Wskaż, jak inaczej określa się wykształconą demokrację, która przetrwała próbę czasu. Możliwe odpowiedzi: 1. skonsolidowana, 2. krytyczna, 3. populistyczna, 4. konsumpcyjna
R1d66pOVrOYsc1
Ćwiczenie 2
Wskaż zagrożenia dla demokracji. Możliwe odpowiedzi: 1. demokratycznie przeprowadzone wybory, 2. nepotyzm, 3. bierność obywateli, 4. zasada jednolitości
R1VXBMjaXlRCO2
Ćwiczenie 3
Połącz pojęcia z ich definicjami. klientelizm Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy korupcja Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy nadużycie władzy Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy partykularyzm Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy
Połącz pojęcia z ich definicjami. klientelizm Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy korupcja Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy nadużycie władzy Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy partykularyzm Możliwe odpowiedzi: 1. oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, 2. przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego, 3. opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, 4. dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy
Połącz pojęcia z ich definicjami.
dbanie wyłącznie o interesy konkretnej grupy społecznej lub regionu przez przedstawicieli władzy, opieka nad osobą lub grupą osób w zamian za poparcie polityczne i lojalność, oferowanie lub przyjmowanie korzyści osobistej, majątkowej lub innej w zamian za podjęcie lub zaniechanie działań przez osobę sprawującą funkcję publiczną, przekroczenie uprawnień przez osobę sprawującą funkcję publiczną do tego stopnia, że podejmuje ona działania na szkodę interesu publicznego
klientelizm
korupcja
nadużycie władzy
partykularyzm
R17fMK0MvI1932
Ćwiczenie 4
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Zjawisko alienacji elit polega na tym, że elity utożsamiają dobro obywateli z dobrem własnym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Niewykształcone społeczeństwo zdecydowanie łatwiej ulega hasłom demagogicznym niż wykształcone. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Konflikty etniczne w państwie nigdy nie są zagrożeniem dla demokracji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Przy frekwencji wyborczej na poziomie 40% partia, która w wyborach uzyska wynik 40% poparcia, reprezentuje jedynie 16% obywateli mających prawo do głosowania. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz.
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Zjawisko alienacji elit polega na tym, że elity utożsamiają dobro obywateli z dobrem własnym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Niewykształcone społeczeństwo zdecydowanie łatwiej ulega hasłom demagogicznym niż wykształcone. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Konflikty etniczne w państwie nigdy nie są zagrożeniem dla demokracji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Przy frekwencji wyborczej na poziomie 40% partia, która w wyborach uzyska wynik 40% poparcia, reprezentuje jedynie 16% obywateli mających prawo do głosowania. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz.
311
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się z mapą interaktywną i wykonaj ćwiczenie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RUTUIeyUYm4I6
Podaj nazwy krajów europejskich, w których demokracja zaliczana jest do systemów hybrydowych. (Uzupełnij).
Są to niektóre państwa, w których panował ustrój demokracji ludowej.
Bośnia i Hercegowina, Albania, Czarnogóra, Macedonia Północna, Ukraina i Mołdawia.
31
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
1
Dlaczego głosowanie ma znaczenie?
Dlaczego udział w głosowaniu był istotny?
Nie możemy uznać demokracji za rzecz oczywistą. Prawo do głosowania jest jedną z naszych najważniejszych wolności obywatelskich. Gwarantuje ono, że mamy głos i zapewnia, że nasze głosy są słyszalne. Musimy bronić idei demokracji, a jednym z najlepszych tego sposobów jest głosowanie w wyborach. W coraz bardziej zglobalizowanym świecie, w którym jesteśmy ze sobą połączeni ponad granicami bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, istnieją pewne problemy, których po prostu nie możemy rozwiązać w izolacji. Referendum w sprawie Brexitu dowiodło, że Unii Europejskiej jako takiej nie można uznawać za rzecz oczywistą.
4 Źródło: Dlaczego głosowanie ma znaczenie?, dostępny w internecie: socialistsanddemocrats.eu [dostęp 27.05.2020 r.].
RCs0Zd7MmIRwe
Wyjaśnij na podstawie tekstu, w jaki sposób na demokrację wpływa udział w wyborach. (Uzupełnij).
Zastanów się, czy w skali państwa pojedynczy głos coś zmieni.
Każdy głos oddany w wyborach ma znaczenie, ponieważ pozwala pokazać rządzącym wolę obywateli. Głosy poszczególnych obywateli zebrane razem pokazują ich siłę.
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.
1
Jak rozpoznać polityka populistę
Jan‑Werner Müller, niemiecki historyk i politolog w książce „Co to jest populizm?” (…) zauważa, że (…)
Populiści chcą być wyłącznymi reprezentantami narodu
Podkreśla, że krytyczny stosunek do elit to „konieczny, ale niewystarczający warunek, by zostać zakwalifikowanym jako populista”. Müller wymienia trzy cechy charakterystyczne dla populistycznych rządów:
„Próby przejęcia aparatu państwa, korupcja i »masowy klientelizm« (przehandlowywanie korzyści materialnych bądź przysług biurokratycznych w zamian za polityczne poparcie obywateli, którzy stają się »klientami« populistów) oraz systematyczne wysiłki na rzecz stłamszenia społeczeństwa obywatelskiego.”
Zdaniem politologa, podobnie czyni wielu polityków autorytarnych, jednak to, co odróżnia populistów, to uzasadnienie ich postępowania twierdzeniem, że są „wyłącznymi reprezentantami narodu”. Głównym zagrożeniem, wynikającym z populizmu, jest według Müllera fakt, że mówiący demokratycznym językiem populiści prowadzą politykę w formie rażąco antydemokratycznej.
5 Źródło: Jak rozpoznać polityka populistę, 29.07.2017 r., dostępny w internecie: businessinsider.com.pl [dostęp 27.05.2020 r.].
R3a7I7veP1r2Q
Wyjaśnij, dlaczego populizm jest zagrożeniem dla demokracji. (Uzupełnij).
Zastanów się, o jakich cechach populizmu mowa jest w tekście i jak wpływają one na demokrację.
Populiści, uważając się za przedstawicieli narodu i to wyłącznych, dążą do przejęcia i sprawowania władzy, tworząc z obywateli „klientelę”, która w zamian za korzyści ich popiera. Jest to zaprzeczeniem idei demokracji.
Ranking pokazuje percepcję korupcji w danym kraju przez ludzi biznesu i analityków z całego świata, w tym ekspertów zamieszkałych w ocenianym kraju. Każdy kraj oceniany jest w skali od 100 (największa przejrzystość) do 0 (największa korupcja). Oprac. na podst. CPI 2019 Global hightlights, transparency.org, 24.01.2020 [online, dostęp: 27.05.2020].
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Dla Sudanu Południowego i Somalii brak jest danych. Wskaźnik demokracji opiera się na 60 wskaźnikach pogrupowanych w pięciu różnych kategoriach: proces wyborczy i pluralizm, swobody obywatelskie, funkcjonowanie administracji publicznej, partycypacja polityczna oraz kultura polityczna. Kraje z przedziału 8–10 to pełne demokracje; z przedziału 6–7,99 to wadliwe demokracje; z przedziału 4–5,99 to systemy hybrydowe; z przedziału 0–3,99 to systemy autorytarne. Oprac. na podst. Democracy Index 2019. A year of democratic setbacks and popular protest. A report by The Economist Intelligence Unit, eiu.com [online, dostęp: 27.05.2020].
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RADXK74Ub5No2
Na podstawie wykresów wyjaśnij, czy korupcja ma wpływ na poziom demokracji. (Uzupełnij).
Porównaj wskaźnik perpepcji korupcji dla poszczególnych państw.
Korupcja ma znaczenie dla poziomu demokracji w danym państwie. W państwach mających wysoki wskaźnik demokracji (Dania, Nowa Zelandia, Finlandia, Szwecja) jest także wysoki wskaźnik percepcji korupcji. I odwrotnie: w państwach o niskim wskaźniku demokracji jest także niski wskaźnik percepcji korupcji (oznacza to wysoką korupcję).