Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R1DW2NFq8lSsw1

Ćwiczenie 1

Zaznacz, jak nazywa się nauka badająca kryształy.

krystalomancja
kryształologia
krystalografia

RiLtQ6PaVh00n1

Ćwiczenie 2

Zaznacz czy zdanie jest prawdziwe („Prawda”), czy fałszywe („Fałsz”).

Zdanie	Prawda	Fałsz
Miedź można przerabiać plastycznie na zimno i na gorąco, uzyskując podobne efekty.	□	□
Ogrzewanie grafitu w bardzo wysokiej temperaturze pozwala zawsze otrzymać diament.	□	□
Istnieje tylko jedna odmiana krystalograficzna kwarcu.	□	□

R1GJe27UBpWFT1

Ćwiczenie 3

Zaznacz, co przedstawia poniższe równanie reakcji.

2 ({CaSO}_{4} \cdot 2 H_{2} O) \to 2 {CaSO}_{4} \cdot H_{2} O + 3 H_{2} O ↑

Powstawanie gipsu palonego.
Uwodnienie półwodnego gipsu.
Uplastycznianie gipsu.

RvyNnBBhw2Lw81

Ćwiczenie 4

Dopasuj opis do nazwy. Kwarc

α

Możliwe odpowiedzi: 1. Kwarc wysokotemperaturowy, krystalizujący w układzie heksagonalnym, krystalizuje z magmy. Często występuje w postaci podwójnej piramidy heksagonalnej i słupa heksagonalnego. Po schłodzeniu do temperatury przejścia fazowego w

573 ° C

, przechodzi w drugą formę., 2. Kwarc niskotemperaturowy, trygonalny, powszechnie występujący na powierzchni Ziemi. Jest trwały w temperaturze do

573 ° C

. Kwarc

β

573 ° C

, przechodzi w drugą formę., 2. Kwarc niskotemperaturowy, trygonalny, powszechnie występujący na powierzchni Ziemi. Jest trwały w temperaturze do

573 ° C

Dopasuj opis do nazwy.

Kwarc niskotemperaturowy, trygonalny, powszechnie występujący na powierzchni Ziemi. Jest trwały w temperaturze do 573°C., Kwarc wysokotemperaturowy, krystalizujący w układzie heksagonalnym, krystalizuje z magmy. Często występuje w postaci podwójnej piramidy heksagonalnej i słupa heksagonalnego. Po schłodzeniu do temperatury przejścia fazowego w 573°C, przechodzi w drugą formę.

Kwarc α
Kwarc β

RTcoXriEKViy02

Ćwiczenie 5

Uzupełnij luki w definicji ciała krystalicznego.

ciało stałe, dwóch, molekuły, trzech, jony, ciało o dowolnym stanie skupienia

Ciało krystaliczne to ......................................................................, w którym cząsteczki, atomy lub ...................................................................... są ułożone w uporządkowany schemat, powtarzający się w ...................................................................... wymiarach przestrzennych.

R18VCqldpJYSB2

Ćwiczenie 6

Zaznacz prawidłową kolejność krystalizacji minerałów z magmy (w kolejności od najwyższej do najniższej temperatury).

kwarc – albit – plagioklazy – minerały maficzne
oliwiny – minerały maficzne – plagiklazy – kwarc
plagioklazy – minerały maficzne – oliwin – kwarc
oliwiny – muskowit – minerały maficzne – kwarc

RhozlrQ44dDYY3

Ćwiczenie 7

Wskaż w zdaniach właściwe uzupełnienie tak, aby podane zdania były prawdziwe.

Kryształy molekularne mają zazwyczaj {wysokie}/{#niskie} temperatury topnienia, ponieważ cząsteczki przyciągają się tu niewielkimi siłami oddziaływań {#międzycząsteczkowych}/{jonowych}. Jednym z rodzajów kryształów molekularnych są ciekłe kryształy, czyli faza pośrednia między {#ciekłym}/{gazowym} i {#krystalicznym}/{ciekłym} stanem skupienia materii.

Ćwiczenie 8

Zaprojektuj doświadczenie, dzięki któremu zbadasz efekty energetyczne podczas rozpuszczania kryształów. Uzupełnij brakujące pola.

R14DmZVE90WjS

Analiza doświadczenia:
Badanie efektów energetycznych pojawiających się podczas rozpuszczania kryształów.

Problem badawczy
Czy rozpuszczaniu kryształów w wodzie towarzyszą efekty energetyczne?

Odczynniki:

woda

H_{2} O

;

wodorotlenek sodu

NaOH

;

azotan(V) amonu

{NH}_{4} {NO}_{3}

Hipoteza:

Potrzebny sprzęt:

dwie probówki;

waga laboratoryjna;

łyżka;

termometr.

Instrukcja:
1. Do probówki wlej 15 cm³ wody – zmierz jej temperaturę i zanotuj wynik. Do probówki wsyp kilka pastylek wodorotlenku sodu. Podczas rozpuszczania kontroluj pomiarami ewentualne zmiany temperatury. Zanotuj wyniki.
2. Do probówki wlej 15 cm³ wody – zmierz jej temperaturę i zanotuj wynik. Do probówki wsyp odważone na wadze laboratoryjnej 4 g azotanu(V) amonu. Podczas rozpuszczania kontroluj pomiarami ewentualne zmiany temperatury. Zanotuj wyniki.

Obserwacje:

Wnioski:

Podczas rozpuszczania występują jednocześnie procesy wymagające nakładu energii (oderwanie jonów z powierzchni kryształów oraz niszczenie oddziaływań międzycząsteczkowych) oraz procesy uwalniania energii (powstanie oddziaływań między jonami substancji rozpuszczanej a wodą – energia hydratacji).

Energia hydratacji kompensuje energię niezbędną do rozerwania sieci krystalicznej i rozsunięcia jonów rozpuszczonej substancji.

Energia hydratacji wodorotlenku sodu w wodzie ma większą wartość od sumy energii potrzebnej do niszczenia sieci krystalicznej i niszczenia oddziaływań międzycząsteczkowych.

Energia hydratacji roztworu azotanu( $V$ ) amonu jest niższa od wartości sumy energii, potrzebnej do niszczenia sieci krystalicznej oraz oddziaływań międzycząsteczkowych. Wówczas układ musi pobrać energię z otoczenia.

Hipoteza:

Rozpuszczaniu kryształów w wodzie mogą towarzyszyć efekty energetyczne.

Obserwacje:

Podczas rozpuszczania w wodzie wodorotlenku sodu, dochodzi do gwałtownego wzrostu temperatury. Dno probówki robi się gorące. Tymczasem podczas rozpuszczania azotanu( $V$ ) amonu temperatura maleje. Dno probówki staje się zimne.

Wnioski:

Hipoteza została potwierdzona. Rozpuszczaniu kryształów mogą towarzyszyć efekty energetyczne – wzrost lub spadek temperatury. W przypadku wodorotlenku sodu nastąpił wzrost temperatury, ponieważ doszło do wydzielenia energii cieplnej do otoczenia. Tymczasem podczas rozpuszczania azotanu( $V$ ) amonu temperatura zmalała, ponieważ doszło do pochłonięcia energii cieplnej do roztworu .

Wirtualne laboratorium – S

Dla nauczyciela