Sprawdź się
Zapoznaj się z wykresem, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem wykresu, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z tekstami źródłowymi, a następnie wykonaj polecenie.
Źródło I
O obywatelskości i jej przemianach na przestrzeni wiekówObywatelskość funkcjonuje w słowniku nauk społecznych obok pojęcia obywatelstwa. Chociaż niekiedy bywają one używane zamiennie, tym ostatnim terminem najczęściej nazywa się status polityczno‑prawny jednostki obejmujący zakres jej uprawnień i obowiązków determinowanych określonym typem ładu społeczno‑politycznego oraz dominującą koncepcją obywatelskości właśnie. Obywatelskość formułuje pewną „filozofię bycia obywatelem” w danych warunkach społeczno‑politycznych i często odnosi się do zespołu cech i wartości o charakterze etosu, schematów aprobowanych działań oraz pewnego zestawu cnót obywatelskich wymaganych od jednostki w danej wspólnocie. Obywatelskość bywa rozpatrywana jako postawa wobec całej zbiorowości i jej poszczególnych członków, wraz z przeświadczeniem o ważności pewnych wartości (cnót obywatelskich). Można uznać, że treści, które niesie z sobą ta kategoria, są traktowane jako postulowany wynik procesu wychowania obywatelskiego młodego pokolenia.
Źródło II
Co to znaczy być dobrym obywatelem?Sądzę, że dobry obywatel nie dąży tylko do zaspokojenia własnych potrzeb, ale robi coś dla innych, potrafi poświęcić prywatne interesy i skupić się na wyższych celach; człowiek, który nie niszczy dóbr służących całemu społeczeństwu; który angażuje się w życie publiczne – chce i stara się decydować o sprawach ważnych dla kraju; korzysta nie tylko z przysługujących mu praw, ale nie uchyla się od obowiązków. Moim zdaniem dobrym człowiekiem i obywatelem jest Jerzy Owsiak. Dzięki niemu co roku organizowana jest Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, a pieniądze zebrane podczas akcji przeznacza się na różne cele związane z ratowaniem życia ludzkiego. Takich obywateli powinno być więcej.
Materiał źródłowy do ćwiczeń 4 i 5:
Materiał źródłowy do ćwiczeń 6–8:
Źródło I
Badanie dla Komisji Kultury i Edukacji – Tożsamość europejskaBez względu na problemy związane z budowaniem tożsamości w środowiskach nacechowanych różnorodnością etniczną, kulturową i językową kwestia „tożsamości europejskiej” nadal cieszy się znacznym zainteresowaniem świata nauki i polityki. W tym kontekście można wyróżnić dwa konkurujące ze sobą rozumienia tożsamości europejskiej i jej nośników:
I) Europa jako kulturowa wspólnota wartości;
II) Europa jako polityczna wspólnota praktyk demokratycznych.
Idea Europy jako „wspólnoty” (…) kulturowej wpisuje się w tradycję identytarystycznych koncepcji tożsamości odniesionych do państwa narodowego i kładzie nacisk na wspólne dziedzictwo kulturowe i doświadczenie historyczne. Zwolennicy idei Europy jako wspólnoty politycznej podkreślają zdolność generowania więzi przez instytucje demokratyczne i dzięki czynnemu uczestnictwu w życiu publicznym, co prowadzi do powstania demokratycznej kultury politycznej (…). Między tymi dwiema alternatywami oscyluje polityka europejska mająca wspierać zbiorową tożsamość transnarodową – czy to bezpośrednio, czy pośrednio – a podejścia przyjmowane w jej ramach skupiają się na obywatelskim rozumieniu „europejskości”, które zasadniczo zyskuje na popularności od przełomu wieków (równolegle do piętrzenia się przeszkód, które napotyka projekt europejski). Widoczne jest to w programie „Europa dla obywateli” zainicjowanym w 2006 r., w którym przykłada się wagę do pamięci historycznej, a zatem do wymiaru kulturowego tożsamości europejskiej, lecz zarazem kładzie się nacisk na aktywne obywatelstwo (tożsamość polityczną). Równie wyraźnie przejawia się w programie „Europa dla obywateli” inne wyraźne przesunięcie, które dokonało się z czasem, mianowicie od niemal całkowicie „odgórnego” do bardziej „oddolnego” podejścia, sprzyjającego doświadczeniom i działaniom jednostki. Zarazem można zauważyć, że – wobec niepewności co do losu integracji europejskiej jako takiej – nasila się poczucie niedogodności idei tożsamości europejskiej jako takiej oraz polemiczny charakter debaty na temat tej idei.
Źródło II
(…) jeśli Europa nie będzie miała swojej duszy, sama nie określi się kulturowo, nie będzie Europą. A jeśli będzie tylko wspólnotą polityczną czy ekonomiczną, to absolutnie nie spełni swojego zadania.
Źródło III
Badanie dla Komisji Kultury i Edukacji – Tożsamość europejskaW traktacie lizbońskim potwierdzono obywatelstwo Unii oraz wyszczególniono związane z nim prawa, a zarazem wprowadzono nową formę udziału obywateli europejskich w życiu publicznym, czyli „inicjatywę obywatelską”, oferując obywatelom Unii możliwość bezpośredniego uczestniczenia w kształtowaniu polityki Unii przez wzywanie Komisji Europejskiej do przedstawiania wniosków ustawodawczych.