Tekst do ćwiczeń

Horacy Pieśń na stulecie

Febie! DianoFebie! Diano!Febie! Diano, lasów można ksieni!
Gwiazdy niebieskie!Gwiazdy niebieskieGwiazdy niebieskie! Czcigodni i czczeni!
Dajcie nam, o co błagamy w pokorze
W tej świętej porze,

Gdy sybillińskich prawem przepowiedniSybillińskim prawem przepowiedni Gdy sybillińskich prawem przepowiedni
Wybranych panien i chłopców chór przednipanien i chłopcówpanien i chłopców chór przedni
Do bóstw, co siedem wzgórz umiłowałysiedem wzgórz umiłowałysiedem wzgórz umiłowały,
Wznosi hymn chwały.

O, dobre Słońce, co lśniącym rydwanem
Wschodzisz, zachodzisz i znów wschodzisz ranem,
Obyś miast większych nad Romę wspaniałą
Nie oglądało!

I ty, co sprzyjasz narodzinom dziatek,
O, IlityjoIlityja, Genitalis, LucynaIlityjo! Nie opuszczaj matek,
Czy GenitalisIlityja, Genitalis, LucynaGenitalis miano, czy LucynyIlityja, Genitalis, LucynaLucyny
Masz w urodziny.

Pomnóż potomstwo, bogini łaskawa,
I w swej opiece małżeńskie miej prawamałżeńskie miej prawamałżeńskie miej prawa
I ślubne związki, co nowego dużo
Potomstwa wróżą,

By – gdy sto dziesięć lat obiegnie wkoło –
Można ci pieśń tę powtórzyć wesoło
I te obchody przez trzy noce całe
I trzy dni białe!

O, nieomylne w tym, co raz powiecie,
ParkiParkiParki, kres rzeczom kładące w wszechświecie!
Z przeszłością niech się szczęśliwa myśl sprzędzie
Tego, co będzie!

Niech ziemia, w trzody bogata i w plony,
Cererę zdobi w kłosiane korony!
Niech deszcz ożywczy i nieba powiewy
Karmią zasiewy!

Schowaj grot, dobry i życzliwy Febie,
I słuchaj chłopców, gdy błagają ciebie,
A ty, królowo gwiazd, bóstwo dwurożnebóstwo dwurożnebóstwo dwurożne,
Słysz panny zbożne!

Jeśli Rzym dziełem, bogowie, jest waszym,
Jeśli trojański zastęp z EneaszemEneaszEneaszem
Na brzeg etruski, rozkazom poddany,
Został zagnany –

Który, gdy ujrzał ojczyzny pożogę,
LaryLaryLary ocalił i siebie i w drogę
Z druhami ruszył, lecz w szczęśliwsze strony,
Niż gród rzucony –

Czysty obyczaj młodym dajcie, bogi,
A starcom żywot spokojny i błogi!
Cały zaś naród mnóżcie w płód obfity,
W mienie, zaszczyty!

Co chce, niech zyska przy wołów ofierze,
W boju zwycięski, w zwycięstwie niesrogi,
Gdy pobił wrogi.

Już MedMedMed uznaje albańskie topory,
Oręż, co podbił mórz i ziem przestwory.
Już Ind i zawsze dotąd hardy ScytaInd [...] ScytaScyta
O rozkaz pyta!

Już Wiara, Pokój, Cześć, dawna Prostota
I pogardzona śmiało wraca Cnota.
Wraca Obfitość z obliczem nam błogim
I z pełnym rogiem.

Wieszczy i w srebrny róg zbrojnie przybrany
Febus, dziewięciu KamenomKamenyKamenom oddany,
Który mdłe ciała nasze ma w swej pieczy,
Sztuką swą

Na palatyńskie ołtarzepalatyńskie ołtarzepalatyńskie ołtarze życzliwie
Patrząc, Rzymowi i latyńskiej niwielatyńska niwalatyńskiej niwie
Niech błogosławi i chowa bez szkody
Na przyszłe gody!

Niech Awentynu i Algidu paniAwentynu [...] paniAwentynu i Algidu pani
Próśb, które wznoszą mężowie wybranimężowie wybranimężowie wybrani,
I modlitw, słanych przez młodzieńcze chóry,
Wysłucha z góry!

Z wiarą, że modły te Jowisz i bogi
Słyszą, w domowe chór wraca już progi,
Gdy na Dyjanę i Feba hymn chwały
Wyśpiewał cały.

3 Źródło: Horacy, Pieśń na stulecie, [w:] tegoż, Dzieła wszystkie, t. 1: Ody i epody, oprac. Oktawiusz Jurewicz, Wrocław 1986, s. 372–378.
1
Pokaż ćwiczenia:
R1ax5ruUqXyiN1
Ćwiczenie 1
Wskaż poprawne odpowiedzi. Pieśń na stulecie to utwór, który pod adresem bogów kieruje: Możliwe odpowiedzi: 1. podziękowania., 2. przeprosiny., 3. pochwały., 4. prośby.
R19HcGdsQa0id1
Ćwiczenie 2
Horacy w Pieśni na stulecie użył strofy safickiej. Wskaż cechy charakterystyczne dla tego typu zwrotki: Możliwe odpowiedzi: 1. Składa się z czterech wersów., 2. Zawiera rymy., 3. Trzy pierwsze wersy mają równą liczbę sylab., 4. Zawiera znaki interpunkcyjne., 5. Ostatni wers jest krótszy od wcześniejszych., 6. Jest poświęcona bogom.
RDLJMSImmmSJl1
Ćwiczenie 3
Uporządkuj zapisy tak, by oddać kolejność występowania poszczególnych motywów w Pieśni na stulecie. Elementy do uszeregowania: 1. Wiara w to, że Rzymianie będą żyć w dostatku., 2. Ufność w to, że Apollo i Diana wysłuchają próśb zawartych w pieśni wykonanej przez chór., 3. Modlitwa do bogów, by pozwolili młodzieży rzymskiej zachować czystość obyczajów., 4. Modlitwa o błogosławieństwo dla małżeństw., 5. Zwrot do Słońca, by nie oglądało niczego, co jest wspanialsze od Rzymu., 6. Prośba o pomyślność dla kraju., 7. Prośba o pomyślność dla Augusta., 8. Odezwa do bogini opiekującej się rodzącymi kobietami.
11
Ćwiczenie 4

Pieśń na stulecie zamykała trzydobowe obrzędy ludi saeculares. Czy treść utworu potwierdza tę informację? Uzasadnij, przywołując odpowiednie cytaty z pieśni.

R5y5BI5xTckcP
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5
Mimo że podczas obrzędów modlono się do wielu bogów, w Pieśni na stulecie zostali wyróżnieni tylko niektórzy z nich. Wskaż, których bogów to dotyczy i na czym polega podkreślenie ich roli.
Mimo że podczas obrzędów modlono się do wielu bogów, w Pieśni na stulecie zostali wyróżnieni tylko niektórzy z nich. Wskaż, których bogów to dotyczy i na czym polega podkreślenie ich roli.
RBIbGYnm1AW5N
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Na jakie zasługi Oktawiana Augusta wskazuje Pieśń na stulecie?

RlVs7y7eG3mfh
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Augusta określono w utworze słowami: Wnuk, po Anchizie sławny i Wenerze. Jakiego środka wyrazu artystycznego użył tu Horacy? Nazwij ten środek oraz poszukaj w utworze co najmniej jeszcze jednego przykładu zastosowania tego chwytu.

RKAmaQz0lCrgR
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Trzy pierwsze zwrotki Pieśni na stulecie Horacego przekształć w tekst prozą z użyciem mowy zależnej i stylu potocznego.

R3yyWOSWQpxx1
(Uzupełnij).
Praca domowa
Czy Pieśń na stulecie to utwór religijny czy polityczny? Stwórz tekst liczący 100‒120 słów, w którym odpowiesz na to pytanie.
Czy Pieśń na stulecie to utwór religijny czy polityczny? Stwórz tekst liczący 100‒120 słów, w którym odpowiesz na to pytanie.
R1eKi9XimltXY
(Uzupełnij).
Febie! Diano!
Gwiazdy niebieskie
Sybillińskim prawem przepowiedni
panien i chłopców
siedem wzgórz umiłowały
Ilityja, Genitalis, Lucyna
małżeńskie miej prawa
Parki
bóstwo dwurożne
Eneasz
Lary
wnuk [...] Wenerze
Med
Ind [...] Scyta
Kameny
mdłe ciała [...] leczy
palatyńskie ołtarze
latyńska niwa
Awentynu [...] pani
mężowie wybrani