1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Wyobraź sobie, że żyjesz w XIV‑wiecznym Wrocławiu i należysz do cechu krawców. Przybywa do ciebie posłaniec z położonego na lewym brzegu Sekwany klasztoru kaznodziejskiego i zamawia uszycie dziesięciu nowych habitów. Zapomniał jednak powiedzieć, jak one wyglądają. Spośród tych, które znajdziesz w notatkach swojego mistrza, musisz wybrać odpowiedni.

RoeQ41RbajAJk
Źródło: Contentplus.pl, licencja: CC BY-SA 3.0.
RfZScZY8RjhqE
Możliwe odpowiedzi: 1. habit krzyżaków, 2. habit franciszkanów, 3. habit dominikanów, 4. habit benedyktynów
RKvyJcLrrzC1a1
Ćwiczenie 2
Uzupełnij zdania. W średniowieczu powstało wiele Tu uzupełnij. Najwcześniej założone zostało zgromadzenie ojców Tu uzupełnij, zwanych czarnymi mnichami. Od pocz. XII w. konkurencję dla nich zaczęli stanowić Tu uzupełnij, którzy wkrótce stali się wielką potęgą w Europie. Tych dla odmiany zwano białymi mnichami z uwagi na kolor Tu uzupełnij. Oba zakony miały charakter zamknięty, tj. Tu uzupełnij, a ich członkowie czas spędzali głównie na Tu uzupełnij i pracy. W wyniku przemian społeczno-religijnych początku wieku XIII powstały tzw. zakony żebracze, spośród których najsławniejsi byli franciszkanie i dominikanie. Zakonnicy ślubowali Tu uzupełnij oraz życie w Tu uzupełnij i w celibacie. Życie zakonne przebiegało według ściśle ustalonych zasad, zwanych Tu uzupełnij Tu uzupełnij. Zakonnicy mieszkali w Tu uzupełnij.
11
Ćwiczenie 3

Polecenie

R1DG7wa6GvqOH
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródło: Ilustracje na licencjach: 1) lic. CC BY-SA 3.0, fot. Jar.ciurus, Wikimedia Commons; 2) lic. CC BY-SA 3.0, fot. Lidia Aria Nowakowska, Wikimedia Commons; 3) lic. edukacyjna, Karmelici Bosi Wrocław; 4) lic. CC BY-SA 3.0, fot. Aw58, Wikimedia Commons; 5) lic. CC BY-SA 4.0, fot. MOs810, Wikimedia Commons.
RzBx5ljiJU6L6
Do jakiego kościoła wrocławskiego pasuje następujący opis: Kościół stanowił najważniejszą część zabudowań klasztornych, to tutaj odprawiano codzienne modlitwy i nabożeństwa. Kościół ten został wzniesiony w połowie XIII w., po najeździe Tatarów, i do dziś jest jedną z największych i najstarszych świątyń Wrocławia. Możliwe odpowiedzi: 1. dominikański kościół św. Wojciecha
211
Ćwiczenie 4

Przeanalizuj poniższą ilustrację, a następnie wykonaj polecenia.

Rqx3G6IVgMo3q
Plan klasztoru w Sankt Gallen w Szwajcarii pochodzący z 820 r., przechowywany dziś w bibliotece klasztornej w Sankt Gallen, prawdopodobnie nigdy nie został zrealizowany.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Rk1I7lpfg8XUC
Udowodnij, że przedstawiony na nich zespół kościelno-klasztorny należy do zakonu benedyktynów. Podaj trzy argumenty na potwierdzenie swojej odpowiedzi. (Uzupełnij) Udowodnij, że zabudowania klasztorne przylegały do kościoła od strony południowej. (Uzupełnij).
Rk5QDR0Gu3Nl8
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z fragmentami reguł różnych zakonów, a następnie rozstrzygnij, która z nich powstała najwcześniej. Nazwij tę regułę (jakiemu zakonowi została nadana). Uzasadnij odpowiedź, podając trzy argumenty.

R12cyUKdkEE2w
Reguła 1 “Zasadniczą przyczyną, dla której zgromadziliście się razem, jest to, abyście jednomyślnie mieszkali w domu i mieli jedną duszę i jedno serce skierowane ku Bogu.
A nie nazywajcie czegokolwiek swoją własnością, lecz niech wszystko będzie wam wspólne, a przełożony niech każdemu z was udziela pokarmu i odzienia, nie jednakowo wszystkim, bo nie wszyscy macie jednakowe zdrowie, lecz raczej każdemu tyle, ile potrzebuje. Tak bowiem czytacie w Dziejach Apostolskich, że "wszystko mieli wspólne i rozdzielano każdemu według potrzeby". (4,32.35)
Ci, którzy na świecie coś posiadali, niech po wstąpieniu do klasztoru chętnie zechcą to przekazać na wspólną własność.
Niech nie będzie okazały wasz ubiór, ani też nie starajcie się podobać ubiorem, lecz dobrym postępowaniem.
Kiedy gdzie idziecie, razem idźcie, a gdy tam przyjdziecie, razem pozostańcie.
W sposobie chodzenia, stania i we wszystkich ruchach waszych niech nie będzie nic takiego, co by mogło kogoś gorszyć, ale owszem to wszystko, co przystoi świętemu waszemu powołaniu”.

Źródło: Tekst dostępny online [w:] kosciol.wiara.pl, Reguła 2 “Bracia, którym Pan dał łaskę pracowania, niech pracują gorliwie i sumiennie, tak aby wyzbywszy się próżnowania, nieprzyjaciela duszy, nie zgasili ducha świętej modlitwy i pobożności, któremu powinno służyć wszystko doczesne. Jako wynagrodzenie za pracę mogą przyjmować dla siebie i dla swoich braci środki konieczne do życia, oprócz denarów lub pieniędzy, i to pokornie, jak przystoi sługom Boga i wyznawcom najświętszego ubóstwa.
Bracia niech niczego nie nabywają na własność: ani domu, ani ziemi, ani żadnej rzeczy. Jako pielgrzymi i przechodnie na tym świecie, służąc Panu w ubóstwie i pokorze, niech z ufnością proszą o jałmużnę. I nie powinni się tego wstydzić, bo Pan dla nas stał się ubogim na tym świecie. Na tym polega dostojeństwo najwyższego ubóstwa, które was, moi najmilsi bracia, ustanowiło dziedzicami i królami królestwa niebieskiego, uczyniło ubogimi w rzeczy doczesne, a wzbogaciło w cnoty. Niech ono będzie cząstką waszą, która prowadzi do ziemi żyjących. Najmilsi bracia, trwając przy nim całkowicie, dla imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa niczego innego nigdy pod niebem mieć nie chciejcie [...]”.

Tekst dostępny online na stronie zakonu [...]
R1IjMn39Nw4bw
Najwcześniej powstała: Możliwe odpowiedzi: 1. Reguła 1, 2. Reguła 2, 3. Reguła 3
R1VfoWIJUUSwR
Uzasadnienie (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 6

Twórcą jednego z najsłynniejszych cyklów fresków o św. Franciszku z Asyżu był XIII‑wieczny włoski malarz Giotto di Bondone. Dopasuj tytuły do poszczególnych fresków.

R1744hcCTLotw
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Ułóż freski w ciągu chronologicznym.

R1dahaKHWQGXL
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R18FMBnvmNIFJ
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z poniższymi tekstami, a następnie wykonaj polecenie.

Tekst A

1

[…] kanonik regularny przy katedrze w Osma w Kastylii, już od pierwszych lat XIII w. rozpoczął wraz z grupką towarzyszy apostolat […] na południu Francji, w samym centrum niejako działalności katarów. Ruszyli po prostu „w teren” pieszo, nawet boso, bez pieniędzy, aby ewangelicznymi środkami „słowa i przykładu” podjąć walkę ze zwyciężającą herezją. [W końcu] grupa […] uzyskała dla swej działalności oficjalną aprobatę papieską. […] Ustala się nazwa Zakon Kaznodziejski i jednocześnie gwałtowna ekspansja zakonu, znakomicie dostosowanego do życia i najwidoczniej powszechnie odczuwanej potrzeby.

c1 Cytat za: J. Kłoczowski, Od pustelni do wspólnoty. Grupy zakonne w wielkich religiach, Czytelnik, Warszawa 1987, s. 167.

Tekst B

1

Doktor Kościoła, filozof, uczony, wpływowy teolog XII wieku zwany Doktorem Miodopłynnym (łac. Doctor Mellifluus), twórca spekulatywnej mistyki, arcybiskup elekt Mediolanu (1135), święty Kościoła katolickiego, anglikańskiego i ewangelickiego. Odgrywał dużą rolę polityczną jako propagator, intelektualista i organizator II krucjaty. […] W 1112 roku został mnichem w pobliskim klasztorze cystersów w Cîteaux […]. Trzy lata później założył klasztor cystersów w Clairvaux i został jego pierwszym opatem. W tym samym roku otrzymał święcenia kapłańskie. Nazwa klasztoru pochodzi od nazwy kotliny położonej na terenie Szampanii Clara Vallis, czyli Jasna Dolina. Nastąpił wówczas wielki rozkwit tego klasztoru, dzięki czemu szybko powstały następne (w liczbie stu sześćdziesięciu ośmiu). […] zreformował macierzystą regułę zakonną, kładąc większy nacisk na kontemplację. Znany był też ze swej miłości do Matki Bożej, którą zwykł pozdrawiać w Kościele słowami: „Ave Maria!”.

c2 Cytat za: Artykuł [...], Wikipedia.org.

Tekst C

1

[…] był synem zamożnego handlarza suknem. Ten prowadzący beztroskie życie, cieszący się popularnością młodzieniec, przeznaczony był początkowo do kariery rycerskiej . Nawrócił się na skutek choroby, pielgrzymki do Rzymu, wizji oraz słów Jezusa. Wzbudził gniew ojca, ponieważ uważał, że Ewangelia nakazuje rozdawać dobra ubogim. Opuściwszy dom rodzinny w podartym płaszczu, przepasany sznurem wziętym ze stracha na wróble, przemierzał kraj z kilkoma towarzyszami, żebrząc u bogatych, rozdając ubogim i głosząc Ewangelię. Jego urok osobisty, pokora i dobroć zyskiwały mu wielu zwolenników.

c3 Cytat za: Historia chrześcijaństwa, red. T. Dowley, Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa 2002, s. 286.

Tekst D

1

Pochodził z Szampanii z miejscowości Payns koło Troyes, a jego rodzina należała do wasali hrabiów Szampanii. Był właścicielem Montigny‑Lassage i majątku ziemskiego w okolicach Tonnerre. […] towarzyszył hrabiemu Hugonowi z Szampanii w wyprawach do Ziemi Świętej. Z drugiej już nie powrócił, pozostając w Palestynie. […] wspólnie z 8 innymi braćmi założył zakon […] i prowadził misję dyplomatyczną na rzecz nowego zgromadzenia, pozyskując dla niego nowych członków i sympatyków. […] Uczestniczył w synodzie w Troyes […], na którym przedstawił cele nowego zakonu, uzyskując akceptację duchowieństwa oraz przyznanie reguły i stroju zakonnego. Następnie odwiedził Normandię, Anglię, Andegawenię i Prowansję, zyskując poparcie królów i możnowładców dla zgromadzenia, zakładając prowincje zakonne i uzyskując liczne nadania i przywileje.

c4 Cytat za: Artykuł [...] Wikipedia.org.
RWk4H01pqkW71
Łączenie par. . Wszystkie opisane w źródłach osoby są założycielami zakonów średniowiecznych.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wszystkie zakony, do których odnoszą się powyższe fragmenty powstały w XIII w.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zakon, którego założyciel został opisany we fragmencie nr 4 został zlikwidowany w XIV w.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wszystkie fragmenty dotyczą osób związanych z zakonami żebraczymi.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Spośród wspomnianych w źródłach zakonów najwcześniej powstał ten, którego założyciel został opisany w źródle 3.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
311
Ćwiczenie 8

Narysuj komiks przedstawiający życie we wspólnocie zakonnej – benedyktyńskiej, cysterskiej, dominikańskiej lub franciszkańskiej. Twój komiks nie powinien się składać z więcej niż z sześciu rysunków. Zawrzyj w nim więc to, co najważniejsze i co stanowiło sedno życia i działalności danej wspólnoty.

RrMbOpzGeqA1d
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
RmMdBYVPrs24r
(Uzupełnij).