Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R1PfFB2mt3ibZ1

Ćwiczenie 1

Zaznacz, która z poniższych przemian może doprowadzić do utworzenia ${}^{234}{Pa}$ z ${}^{238}U$ .

przemiana α, a następnie przemiana β^-
przemiana α, a następnie przemiana gamma
tylko przemiana α
tylko przemiana β⁺

R1NQotp33ueCj1

Ćwiczenie 2

R1DIiK7TYNfn62

Ćwiczenie 3

Uzupełnij podane równania.

${}_{0}^{1} n$ , ${}_{0}^{1}n$ , ${}_{1}^{2}H$ , ${}_{1}^{0}e$ , ${}_{1}^{1}H$ , ${}_{- 1}^{0}e$ , ${}_{2}^{4}{He}$

A. ${}_{83}^{212}{Bi} \to {}_{84}^{212}{Po} +$

B. ${}_{9}^{18}F \to {}_{8}^{18}O +$

C. ${}_{94}^{239}{Pu} +$ $\to {}_{41}^{95}{Nb} + {}_{53}^{142}I +$ 3

D. ${}_{90}^{227}{Th} \to {}_{88}^{223}{Ra} +$

Ćwiczenie 4

Poniżej przedstawiono przemiany jądrowe w zapisie pełnym i skróconym.

${}_{92}^{238}U \to {}_{90}^{234}{Th} + {}_{2}^{4}{He}$
$T {(p, n)}^{3} He$
${}_{26}^{56}{Fe} + {}_{1}^{2}H \to {}_{27}^{57}{Co} + {}_{0}^{1}n$
${}_{1}^{3}H + {}_{1}^{1}H \to {}_{2}^{3}{He} + {}_{0}^{1}n$
${}_{26}^{56}{Fe} (d, n) {}_{27}^{57}{Co}$
${}_{28}^{59}{Ni} + {}_{- 1}^{0}e \to {}_{27}^{59}{Co}$
${}_{92}^{238}U (-, α) {}_{90}^{234}{Th}$
${}_{28}^{59}{Ni} (β^{-}, -) {}_{27}^{59}{Co}$

R1e0iHb6XJ6f53

Uzupełnij tabelę. Wpisz numery przemian jądrowych z informacji do zadania w odpowiednie rubryki.

zapis pełny	zapis skrócony	rodzaj przemiany
		przemiana alfa
		fuzja jądrowa
		rozszczepienie samorzutne
		wychwyt K

Ćwiczenie 5

Rozpatrujemy jądra atomowe żelaza ${}_{26}^{56}{Fe}$ oraz astatu ${}_{85}^{218}{At}$ . Wskaż jedno, które podlega przemianie alfa i zapisz równanie tej przemiany w pełnej i skróconej formie.

R1D0ubmlZqehc

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je pod ćwiczeniem.

RFGfE5uKcC03p

Przemianie alfa ulega ciężkie jądro astatu.

$_{\ \ 85}^{218}\text{At}\rightarrow\ _{\ \ 83}^{214}\text{Bi}+\ _2^4\text{He}$

$_{\ \ 85}^{218}\text{At}\left(-,\ _2^4\text{He}\right)\ _{83}^{234}\text{Bi}$

Ćwiczenie 6

Jądro ${}_{92}^{238}U$ przechodzi w jądro ${}_{82}^{206}{Pb}$ w wyniku kilku rozpadów promieniotwórczych alfa i beta. Określ liczbę oraz rodzaj rozpadów, zachodzących podczas tego procesu.

Ra8Od45neoN4n

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je pod ćwiczeniem.

RLlK68LY61NqC

Ogólny wzór przemiany $α$ można zapisać jako:

{}_{Z}^{A}X \to {}_{Z - 2}^{A - 4}Y + α

Zatem podczas każdej takiej przemiany liczba masowa $A$ maleje o $4$ . Aby poznać ilość przemian alfa, należy obliczyć różnicę pomiędzy liczbą masową ${}^{238}U$ oraz ${}^{206}U$ .

{}_{92}^{238}U \to {}_{82}^{206}{Pb} + ? {}_{2}^{4}{He}

Zatem różnica wynosi:
$238-206=32$ .
Aby liczba masowa $A$ zmieniła się o $32$ , musi zajść osiem przemian $α$ . Jednocześnie liczba Z zmienia się o $16$ , bo
$8\cdot2=16$ .
Zatem po ośmiu przemianach alfa Z wynosi
$92-16=76$ .

Zatem po przemianie alfa otrzymujemy:

{}_{92}^{238}U \to {}_{76}^{206}Y + 8 {}_{2}^{4}{He}

Widzimy zatem, że do osiągnięcia liczby $Z=82$ brakuje nam sześciu przemian typu beta minus
$82-76=6$ .

Ogólny wzór przemiany $β^{-}$ można zapisać jako:

{}_{Z}^{A}X \to {}_{Z + 1}^{A}Y + {}_{- 1}^{0}e

Zachodzące przemiany można zapisać jako:

{}_{92}^{238}U \to {}_{76}^{206}Y + 8 {}_{2}^{4}{He} \to {}_{82}^{206}{Pb} + 6 {}_{- 1}^{0}e

Zachodzi osiem przemian $α$ i sześć przemian typu $β^{-}$ .

Ćwiczenie 7

Uzupełnij poniższe równanie, a następnie przedstaw je w postaci zapisu uproszczonego. Określ rodzaj przemiany.

$_2^3\text{He}+\ _1^2\text H\rightarrow\dots+\ _1^1\text H$

R8j1ktjUttJPx

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je pod ćwiczeniem.

RXwB96u2OFQeT

Podana przemiana to fuzja jądrowa.

$_2^3\text{He}+\ _1^2\text H\rightarrow\ _2^4\text H+\ _1^1\text H$

Zapis uproszczony:

$_2^3\text{He}\left(\text d,\ \text p\right)\ _2^4\text{He}$

Ćwiczenie 8

Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) to metoda obrazowania tkanek, w której wykorzystuje się strumień pozytonów. Ich źródłem może być radioizotop ${}^{18}F$ o czasie połowicznego zaniku $110$ minut. Otrzymuje się go w wyniku napromieniowania protonami izotopu tlenu ${}^{18}O$ . Zapisz równania opisanych reakcji w formie pełnej i skróconej.

R1AQwvtdfFabg

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je pod ćwiczeniem.

RXsv3nYkg45QR

Podczas zapisu rówań pamiętaj o sprawdzeniu sumy liczb masowych i atomowych po prawej i lewej stronie. Skorzystaj z zapisu uproszczonego.

X (a, b) Y

gdzie:

$X$ – jądro „bombardowane” (ulegające przemianie spontanicznej lub wymuszonej);
$a$ – cząstka bombardująca (wywołująca reakcję wymuszoną);
$Y$ – jądro (lub kilka jąder) powstałe po przemianie lub reakcji;
$b$ – cząstka (cząstki) emitowane w czasie przemiany lub reakcji.

{}_{8}^{18}O + {}_{1}^{1}H \to {}_{9}^{18}F + {}_{0}^{1}n

Zapis skrócony:

{}_{8}^{18}O (p, n) {}_{9}^{18}F

{}_{9}^{18}F \to {}_{8}^{18}O + {}_{+ 1}^{0}e + {}_{0}^{0}ν

Zapis skrócony:

{}_{9}^{18}F (-, β^{-})

Ćwiczenie 9

Ułóż równanie przemiany w postaci pełnego zapisu i określ jej rodzaj. Znajdź brakujący pierwiastek.

{}_{94}^{239}{Pu} (n, 3 n) {}_{41}^{95}{Nb}, ?

R6b9mVqdHHii9

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je pod ćwiczeniem.

RqjxtpQcfgcXJ

W podanym zapisie znajdź brakujący pierwiastek, pamiętając o regule zachowania mas.

{}_{94}^{239}{Pu} + {}_{0}^{1}n \to {}_{41}^{95}{Nb} + ? + 3 {}_{0}^{1}n

{}_{94}^{239}{Pu} + {}_{0}^{1}n \to {}_{41}^{95}{Nb} + ? + 3 {}_{0}^{1}n

Szukamy liczby masowej. Po lewej stronie suma mas atomowych wynosi
$239+1=240$ ,
zatem po prawej stronie równania całkowita masa atomowa również wynosi
$240$ .
Szukamy brakującej masy atomowej z równania:
$240-95-3(1)=142$ .
Tak samo postępujemy z liczbą atomową. Po lewej stronie suma liczb atomowych wynosi
$94$ ,
więc po prawej stronie równania suma liczb atomowych wynosi
$94$ .
Szukamy brakującej liczby atomowej z równania:
$94-41=53$ .
Z układu okresowego odczytujemy, że szukany pierwiastek to jod ( $\text I$ ). Uzupełniamy równanie.

{}_{94}^{239}{Pu} + {}_{0}^{1}n \to {}_{41}^{95}{Nb} + {}_{53}^{142}I + 3 {}_{0}^{1}n

Podane równanie to rozszczepienie jądrowe. Zapis pełny:

{}_{94}^{239}{Pu} + {}_{0}^{1}n \to {}_{41}^{95}{Nb} + {}_{53}^{142}I + 3 {}_{0}^{1}n

Grafika interaktywna

Dla nauczyciela