Sprawdź się
Do obszarów przedstawionych poniżej dopisz przyczynę degradacji środowiska przyrodniczego.
kopalnie węgla kamiennego, kopalnia odkrywkowa węgla brunatnego, górnictwo siarki, górnictwo miedzi
| okręg bełchatowski | |
| okręg górnośląski | |
| okręg legnicko-głogowski | |
| okręg tarnobrzeski |
Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Antropopresja to zarówno planowe, jak i przypadkowe oddziaływanie człowieka na środowisko. | □ | □ |
| Rekultywacja to przywracanie wartości użytkowych terenom zniszczonym przez działalność człowieka. | □ | □ |
| Węgiel kamienny i brunatny to zasoby odnawialne. | □ | □ |
| W okręgu tarnobrzeskim wydobywa się rudy miedzi. | □ | □ |
| W okolicach Olkusza wydobywa się rudy cynku i ołowiu. | □ | □ |
Przykłady przekształceń różnych składników środowiska:
Rzeźba - 1. zanieczyszczenia pyłowe powietrza, 2. Z powierzchni odkrywki zdzierane są roślinność i pokrywa glebowa i w miarę wydobycia kopaliny i skały płonnej powstaje rozległe i głębokie zagłębienie terenowe, 3. węgiel brunatny, 4. odwodnienie odkrywek oraz chodników i szybów kopalni głębinowych powoduje powstanie lejów depresyjnych, czyli obszarów z obniżonym zwierciadłem wód podziemnych, 5. przesuszenie gleby
Gleby - 1. zanieczyszczenia pyłowe powietrza, 2. Z powierzchni odkrywki zdzierane są roślinność i pokrywa glebowa i w miarę wydobycia kopaliny i skały płonnej powstaje rozległe i głębokie zagłębienie terenowe, 3. węgiel brunatny, 4. odwodnienie odkrywek oraz chodników i szybów kopalni głębinowych powoduje powstanie lejów depresyjnych, czyli obszarów z obniżonym zwierciadłem wód podziemnych, 5. przesuszenie gleby
Wody - 1. zanieczyszczenia pyłowe powietrza, 2. Z powierzchni odkrywki zdzierane są roślinność i pokrywa glebowa i w miarę wydobycia kopaliny i skały płonnej powstaje rozległe i głębokie zagłębienie terenowe, 3. węgiel brunatny, 4. odwodnienie odkrywek oraz chodników i szybów kopalni głębinowych powoduje powstanie lejów depresyjnych, czyli obszarów z obniżonym zwierciadłem wód podziemnych, 5. przesuszenie gleby
Powietrze - 1. zanieczyszczenia pyłowe powietrza, 2. Z powierzchni odkrywki zdzierane są roślinność i pokrywa glebowa i w miarę wydobycia kopaliny i skały płonnej powstaje rozległe i głębokie zagłębienie terenowe, 3. węgiel brunatny, 4. odwodnienie odkrywek oraz chodników i szybów kopalni głębinowych powoduje powstanie lejów depresyjnych, czyli obszarów z obniżonym zwierciadłem wód podziemnych, 5. przesuszenie gleby
Uzupełnij schemat ilustrujący wpływ gospodarki człowieka na środowisko w Zagłębiu Bełchatowskim.
z powierzchni odkrywki zdzierane są roślinność i pokrywa glebowa; w miarę wydobycia kopaliny i skały płonnej powstaje rozległe i głębokie zagłębienie terenowe, węgiel brunatny, przesuszenie gleby, zanieczyszczenia pyłowe powietrza, powodzie, węgiel kamienny, odwodnienia górotworu, zanieczyszczenie aerozolowe powietrza, odwodnienie odkrywek powoduje powstanie lejów depresyjnych, czyli obszarów z obniżonym zwierciadłem wód podziemnych
Przykłady przekształceń różnych składników środowiska:
Surowiec – ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Rzeźba – ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Gleby – ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Wody – ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Powietrze – ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Opisz konsekwencje środowiskowe wynikające z zanieczyszczenia ropą naftową.
Napisz, jakie są przyczyny zmniejszenia wydobycia węgla kamiennego w Polsce.
Na podstawie tekstu źródłowego wymień działania, jakie podejmuje się w celu rekultywacji terenu pogórniczego.
Rekultywacja terenów pogórniczych jest tym etapem działalności górniczej, który z jednej strony rekompensuje niekorzystne zmiany powodowane tą działalnością, a z drugiej w wielu przypadkach jest początkiem nowego, często bardziej atrakcyjnego sposobu zagospodarowania terenu. Do takiego wniosku upoważnia analiza dokonywanych rekultywacji przez górnictwo odkrywkowe minionych lat. […] Zabiegi rekultywacyjne polegają na nadaniu lub przywróceniu gruntom zdegradowanym wartości użytkowych lub przyrodniczych, dzięki czemu obszary te mogą zostać dalej zagospodarowane. Osiągnięcie tego celu wymaga rozłożenia procesu rewitalizacji w czasie. Najwcześniejszy etap realizowany jest jeszcze w fazie projektu inwestycji, w którym określa się kierunki i zasięg przyszłej rekultywacji. Etap drugi to rekultywacja techniczna, polegająca między innymi na ukształtowaniu rzeźby terenu, regulacji stosunków wodnych, umocnieniu skarp, budowie sieci dróg dojazdowych i przepustów, a także odtworzeniu wierzchniej warstwy gleby metodami technicznymi. Etap trzeci obejmuje obudowę biologiczną zboczy i wierzchowin oraz zainicjowanie procesów glebotwórczych poprzez wprowadzenie odpowiedniej roślinności i przeprowadzenie prac umożliwiających wytworzenie warstwy gleby o pożądanej aktywności biologicznej
.
Indeks górny Źródło: Z. Kasztelewicz, Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych, Kraków 2010. Indeks górny koniecŹródło: Z. Kasztelewicz, Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych, Kraków 2010.
1. węgiel brunatny, 2. rekultywacja, 3. lej depresyjny, 4. degradacja, 5. węgiel kamienny, 6. hałda
Działalność, której celem jest przywrócenie zdegradowanemu przez człowieka środowisku naturalnemu jego kształtu i funkcji.
1. węgiel brunatny, 2. rekultywacja, 3. lej depresyjny, 4. degradacja, 5. węgiel kamienny, 6. hałda
Antropogeniczna forma ukształtowania powierzchni ziemi, wysypisko skały płonnej.
1. węgiel brunatny, 2. rekultywacja, 3. lej depresyjny, 4. degradacja, 5. węgiel kamienny, 6. hałda
Rozpad organicznego związku na mniejsze fragmenty lub stopniowe usuwanie fragmentów większych cząsteczek.
1. węgiel brunatny, 2. rekultywacja, 3. lej depresyjny, 4. degradacja, 5. węgiel kamienny, 6. hałda
Skała osadowa pochodzenia organicznego roślinnego powstała w neogenie, w erze kenozoicznej ze szczątków roślin obumarłych bez dostępu powietrza.
1. węgiel brunatny, 2. rekultywacja, 3. lej depresyjny, 4. degradacja, 5. węgiel kamienny, 6. hałda
Obszar obniżonego statycznego zwierciadła wód gruntowych w stosunku do jego naturalnego poziomu wokół miejsca ich poboru.
1. węgiel brunatny, 2. rekultywacja, 3. lej depresyjny, 4. degradacja, 5. węgiel kamienny, 6. hałda
Przyporządkuj hasło do definicji.
rekultywacja, węgiel kamienny, lej depresyjny, hałda, węgiel brunatny, degradacja środowiska
Skała osadowa pochodzenia roślinnego, zawierająca 75–97% pierwiastka węgla, powstała głównie w karbonie (era paleozoiczna) ze szczątków roślinnych, które bez dostępu tlenu uległy uwęgleniu.
............................................
Działalność, której celem jest przywrócenie zdegradowanemu przez człowieka środowisku naturalnemu jego kształtu i funkcji.
............................................
Antropogeniczna forma ukształtowania powierzchni ziemi, wysypisko skały płonnej.
............................................
Pogorszenie się stanu środowiska naturalnego wskutek antropopresji.
............................................
Skała osadowa pochodzenia organicznego powstała w erze kenozoicznej (w neogenie) ze szczątków roślin obumarłych bez dostępu powietrza.
............................................
Obszar obniżonego statycznego zwierciadła wód gruntowych w stosunku do jego naturalnego poziomu wokół miejsca ich poboru.
............................................
Na podstawie tekstu źródłowego napisz, jakie zmiany przyrodnicze może przynieść planowane wydobycie węgla brunatnego w Legnicy.
Decyzje o zagospodarowaniu złóż perspektywicznych powinny zapadać w nieodległym czasie. Bez nowych inwestycji po 2020 roku rozpocznie się zmniejszanie zdolności wydobycia węgla brunatnego w czynnych obecnie kopalniach węgla brunatnego do ich całkowitego zakończenia na początku lat 40. XXI wieku
.
Indeks górny Źródło: Czy legnicki węgiel brunatny to skarb czy przekleństwo dla tej ziemi?, KierunekEnergetyka.pl, (dostęp 29.01.2021). Indeks górny koniecŹródło: Czy legnicki węgiel brunatny to skarb czy przekleństwo dla tej ziemi?, KierunekEnergetyka.pl, (dostęp 29.01.2021).
Polska ma wybór pomiędzy katastrofą ekologiczną a zapaścią energetyczną. Gigantyczna kopalnia koło Legnicy pochłonie łąki, lasy i pola o powierzchni dużego miasta. Ale za to może za 20–30 lat nie zabraknie w Polsce prądu
.
Indeks górny Źródło: R. Omachel, Wkopani w złoże, 15.11.2009, Newsweek.pl, (dostęp 29.01.2021). Indeks górny koniecŹródło: R. Omachel, Wkopani w złoże, 15.11.2009, Newsweek.pl, (dostęp 29.01.2021).