Przypomnij sobie jakie są charakterystyczne cechy prozy socrealistycznej. Jakie są jej główne tematy? Jakich słów‑kluczy używa? Jaki jest jej charakter?
Przykład odpowiedzi:
Pamiątka z celulozy Igora Newerly'ego z 1950, w której główny bohater pragnie zostać marksistą, podejmuje prace społeczne i odbywa służbę wojskową.
Pokolenie Bohdana Czeszko z 1951 roku, na podstawie którego Andrzej Wajda nakręcił film o tym samym tytule. W powieści tej Stach, główny bohater mimo wielkiej osobistej straty walczy o niepodległość Polski i wstępuje do partii komunistycznej.
Przy budowie Tadeusza Konwickiego z 1950, będąca typową powieścią produkcyjną o młodych idealistach pracujących przy budowie linii kolejowej do Nowej Huty.
311
Ćwiczenie 7
Omów podstawowe założenia socrealizmu w sztuce i podaj przykłady, które je ilustrują.
R1CfGpHSMoxkh
Przypomnij sobie, jakie trzy główne zasady musiało spełnić dzieło sztuki w okresie socrealizmu, aby pomyślnie przeszło proces cenzury i zostało zaakceptowane przez władzę polityczną.
Dzieło sztuki musi posiadać realistyczną formę i socjalistyczną treść, np. opowiadać o prostych ludziach pracujących w fabryce, którzy wysoko cenią sobie braterstwo i ideały ustroju socjalistycznego.
Warstwy robotnicze i chłopskie muszą otrzymać możliwość brania udziału w kulturowym życiu państwa, np. dzieło musi być napisane prostym językiem, powinno być dostępne wszystkim i zrozumiałe dla każdego obywatela bez względu na jego wykształcenie.
Twórczość artystyczna musi przedstawiać potrzeby i zwykle życie obywateli państwa, np. może opowiadać prostym życiu murarza i o jego społecznej pracy wkładanej w trud odbudowy kraju.
311
Ćwiczenie 8
Napisz krótki szkic powieści stylizowany na dzieło socrealistyczne.
R1CfGpHSMoxkh
Pamiętaj, że dzieła literackie socrealizmu były mocno skonwencjonalizowane.
Sprawdź, czy szkic powieści porusza takie tematy jak: sprawy dotyczące produkcji, odbudowy kraju oraz przedstawia opozycję „swój - obcy”? Czy powieść ta jest oparta na którymś z kanonów powieści socrealistycznej: powieści produkcyjnej, politycznej lub o bohaterskich robotnikach? czy powieść ma charakter edukacyjny? Czy powieść ma wymiar ideologiczny i szansę stać się (hipotetycznie) narzędziem propagandy?