Sprawdź się
Oceń, czy poniższe twierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Twierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Skałami, które są rozpuszczane przez wodę są: sól kamienna, gips, wapień i dolomit. | □ | □ |
| Do nacieków grawitacyjnych zaliczamy: stalaktyty, draperie oraz nacieki grzybkowe. | □ | □ |
| Heliktity są formą nacieku jaskiniowego, przybierającą formę nieregularnych zgrupowań kryształów, narastających tworząc formy drzewiaste. | □ | □ |
| Korytarze gąbczaste tworzą się przy wolnym płynięciu wody o niskim ciśnieniu. | □ | □ |
Rozwiąż krzyżówkę. Zaznaczone pola utworzą hasło.
- Jedna z piękniejszych polskich jaskiń, znajdująca się w Górach Świętokrzyskich, charakteryzująca się obfitą szatą naciekową.
- Forma naciekowa w jaskini mająca kształt cienkiego i długiego stalaktytu, który w środku jest zwykle pustą rurką.
- Forma naciekowa tworząca się na dnie jaskini. Jest narastającą ku górze kolumną stosunkowo niską oraz zwykle nieco szerszą od stalaktytu. Tworzy się najczęściej tuż pod stalaktytem.
- Forma naciekowa wisząca u stropu jaskini. Jest wydłużonym, zwisającym ze stropu, stożkowatym soplem, powstającym wskutek gromadzenia się węglanu wapnia w jego obrębie.
- Pionowy odcinek jaskini, powstaje w podobny sposób jak studnia krasowa, z tym wyjątkiem, że jego szerokość rośnie wraz z głębokością. Łączy system podziemny jaskini z powierzchniowym.
- Nazwa największej i najgłębszej polskiej jaskini znajdującej się w Tatrach.
- Inaczej perła jaskiniowa. Ma kształt kuleczki kalcytowej, powstałej w obrębie misy martwicowej, w wyniku ruchu obrotowego, związanego z ruchem wody przemieszczającej się bardzo wolno po dnie korytarza. W środku każdej z nich znajduje się ziarnko, najczęściej piasku.
- Pionowy odcinek jaskini, powstający w wyniku poszerzenia przez wody pionowych szczelin. Cechuje się stosunkowo wyrównanym, okrągłym przekrojem (im głębiej tym robią się zwykle szersze). Za ich pośrednictwem następuje przedostawanie się wód powierzchniowych do systemu podziemnego. Określenie to stosuje się w sytuacji gdy patrzymy na tą formę stojąc nad nią (patrzymy się w nią w dół).
| 1 | |||||||||||||||
| 2 | |||||||||||||||
| 3 | |||||||||||||||
| 4 | |||||||||||||||
| 5 | |||||||||||||||
| 6 | |||||||||||||||
| 7 | |||||||||||||||
| 8 |
2. Forma naciekowa w jaskini mająca kształt cienkiego i długiego stalaktytu, który w środku jest zwykle pustą rurką. To 1. STALAKTYT, 2. STUDNIA, 3. KOMIN, 4. PIZOLIT, 5. RAJ, 6. STALAGMIT, 7. ŚNIEŻNA, 8. MAKARON.
3. Forma naciekowa tworząca się na dnie jaskini. Jest narastającą ku górze kolumną stosunkowo niską oraz zwykle nieco szerszą od stalaktytu. Tworzy się najczęściej tuż pod stalaktytem. Ta forma to 1. STALAKTYT, 2. STUDNIA, 3. KOMIN, 4. PIZOLIT, 5. RAJ, 6. STALAGMIT, 7. ŚNIEŻNA, 8. MAKARON.
4. Forma naciekowa wisząca u stropu jaskini. Jest wydłużonym, zwisającym ze stropu, stożkowatym soplem, powstającym wskutek gromadzenia się węglanu wapnia w jego obrębie. To 1. STALAKTYT, 2. STUDNIA, 3. KOMIN, 4. PIZOLIT, 5. RAJ, 6. STALAGMIT, 7. ŚNIEŻNA, 8. MAKARON.
5. Pionowy odcinek jaskini, powstaje w podobny sposób jak studnia krasowa, z tym wyjątkiem, że jego szerokość rośnie wraz z głębokością. Łączy system podziemny jaskini z powierzchniowym.
To 1. STALAKTYT, 2. STUDNIA, 3. KOMIN, 4. PIZOLIT, 5. RAJ, 6. STALAGMIT, 7. ŚNIEŻNA, 8. MAKARON.
6. Nazwa największej i najgłębszej polskiej jaskini znajdującej się w Tatrach. To jaskinia 1. STALAKTYT, 2. STUDNIA, 3. KOMIN, 4. PIZOLIT, 5. RAJ, 6. STALAGMIT, 7. ŚNIEŻNA, 8. MAKARON.
7. Inaczej perła jaskiniowa. Ma kształt kuleczki kalcytowej, powstałej w obrębie misy martwicowej, w wyniku ruchu obrotowego, związanego z ruchem wody przemieszczającej się bardzo wolno po dnie korytarza. W środku każdej z nich znajduje się ziarnko, najczęściej piasku. To 1. STALAKTYT, 2. STUDNIA, 3. KOMIN, 4. PIZOLIT, 5. RAJ, 6. STALAGMIT, 7. ŚNIEŻNA, 8. MAKARON.
8. Pionowy odcinek jaskini, powstający w wyniku poszerzenia przez wody pionowych szczelin. Cechuje się stosunkowo wyrównanym, okrągłym przekrojem (im głębiej tym robią się zwykle szersze). Za ich pośrednictwem następuje przedostawanie się wód powierzchniowych do systemu podziemnego. Określenie to stosuje się w sytuacji gdy patrzymy na tą formę stojąc nad nią (patrzymy się w nią w dół). Ten odcinek jaskini to 1. STALAKTYT, 2. STUDNIA, 3. KOMIN, 4. PIZOLIT, 5. RAJ, 6. STALAGMIT, 7. ŚNIEŻNA, 8. MAKARON.
Autorstwo Jacek Halicki - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=40620565
Autorstwo Jacek Halicki - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=40620567, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en
Autorstwo Kora27 - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=61468989, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0
Autorstwo Paweł Opioła - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=76347549, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0.
Uzupełnij tekst właściwymi wyrażeniami.
strefą saturacji, strefa wadyczna, wodę, wapieniach, strefie wadycznej, strefie aeracji, syfonami, warunki atmosferyczne, grotów i studni, strefa saturacji, korytarzy, studni i kominów, wiatr
Podstawowym procesem w powstawaniu form krasowych jest rozpuszczanie skał przez ........................................................... Typowo proces ten przebiega w ........................................................... Jaskinie często tworzą bardzo rozwiniętą sieć ........................................................... Można wyróżnić trzy etapy tworzenia się korytarzy. W pierwszym wody wypełniają całkowicie przekrój korytarzy i płyną często pod znacznym ciśnieniem. Strefę tę nazywamy ........................................................... Później wody płyną tylko dnem korytarzy. Jest to .........................................................., w której całkowicie zalane mogą pozostawać tylko pewne odcinki korytarzy zwane ........................................................... Na końcu, w .......................................................... woda opuszcza całkowicie korytarze i występuje tylko w postaci deszczu podziemnego i niewielkich jeziorek. Suche już korytarze jaskini mogą z upływem czasu wypełnić się znowu wodą.
Przyporządkuj nazwy poszczególnych form naciekowych znajdujących się w jaskini do numerów znajdujących się na grafice.
nacieki grzybkowe, nacieki lodowe, kolumny naciekowe, misy naciekowe, stalaktyty, makarony, nacieki piaszczyste, pizolity, stalaktyty sferolityczne, heliktyty, draperie i zasłony, pola ryżowe, nacieki wełniste, stalagmity, żebra, polewy,
| 1 | |
| 2 | |
| 3 | |
| 4 | |
| 5 | |
| 6 | |
| 7 | |
| 8 | |
| 9 | |
| 10 | |
| 11 | |
| 12 | |
| 13 | |
| 14 | |
| 15 | |
| 16 |
Przyporządkuj właściwe nazwy polskich jaskiń do ich opisów oraz do miejsc, w których się znajdują.
Ojcowski Park Narodowy, Sudety (masyw Śnieżnika), Tatry, Góry Świętokrzyskie, Jaskinia ta składa się z dwóch obszernych sal połączonych krótkimi korytarzykami i salki zwanej „Kuchnia”. Ściany jaskini są ciemne i okopcone, nacieków niemal brak., Uznawana za najpiękniejszą spośród polskich jaskiń. Długość jej korytarzy wynosi około 2m. Jest jedną z większych jaskiń w Polsce., Największa i najgłębsza polska jaskinia., Jedna z piękniejszych polskich jaskiń, charakteryzująca się obfitą szatą naciekową.
| Nazwa jaskini | Lokalizacja | Opis jaskini |
|---|---|---|
| Ojcowski Park Narodowy | Jaskinia ta składa się z dwóch obszernych sal połączonych krótkimi korytarzykami i salki zwanej „Kuchnia”. Ściany jaskini są ciemne i okopcone, nacieków niemal brak. | |
| Sudety (masyw Śnieżnika) | Uznawana za najpiękniejszą spośród polskich jaskiń. Długość jej korytarzy wynosi około 2m. Jest jedną z większych jaskiń w Polsce. | |
| Tatry | Największa i najgłębsza polska jaskinia. | |
| Góry Świętokrzyskie | Jedna z piękniejszych polskich jaskiń, charakteryzująca się obfitą szatą naciekową. |
Oznacz kolorem zielonym określenia dotyczące podziemnych zjawisk krasowych.
zielony
polewy, kras wieżowy, pola ryżowe, ponor, zasłony, polje, makarony, pizolity, mogoty, heliktyty, polja
Uporządkuj formy naciekowe
nacieki grzybkowe, kryształy kalcytu, stalaktyty, stalagmity, stalagnaty, draperie naciekowe, pizolity, heliktyty
| Grawitacyjne formy naciekowe | |
|---|---|
| Agrawitacyjne formy naciekowe |