1. Zastanów się, jak technologia zmienia charakter pracy i czy maszyna zawsze może zastąpić człowieka.

1. Automatyzacja i robotyzacja przyczyniła się do zwiększenia wydajności oraz elastyczności produkcji i dała możliwość szybszego rozwoju gospodarczego. Pozwala zmniejszyć ilość pracy wykonywanej fizyczne przez człowieka poprzez wykorzystanie nowoczesnych i inteligentnych urządzeń. Wpływa to także na jakość wytwarzanych produktów i możliwość masowej produkcji – co pozwala obniżyć koszty, a w konsekwencji cenę.

2. Przykładowa odpowiedź: Zyskały przedsiębiorstwa – przez możliwość szybszej produkcji większych partii produktów zwiększają się przychody. Wykorzystywanie nowoczesnych środków produkcji wpływa na prestiż firmy i jej postrzeganie. Przedsiębiorca nie musi martwić się o personel, ponieważ maszyny kontrolują proces produkcji. Nowoczesne maszyny zużywają mniej energii i wydzielają mniejsze ilości CO2. Stracić mogą pracownicy – zastąpienie pracowników maszynami powoduje zwolnienia – redukcję etatów. Jednocześnie może to pobudzić pracowników do zdobywania nowych kwalifikacji np. pod kątem obsługi nowoczesnych maszyn.

Zwróć uwagę na zależności pomiędzy ukazanymi na rysunku postaciami i obszar, na którym dzieje się przedstawiona sytuacja.

Autor przedstawia globalizację w negatywnym świetle. Ukazuje system zależności, którym podlega cały świat. Globalizacja wiąże się według autora z  sytuacją, w której państwa rozwinięte i ich gospodarka (na obrazku utożsamiane z bankami USA) powiązane są z aparatem przymusu (wojsko), który wywiera wpływ na biedniejsze rejony świata (Azja). Uciemiężona ludność biednych państw pracuje na korzyść państw rozwiniętych, napędzając ich bogactwo.

Przeanalizuj dokładnie dane przedstawione na wykresie. Porównaj dane dotyczące USA i ZSRS ukazane na wykresie różnymi kolorami.

1. W USA produkcja głowic nuklearnych najszybciej rozwijała się między rokiem 1955 a połową lat 60. XX wieku. W ZSRS gwałtowny wzrost produkcji nastąpił na początku lat 60. i trwał aż do końca lat 80.

2. ZSRS pod względem liczby posiadanych głowic zaczął wyprzedzać USA w drugiej połowie lat 80. XX wieku. Kulminacja nastąpiła w 1987 r. - Rosjanie posiadali 40 tys. głowic.

Zdecyduj, która z przedstawionych fotografii jest najbardziej charakterystyczna dla gospodarki i życia w drugiej połowie XX stulecia.

Propozycje przykładowych odpowiedzi:

Najbardziej charakterystyczny dla drugiej połowy XX wieku jest rozwój sieci internetowej. Internet stał się wciąż rozrastającym się źródłem informacji ze świata kultury, polityki, nauki, do których mamy natychmiastowy dostęp. Dzięki temu wykorzystywany jest w wielu dziedzinach ludzkiego życia – od nauki i pracy po czas wolny. Choć jego rozwój przypada na XXI w., to jednak bez stworzenia sieci internetowej w XX stuleciu niemożliwe byłyby współczesne osiągnięcia technologiczne. Rozwój sieci internetowej ułatwił masową komunikację, umożliwiając rozmowę z niemal każdą osobą niezależnie od długości i szerokości geograficznej.

Najbardziej charakterystyczny dla drugiej połowy XX wieku jest telefon komórkowy. Dzięki temu wynalazkowi możliwe jest utrzymywanie stałego kontaktu z drugą osobą bez konieczności przywiązania do danego miejsca (wcześniej dzwonić można było tylko ze stacjonarnych aparatów w domach czy w budkach telefonicznych). Telefon komórkowy pozwala utrzymywać bieżący kontakt w ważnych sprawach, wymieniać szybko istotne informacje (np. biznesowe), wzywać natychmiast pomoc. Daje możliwość łatwego pozostawania w kontakcie między ludźmi.

Najbardziej charakterystyczny dla drugiej połowy XX wieku jest rozwój telewizji i jej wpływ na społeczeństwo. Telewizor znajduje się obecnie niemal w każdym domu, zapewniając ludziom zarówno dostęp do informacji (wiadomości, analiz, programów naukowych), jak i do najróżniejszej rozrywki. Telewizja odgrywała (i nadal odgrywa) rolę edukacyjną, dając milionom osób szansę na poznanie innych kultur i uczestniczenie w wydarzeniach, w których inaczej nie mogliby brać udziału. Jednocześnie siła telewizji  jest ogromna choćby w zakresie kształtowania postaw społecznych, wpływania na przekonania i system wartości (dobór i sposób przekazywania informacji, reklamy telewizyjne itp.). Telewizja przyczynia się również do biernego spędzania przez ludzi wolnego czasu, co przekłada się też na zmniejszenie bezpośrednich kontaktów społecznych oraz aktywności ruchowej, a co za tym idzie – na zwiększenie ryzyka występowania tzw. chorób cywilizacyjnych.

PKB – Produkt Krajowy Brutto jest miarą wielkości gospodarki. Wzrost lub spadek realnego PKB oraz dynamika tych ruchów stanowią miarę wzrostu gospodarczego. PKB to jeden z podstawowych mierników efektów pracy społeczeństwa danego kraju – wartość wyprodukowanych produktów i usług.

1. Lata 80. to ogólna tendencja wzrostu gospodarki w wyżej wymienionych państwach – zarówno w Ameryce Płn., Azji, jak i w Europie Zachodniej.

2. Najbardziej dynamiczny rozwój w latach 80. nastąpił w RFN. Do najwolniejszego rozwoju doszło w USA.

3. Liderem była Japonia.

Zwróć uwagę na to, jak przemysł i wynalazki astronomiczne wpływają na „ziemski” rozwój technologii i gospodarkę.

1. Kraje, które biorą udział w eksploracji przestrzeni kosmicznej, rozwijają tym samym swój przemysł technologiczny, a co za tym idzie – również gospodarkę. Podbój kosmosu pozwala na wprowadzanie innowacji w znanych już technologiach i tworzenie rozwiązań, które rewolucjonizują gospodarkę. Technologie opracowywane dla sektora kosmicznego to również ogromne szanse dla rozwoju przemysłu, przełamywania barier zarówno naukowych, jak i technologicznych. Narzędzia wykorzystywane w przemyśle kosmicznym mogą zostać zastosowane w masowym użytku na Ziemi, co sprzyja rozwojowi innych gałęzi cywilnej gospodarki. Wiąże się to także z kształceniem specjalistów – wykształceni, kompetentni fachowcy zasilają gospodarkę.

2. Wynalazki i osiągnięcia technologiczne związane z astronomią, wykorzystywane podczas misji kosmicznych znajdują zastosowanie w zwykłym życiu na ziemi. Zastosowanie na Ziemi takich osiągnięć, wykorzystywanych najpierw w kosmosie, jak filtry do wody, słuchawki bezprzewodowe i żarówki LED ułatwia życie i podnosi jego standardy. Niektóre wynalazki, jak np. pompa insulinowa znalazły zastosowanie w medycynie – ratują zdrowie i życie.

„Wierny ogrodnik” , to powieść, którą le Carre napisał pod koniec XX w. a jej tematem jest m.in. chciwość międzynarodowych korporacji farmaceutycznych oraz związane z tym problemy Afryki.

1. Autor uważa, że firmy farmaceutyczne zorientowane są tylko i wyłącznie na zysk i postępują niezgodnie z normami moralnymi. Działają w taki sposób, aby przez wysyłanie leków Afryce budować swój pozytywny wizerunek. W rzeczywistości do Afryki trafiają produkty bezużyteczne, na granicy daty przydatności, których firmy chcą się pozbyć. Dzięki temu zachodni przemysł farmaceutyczny pozbywa się zbędnego towaru, oszczędza fundusze na magazynowaniu, a dodatkowo korzysta z ulg podatkowych.

2. Rozwinięty Zachód traktuje Afrykę jak śmietnisko dla swoich zbędnych produktów. Rozwój gospodarczy – produkowanie coraz nowszych produktów – kieruje państwa zachodnie na drogę nieetycznego zachowania, gdyż chcą pozbyć się nadmiaru przestarzałych produktów. Zachód zachowuje się wobec biedniejszego kontynentu cynicznie, jego przedstawicieli nie interesuje dobro, zdrowie drugiego człowieka – przekazują produkty, które nie stanowią przedmiotów pierwszej potrzeby ( np. lekarstwo na porost włosów), i zyskują na tym finansowo oraz wizerunkowo. Dodatkowo takie zachowanie Zachodu przyczynia się do naruszania praworządności w państwach afrykańskich – w których funkcjonują zachowania korupcyjne.