem, jednak dokładna jego analiza skłania do pewnego sceptycyzmu co do takiego spojrzenia, zwłaszcza że proporcje między poszczególnymi kategoriami w zeszłym roku były podobne.
Źródło: Witold Repetowicz, Wolność na świecie 2019, dostępny w internecie: tvp.info [dostęp 6.01.2020 r.].
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Wolność słowa jako fundament państw demokratycznych a jej wielopłaszczyznowy charakterDla Thomasa Hobbesa wolność jawi się jako uprawnienie przyrodzone każdemu człowiekowi „używania swej własnej mocy wedle swojej własnej woli dla zachowania własnej istoty, to znaczy: swego własnego życia; i co za tym idzie, wolność czynienia wszystkiego, co w swoim własnym sądzie i rozumieniu będzie on uważał za najistotniejszy środek do tego zachowania«. Jednocześnie taka absolutna wolność charakterystyczna dla stanu natury staje się źródłem ludzkich nieszczęść, wojen prowadzonych przez każdego z każdym. Dlatego rozwiązaniem pozytywnym okazuje się rezygnacja z wolności absolutnej, która polegałaby na tym, by «wyzbyć się wolności przeszkadzania innemu człowiekowi w korzystaniu z jego uprawnienia do tej samej rzeczy (…)». Należy podkreślić, iż w rozważaniach Hobbesa wolność absolutna nie jest traktowana jako wartość sama w sobie. Przeciwnie, w warunkach funkcjonowania państwa wolność nie może być absolutna.
Źródło: Jarosław Wichura, Wolność słowa jako fundament państw demokratycznych a jej wielopłaszczyznowy charakter, „Pisma Humanistyczne”, nr 12.
Zapoznaj się z fragmentem artykułu i wykonaj polecenie.
PE: „Wolne media są fundamentem demokracji i praworządności”«Wolne media są fundamentem demokracji i praworządności, dlatego trzeba szczególnie chronić dziennikarzy» – to konkluzja z wysłuchania o wolności mediów i swobody wypowiedzi w UE. Odbyło się ono w komisji wolności obywatelskich Parlamentu Europejskiego w Brukseli. (…)
Źródło: bt, PE: „Wolne media są fundamentem demokracji i praworządności”, dostępny w internecie: koduj24.pl [dostęp 6.01.2020 r.].