Sprawdź się
Zinterpretuj fragment Medytacji o pierwszej filozofii Kartezjusza, odpowiadając na pytanie, co staje się źródłem pewności własnego istnienia dla filozofa, a co nim nie jest:
Medytacje o pierwszej filozofiiCzyż więc przynajmniej ja sam czymś jestem? Zaprzeczyłem już jednak, jakobym posiadał w ogóle jakieś zmysły i jakieś ciało. Tu jednak zatrzymuję się. Bo cóż stąd wynika? Czyż jestem tak ściśle związany z ciałem i zmysłami, że bez nich nie mogę istnieć? Lecz już przyjąłem, że nic w świecie nie istnieje: ani niebo, ani ziemia, ani umysły, ani ciała, czyż więc nie przyjąłem, że i ja nie istnieję? Ja jednak na pewno istniałem, skoro coś przyjąłem.
Źródło: Kartezjusz, Medytacje o pierwszej filozofii, tłum. K. Ajdukiewicz, M. Ajdukiewicz, Warszawa 1958.
Wyjaśnij, na czym polega twierdzenie „myślę, więc jestem” w odwołaniu do poniższego fragmentu Rozprawy o metodzie Kartezjusza:
Rozprawa o metodzieZważywszy, że wszelkie myśli, które mamy na jawie, mogą nas nachodzić również we śnie, z tym jednak, że wtedy żadna nie jest prawdziwa, postanowiłem przyjąć, że wszystko, co kiedykolwiek znalazło się w moim umyśle, nie było bardziej prawdziwe, niż moje senne widziadła. Zaraz potem jednak zwróciłem uwagę na to, iż w chwili, gdy chciałem tak myśleć, że wszystko jest fałszywe, stawało się konieczne, bym ja, którym to myślał, był czymś.
Źródło: Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, tłum. K. Wojciechowska, Warszawa 1988.
Zinterpretuj myśl Pascala na temat ludzkiej kondycji w świecie i zdolności człowieka do poznania świata.
MyśliOstatecznie bowiem, czymże jest człowiek w przyrodzie? Nicością wobec nieskończoności, wszystkim wobec nicości, pośrodkiem między niczym a wszystkim. Jest nieskończenie oddalony od rozumienia ostateczności; cel rzeczy i ich początki są dlań na zawsze ukryte w nieprzeniknionej tajemnicy; równie niezdolny jest dojrzeć nicości, z której go wyrwano, jak nieskończoności, w której go pogrążono.
Źródło: Blaise Pascal, Myśli, tłum. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1989.
Jakie konsekwencje poznawcze wyprowadza Pascal z refleksji na temat ludzkiej kondycji? Zinterpretuj fragment.
MyśliOto nasz prawdziwy stan; oto co nas czyni niezdolnymi i do wiedzy pewnej, i do zupełnej niewiedzy. […] Nie szukajmy tedy pewności i stałości. Rozum nasz zawsze pada ofiarą pozorów, nic nie zdoła ustalić skończoności między dwiema nieskończonościami, które obejmują ją i umykają jej.
Źródło: Blaise Pascal, Myśli, tłum. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1989.