Maciej Hartliński Przywództwo polityczne

Zgodnie z przyjętym punktem widzenia, przywódcą politycznym zostaje ta osoba, która zajmuje najwyższą pozycję w grupie. Pojawia się jednakże pytanie, w wyniku jakich przesłanek to następuje. (…)

Można przyjąć, że dzieje świata napisane zostały przez przywódców politycznych. Działo się tak na przestrzeni całej historii i na każdym jej etapie możliwe jest wskazanie takich polityków. Pierwszą hipotezą dotyczącą determinant zostania przywódcą politycznym jest zatem wybitna jednostka. Decydują o tym jej osobowość i wyróżniające ją przymioty. Zakłada, że przywódcami politycznymi zostają wyłącznie osoby posiadające ponadprzeciętne cechy osobiste. Tym, co sprawia, iż zostaje się przywódcą politycznym, jest posiadanie wybitnej osobowości.

Druga hipoteza jest przeciwna i jej argumentacja opiera się na przekonaniu, że życie polityczne i społeczne jest na tyle zróżnicowane, iż żadna pojedyncza osoba nie jest w stanie wpłynąć na jego gwałtowną zmianę. (…)

Istotą tej hipotezy jest zatem stwierdzenie, że to uwarunkowania historyczne tworzą przywódców politycznych. Specyfika sytuacji, w jakiej się znaleźli, jest najbardziej istotnym stymulatorem zaistnienia przywództwa politycznego. Teoria ta akcentuje takie czynniki, jak przypadkowe okoliczności ze względu na uwarunkowania historyczne oraz kulturowe. To one stwarzają sytuację, w której ludzie powierzają przywództwo polityczne przypadkowej osobie znajdującej się akurat w danym miejscu i czasie. (…). Podłożem jest aktualny stan na arenie politycznej oraz uwarunkowania emocjonalne społeczeństw. (…)

Ponadto tym, co decyduje o staniu się przywódcą, są indywidualne motywy przywódcy politycznego (…). Można do nich zaliczyć na przykład te ogólnie przypisywane ludziom, takie jak: chęć wywierania wpływu na innych, bycia sławnym, spełniania ambicji, realizacji celów, rozwoju zainteresowań, dominacji, bycia podziwianym, dostępu do władzy i pieniędzy. Wskazać można także motywy związane z polityką, jak przykładowo dążenie do sprawowania władzy publicznej, aktywność społeczna i polityczna, efektywne wpływanie na otoczenie, poczucie misji politycznej, zaangażowanie ideologiczne.

1 Źródło: Maciej Hartliński, Przywództwo polityczne, Olsztyn 2012, s. 60–61.