Sprawdź się
Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Przygotowania do obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego i Milenium Chrztu Polski zbiegły się w czasie z…
- wojną koreańską.
- obradami Soboru Watykańskiego II.
- wojną sześciodniową.
- sowiecką interwencją w Afganistanie.
Przyporządkuj do odpowiedniej kategorii podane przykłady uroczystości rocznicowych związanych z rokiem 966.
msza na Wzgórzu Lecha w Gnieźnie</strong>, peregrynacja kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, złożenie Jasnogórskich Ślubów Narodu Polskiego, Kongres Kultury Polskiej, obchody 550. rocznicy bitwy pod Grunwaldem, budowa szkół tysiąclecia, Defilada Tysiąclecia z 22 lipca 1966 r. – m.in. przemarsz wojów Bolesława Chrobrego i jeźdźców w strojach husarii, Wielka Nowenna (odmawiana przez dziewięć lat, od 1957 do 1966 r.), orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich, zadrzewianie kraju, zakładanie osiedli i parków Tysiąclecia
| Tysiąclecie Państwa Polskiego | |
|---|---|
| Milenium Chrztu Polski |
Zaznacz odpowiednie miejsce w tabeli w zależności od tego, czy dane stwierdzenie dotyczy strony rządowej („RZ”), czy kościelnej („K”). Wszystkie stwierdzenia odnoszą się do obchodów Tysiąclecia Państwa Polskiego i Milenium Chrztu Polski.
| Stwierdzenie | RZ | K |
| Pomimo licznych trudności zjednała sobie wielu Polaków. | □ | □ |
| Stosowała przemoc wobec drugiej strony i prowadziła na nią nagonkę. | □ | □ |
| Wywołała lub wzmocniła krytyczną postawę Polaków wobec PZPR. | □ | □ |
| Odwoływała się przede wszystkim do historii narodowej. | □ | □ |
| Łączyła wątek narodowy z duchowym wymiarem roku 966. | □ | □ |
| Zjednała sympatię Polaków, przeprowadzając wiele inwestycji budowlanych i infrastrukturalnych. | □ | □ |
Zapoznaj się z Listem 34 oraz notkami biograficznymi osób, które się pod nim podpisały, a następnie wykonaj polecenie.
List 34Do Prezesa Rady Ministrów
Józefa Cyrankiewicza
Ograniczenia przydziału papieru na druk książek i czasopism oraz zaostrzenie cenzury prasowej stwarza sytuację zagrażającą rozwojowi kultury narodowej. Niżej podpisani, uznając istnienie opinii publicznej, prawa do krytyki, swobodnej dyskusji i rzetelnej informacji za konieczny element postępu, powodowani troską obywatelską, domagają się zmiany polskiej polityki kulturalnej w duchu praw zagwarantowanych przez konstytucję państwa polskiego i zgodnych z dobrem narodu.
Źródło: List 34. Cytat za: Gomułka i inni. Dokumenty z archiwum KC 1948−1982, oprac. J. Andrzejewski, Londyn 1987, s. 95.
Wybrane biogramy sygnatariuszy Listu 341. Jerzy Andrzejewski (1909−1983), prozaik, publicysta, felietonista, scenarzysta, aktywnie wspierał władzę komunistyczną w latach socrealizmu w kulturze, był także posłem do sejmu PRL. Członek PZPR (wystąpił z partii w 1957 r.). Po 1956 r. ewoluował w stronę środowisk opozycyjnych wobec reżimu.
2. Maria Dąbrowska (1889−1965), powieściopisarka, eseistka, dramatopisarka, tłumaczka. W latach socrealizmu wspierała władzę komunistyczną. Po 1956 r. ewoluowała w stronę środowisk opozycyjnych wobec reżimu.
4. Karol Estreicher (1906−1984), historyk sztuki, prozaik.
6. Aleksander Gieysztor (1916−1999), historyk, żołnierz ZWZ‑AK. Po gwałtownej reakcji władzy na „list 34” podpisał drugi list broniący władzy komunistycznej, który został opublikowany w „The Times”. Członek PZPR.
19. Edward Lipiński (1888−1986), ekonomista, w czasie II wojny światowej zaangażowany w tajne nauczanie. Po gwałtownej reakcji władz na „list 34” podpisał drugi list broniący władzy komunistycznej opublikowany w „The Times”.
27. Antoni Słonimski (1895−1976), poeta, dramatopisarz, prozaik, felietonista, członek grupy literackiej „Skamander”. Od 1928 r. członek Związku Zawodowego Literatów Polskich, w czasie II wojny światowej na emigracji, w latach 1948−1951 dyrektor Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, w latach 1956−1959 prezes Związku Literatów Polskich.
32. Adam Ważyk (1905−1982), poeta, prozaik, eseista, tłumacz. Przed 1956 r. jeden z najgorliwszych propagatorów socrealizmu, później jego krytyk.
Źródło: Wybrane biogramy sygnatariuszy Listu 34, biogramy na podstawie: Filip Musiał, List, który zachwiał Gomułką, tekst dostępny online: ipn.gov.pl.
Wskaż zdania prawdziwe i fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Sygnatariusze Listu 34 wystosowali apel do władz PRL. | □ | □ |
| List 34 stanowił reakcję na pogarszającą się sytuację gospodarczą w kraju. | □ | □ |
| Sygnatariuszami byli apolityczni w swej działalności przedstawiciele nauki i kultury. | □ | □ |
| Rządzący nie podjęli dialogu z sygnatariuszami Listu 34. | □ | □ |
Nadaj tytuł poniższemu fragmentowi opracowania historycznego. Następnie zakreśl kolorem zielonym część, w której autor udowadnia, że wysunięty przez niego wniosek jest słuszny.
Nadaj tytuł poniższemu fragmentowi opracowania historycznego. Następnie zacytuj fragment, w którym autor udowadnia, że wysunięty przez niego wniosek jest słuszny.
zielony
Różnice występujące wewnątrz Biura Politycznego miały jednak w miarę upływu czasu coraz mniejsze znaczenie. Gomułka bowiem doprowadził – metodą ograniczania liczby posiedzeń – do stopniowego zmniejszania roli tego gremium.
W latach 1961–1970 Biuro Polityczne zbierało się przeciętnie zaledwie 14 razy w roku. Prawie całkowicie zamarła też działalność Sekretariatu KC, który np. w 1960 r. odbył tylko jedno posiedzenie. Utrwaleniu uległ też całkowicie fasadowy charakter samego Komitetu Centralnego, którego liczebność wzrosła między rokiem 1959 a 1968 ze 139 do 182 osób. […]
W sytuacji erozji znaczenia statutowych gremiów PZPR ponownie wzrosła rola samego I sekretarza KC, który osobiście podejmował wszystkie ważniejsze decyzje polityczne i personalne. Rzeczywista władza innych osób w kierownictwie partii była w tej sytuacji funkcją zaufania, jakim obdarzał ich Gomułka.
Różnice występujące wewnątrz Biura Politycznego miały jednak w miarę upływu czasu coraz mniejsze znaczenie. Gomułka bowiem doprowadził − metodą ograniczania liczby posiedzeń − do stopniowego zmniejszania roli tego gremium.
W latach 1961−1970 Biuro Polityczne zbierało się przeciętnie zaledwie 14 razy w roku. Prawie całkowicie zamarła też działalność Sekretariatu KC, który np. w 1960 r. odbył tylko jedno posiedzenie. Utrwaleniu uległ też całkowicie fasadowy charakter samego Komitetu Centralnego, którego liczebność wzrosła między rokiem 1959 a 1968 ze 139 do 182 osób. [...]
W sytuacji erozji znaczenia statutowych gremiów PZPR ponownie wzrosła rola samego I sekretarza KC, który osobiście podejmował wszystkie ważniejsze decyzje polityczne i personalne. Rzeczywista władza innych osób w kierownictwie partii była w tej sytuacji funkcją zaufania, jakim obdarzał ich Gomułka.
Źródło: Antoni Dudek, Zdzisław Zblewski, Utopia nad Wisłą, Warszawa 2008, s. 167−168.
Obejmując stanowisko I sekretarza KC PZPR, Władysław Gomułka zapowiedział rozwój przemysłu lekkiego oraz odejście od kolektywizacji rolnictwa. Na podstawie danych statystycznych rozstrzygnij, czy założenia te zostały zrealizowane.
Tabela 1
1950 | 1960 | 1970 | |
Ogółem | 100 | 100 | 100 |
Przemysł paliwowo‑energetyczny | 18,0 | 11,8 | 10,0 |
Przemysł metalurgiczny | 13,4 | 12,6 | 10,2 |
Przemysł elektromaszynowy | 6,2 | 15,9 | 24,5 |
Przemysł chemiczny | 3,4 | 5,6 | 8,7 |
Przemysł mineralny | 3,2 | 4,2 | 3,7 |
Przemysł drzewno‑papierniczy | 5,6 | 6,2 | 5,0 |
Przemysł lekki | 15,3 | 15,5 | 14,6 |
Przemysł spożywczy | 34,1 | 26,8 | 21,2 |
Pozostałe gałęzie przemysłu | 0,8 | 1,4 | 2,1 |
Indeks dolny Na podstawie: Struktura produkcji sprzedanej przemysłu (ceny bieżące), w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 453. Indeks dolny koniecNa podstawie: Struktura produkcji sprzedanej przemysłu (ceny bieżące), w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 453.
Tabela 2
1950 | 1955 | 1960 | 1970 | |
Ogółem | 100 | 100 | 100 | 100 |
Gospodarstwa indywidualne | 89,6 | 77,3 | 86,9 | 81,0 |
Gospodarstwa uspołecznione, w tym: spółdzielnie produkcyjne, kółka rolnicze, gospodarstwa państwowe | 10,4 | 22,7 | 13,1 | 19,0 |
Indeks dolny Na podstawie: Użytki rolne według grup użytkowników w odsetkach (procentach), w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 395. Indeks dolny koniecNa podstawie: Użytki rolne według grup użytkowników w odsetkach (procentach), w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 395.
Uzasadnienie
Na podstawie danych zawartych w poprzednim ćwiczeniu oraz w poniższych tabelach 3 i 4 wymień co najmniej trzy konsekwencje polityki gospodarczej prowadzonej przez władze PRL.
Tabela 3
Lata | Ogółem w tys. | Gospodarstwa − w % ogółem − o powierzchni ogólnej w ha | ||||||
0,51−2 | 2−5 | 5−7 | 7−10 | 10−15 | 15−20 | 20 i więcej | ||
1950 | 3 169 | 25,9 | 31,3 | 15,1 | 15,7 | 7,8 | 2,9 | 1,3 |
1960 | 3 592 | 32,8 | 30,4 | 13,2 | 12,9 | 7,9 | 1,8 | 1,0 |
1970 | 3 399 | 33,4 | 28,4 | 13,0 | 13,1 | 8,7 | 2,3 | 1,1 |
Indeks dolny Na podstawie: Indywidualne gospodarstwa rolne według grup obszarowych w latach 1950, 1960 i 1970, w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 397. Indeks dolny koniecNa podstawie: Indywidualne gospodarstwa rolne według grup obszarowych w latach 1950, 1960 i 1970, w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 397.
Tabela 4
1950 | 1960 | 1970 | |
Ogółem | 100 | 100 | 100 |
Przemysł uspołeczniony (państwowy i spółdzielczy) | 96,8 | 99,4 | 99,7 |
Przemysł nieuspołeczniony | 3,2 | 0,6 | 0,3 |
Indeks dolny Na podstawie: Struktura produkcji globalnej przemysłu według form własności, w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 449. Indeks dolny koniecNa podstawie: Struktura produkcji globalnej przemysłu według form własności, w: Historia Polski w liczbach, t. 2, Gospodarka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2006, s. 449.
Scharakteryzuj w 200−250 słowach życie polityczne w PRL między rokiem 1956 a 1966. Niech przynajmniej w trzech zdaniach twojej wypowiedzi podmiotem będą „Polacy” lub „społeczeństwo polskie”.