Na przykładzie problemu poznania istoty rzeczy wyjaśnij, na czym polega najważniejsza różnica między idealizmem immanentnym a realizmem teoriopoznawczym.
ROAMWvBrWEEY5
Czy poznanie istoty rzeczy jest możliwe? Jak odpowiedziałby na to pytanie realista, a jak idealista? Dlaczego?
Najważniejsza różnica między realizmem a idealizmem immanentnym dotyczy poglądu na możliwość poznania rzeczywistości obiektywnej, czyli niezależnej od podmiotu. Realizm uznaje, że rzeczywistość ta jest wobec aktu poznania pierwotna, a jej poznanie – możliwe. Idealizm immanentny stoi na stanowisku, że podmiot nie może poznać rzeczywistości obiektywnej, ponieważ poznaje sam siebie – nie rzeczy, lecz własne przeżycia psychiczne. Istota rzeczy to własności, które stanowią o tym, że jest ona sobą – właśnie tym, czym jest. Realiści sądzą, że (choć proponują różne metody poznania) poznanie istoty jest możliwe, ponieważ obiektywnie przynależy ona do rzeczy. Idealiści immanentni kwestionują natomiast możliwość poznania istoty rzeczy, ponieważ kwestionują samą możliwość poznania rzeczywistości obiektywnej.
31
Ćwiczenie 8
Jak problem poznania istoty rzeczy rozwiązuje Husserl? Wyjaśnij, na czym polega jego rozwiązanie wskazując różnice między jego stanowiskiem a realizmem i idealizmem immanentnym.
R8WkhNmp9BnjA
Czy zdaniem Husserla istota rzeczy należy do rzeczywistości obiektywnej?
Husserl odrzuca realizm sądzi bowiem, że poznanie nie może dotyczyć przedmiotów niezależnych od świadomości, ponieważ tylko świadomość dana jest w sposób bezpośredni. Odrzuca jednak zarazem idealizm immanentny – nie uważa, że jednym możliwym przedmiotem poznania są przeżycia psychiczne podmiotu, co skazywałoby każde poznanie na subiektywizm. Stanowisko Husserla, nazywane idealizmem transcendentalnym, zakłada, że: [1] poznanie istoty rzeczy jest możliwe (odrzucenie idealizmu immanentnego); [2] istota rzeczy nie należy do rzeczywistości obiektywnej (odrzucenie realizmu); [3] istota rzeczy to ich obiektywny sens (odrzucenie subiektywizmu), ustanawiany a priori przez czystą (transcendentalną) świadomość; [4] poznanie istoty rzeczy nie polega ani na poznaniu obiektywnej, czyli empirycznej rzeczywistości (odrzucenie realizmu), ani na poznaniu przeżyć psychicznych podmiotu (odrzucenie idealizmu immanentnego), lecz na wglądzie w czystą (aprioryczną lub inaczej: transcendentalną) świadomość