Sprawdź się
Przeczytaj dokument i wskaż właściwe dokończenia zdań.
Zapoznaj się z dokumentem i wskaż właściwe dokończenia zdań.
Dokument podpisany w Grodnie dnia 25 listopada 1795[…] przekonani teraz, że pieczołowitość Nasza na nic się ojczyźnie Naszej nie przyda, kiedy nieszczęśliwa zdarzona w niej insurekcja pogrążyła ją w teraźniejszy stan zniszczenia, i rozważywszy, że środki względem przyszłego losu Polski koniecznie potrzebne z powodu naglących okoliczności, a od Najjaśniejszej Imperatorowej Wszech Rosji i innych sąsiednich mocarstw przedsięwzięte, jedynymi są do przywrócenia pokoju i spokojności współobywatelom Naszym, których dobro zawsze było najmilszym przedmiotem starań Naszych – postanowiliśmy przeto z przywiązania do spokojności publicznej oświadczyć, tak jako też niniejszym aktem najuroczyściej ogłaszamy, że wolnie i z własnej woli wyrzekamy się bez ekscepcji wszelkich praw Naszych do Korony Polskiej, do Wielkiego Księstwa Litewskiego i innych należących do nich krajów, jako też znajdujących się w nich posesji i przynależności.
Źródło: Dokument podpisany w Grodnie dnia 25 listopada 1795. Cytat za: Dokument podpisany przez Stanisława Augusta Poniatowskiego w Grodnie dnia 25 listopada 1795, Wikisource.org.
Do której kategorii przyczyn rozbiorów należy zaliczyć uzasadnienie wskazane przez zaborców w treści traktatu rozbiorowego z 1795 r.? Zacytuj fragment dokumentu, który na to wskazuje.
Rozbiory Polski. 1772–1793–1795Formułując twierdzenia ogólniejszej natury, dziejopisarstwo monarchii rozbiorowych wskazywało na trzy kategorie przyczyn [rozbiorów]:
Sprzeczności interesów pomiędzy trzema dworami;
Winę własną Polaków (często w połączeniu z „wolą bożą realizującą się w świecie”);
Konflikty interesów narodowych, w szczególności konflikt niemiecko‑polski.
Źródło: Tadeusz Cegielski, Łukasz Kądziela, Rozbiory Polski. 1772–1793–1795, Warszawa 1990, s. 337–338.
Traktat rozbiorowy między Rosją a Austrią, 3 stycznia 1795 r.Owi monarchowie, nabrawszy z doświadczenia przeszłości przekonania o zupełnej niezdolności Rzeczypospolitej do wytworzenia takiego dla siebie rządu i do spokojnego życia pod własnymi prawami przy zatrzymaniu jakiejkolwiek niepodległości, uznali w swej mądrości i w swej miłości pokoju i dobra swych poddanych, że jest rzeczą konieczną uciec się i przystąpić do zupełnego podziału owej Rzeczypospolitej między trzy sąsiednie mocarstwa.
Źródło: Traktat rozbiorowy między Rosją a Austrią, 3 stycznia 1795 r., [w:] Wypisy do nauki historii nowożytnej, t. 2, oprac. C. Nanke, Lwów 1927, s. 58.
Zapoznaj się z mapą, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z ilustracją, a następnie wykonaj polecenia.
Wyjaśnij wymowę ideologiczną alegorii, czyli obrazu o charakterze przenośnym. Przeciągnij na rysunek opisy poszczególnych elementów graficznych i odwołaj się do nich w odpowiedzi.
Zapoznaj się z tekstami źródłowymi, a następnie wykonaj polecenia.
Tekst A
Krakowska szkoła historyczna – kierunek w historiografii polskiej ukształtowany po upadku powstania styczniowego (1863–64), głównie w kręgu galicyjskich konserwatystów. W przeciwieństwie do badaczy z poprzedniego pokolenia przedstawiali oni krytyczną wizję historii Polski. Winą za upadek kraju obarczali sam naród i uważali, że Polacy powinni poprawić swój narodowy charakter, dzięki czemu w momencie odzyskania niepodległości, będą w stanie ją utrzymać.
Tekst B
Warszawska szkoła historyczna – kierunek w historiografii polskiej końca XIX wieku. Badacze tego środowiska stali w opozycji do krakowskiej szkoły historycznej, a zwłaszcza do przypisywanego jej „pesymizmu” w ocenie dziejów Polski. Próbując wytłumaczyć upadek Polski w końcu XVIII wieku, warszawska szkoła historyczna podkreślała znaczenie czynników zewnętrznych, czyli agresji ze strony państw zaborczych.
Źródło: Teksty na podstawie internetowej wersji Encyklopedii PWN.
Tadeusz Korzon, Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta, 1764---94, badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego, t. 7, Kraków 1899.
Władysław Smoleński, Przyczyny upadku państwa polskiego, Warszawa 1921.
Sebastian Adamkiewicz, O upadku zawinionym. Wizja upadku Rzeczpospolitej w dziełach historyków szkoły krakowskiej, dostępny online: Histmag.org
Piotr Kołodziej, Przyczyny upadku państwowości polskiej w XVIII wieku, dostępny online: Historia.org.pl
Emanuel Rostworowski, Polska w układzie sił politycznych Europy XVIII wieku, w: Polska w epoce oświecenia, red. Bogusław Leśnodorski, Warszawa 1971.
Władysław Konopczyński, Dzieje Polski nowożytnej, Warszawa 1996.
Co przesądziło o upadku Rzeczpospolitej? Na podstawie treści lekcji i wiedzy pozaźródłowej wskaż trzy przyczyny upadku polskiej państwowości w XVIII w. Ułóż je w kolejności od najważniejszej (góra drabiny) do najmniej istotnej (ostatni szczebel). Wybór i kolejność uzasadnij.
Napisz, co przesądziło o upadku Rzeczpospolitej. Na podstawie treści lekcji i wiedzy pozaźródłowej wskaż trzy przyczyny upadku polskiej państwowości w XVIII w. Ułóż je w kolejności od najważniejszej do najmniej istotnej. Wybór i kolejność uzasadnij.