Sprawdź się
Wskaż style funkcjonalne polszczyzny.
- potoczny
- medyczny
- urzędowy
- naukowy
- uczniowski
- korporacyjny
- polityczny
- publicystyczny
- internetowy
- artystyczny
Wymień co najmniej pięć cech stylu potocznego.
- Nazwa kategorii: Cechy stylu potocznego
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii Cechy stylu potocznego
- Elementy należące do kategorii Cechy stylu potocznego
-
Cechy stylu potocznego
Kiedy kolokwializm bywa błędem językowym? Odpowiedz, krótko uzasadniając i podając przykład sytuacji, w której kolokwializm zostałby uznany za błąd.
Teoria, którą tworzymy, musi zatem nie tylko stanowić zbiór wzajemnie warunkujących się sądów, ale też powinna tworzyć pewnego rodzaju system globalny, z którego można by wyciągnąć wnioski (lub choćby spekulować) co do słuszności przyjętych założeń. Wiąże się z tym postulat o potrzebie wypracowania przez metateorię metod globalnego i analitycznego porównania jednej teorii z innymi teoriami dotyczącymi tego samego zjawiska., 2.
Jak przejmujące są zmierzchy jesienne! Ach, przejmujące do bólu! bo są marzenia cudowne, niejasne a nasycone; i żadne ostrze nie przeszywa bardziej niż ostrze nieskończoności., 3.
Jedzie sobie pociąg, dojechał do Kiekrza, gdzie się okazuje, że linia jest nieprzejezdna, bo tam rozkład nie idzie. Usterka jakaś. Ty jesteś osobą decyzyjną i pytanie za sto punktów, co robisz. Czekasz, aż to naprawią? Czy każesz jechać objazdem? W setkach takich przypadków każda decyzja jest zła. Bo pierwsza szła informacja: no stoimy, ale słuchaj, to tylko rozjazd, wysyłam typów, kwadrans i zrobią. No to czekamy, jasna sprawa., 4.
Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. artystyczny Możliwe odpowiedzi: 1.
Teoria, którą tworzymy, musi zatem nie tylko stanowić zbiór wzajemnie warunkujących się sądów, ale też powinna tworzyć pewnego rodzaju system globalny, z którego można by wyciągnąć wnioski (lub choćby spekulować) co do słuszności przyjętych założeń. Wiąże się z tym postulat o potrzebie wypracowania przez metateorię metod globalnego i analitycznego porównania jednej teorii z innymi teoriami dotyczącymi tego samego zjawiska., 2.
Jak przejmujące są zmierzchy jesienne! Ach, przejmujące do bólu! bo są marzenia cudowne, niejasne a nasycone; i żadne ostrze nie przeszywa bardziej niż ostrze nieskończoności., 3.
Jedzie sobie pociąg, dojechał do Kiekrza, gdzie się okazuje, że linia jest nieprzejezdna, bo tam rozkład nie idzie. Usterka jakaś. Ty jesteś osobą decyzyjną i pytanie za sto punktów, co robisz. Czekasz, aż to naprawią? Czy każesz jechać objazdem? W setkach takich przypadków każda decyzja jest zła. Bo pierwsza szła informacja: no stoimy, ale słuchaj, to tylko rozjazd, wysyłam typów, kwadrans i zrobią. No to czekamy, jasna sprawa., 4.
Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. potoczny Możliwe odpowiedzi: 1.
Teoria, którą tworzymy, musi zatem nie tylko stanowić zbiór wzajemnie warunkujących się sądów, ale też powinna tworzyć pewnego rodzaju system globalny, z którego można by wyciągnąć wnioski (lub choćby spekulować) co do słuszności przyjętych założeń. Wiąże się z tym postulat o potrzebie wypracowania przez metateorię metod globalnego i analitycznego porównania jednej teorii z innymi teoriami dotyczącymi tego samego zjawiska., 2.
Jak przejmujące są zmierzchy jesienne! Ach, przejmujące do bólu! bo są marzenia cudowne, niejasne a nasycone; i żadne ostrze nie przeszywa bardziej niż ostrze nieskończoności., 3.
Jedzie sobie pociąg, dojechał do Kiekrza, gdzie się okazuje, że linia jest nieprzejezdna, bo tam rozkład nie idzie. Usterka jakaś. Ty jesteś osobą decyzyjną i pytanie za sto punktów, co robisz. Czekasz, aż to naprawią? Czy każesz jechać objazdem? W setkach takich przypadków każda decyzja jest zła. Bo pierwsza szła informacja: no stoimy, ale słuchaj, to tylko rozjazd, wysyłam typów, kwadrans i zrobią. No to czekamy, jasna sprawa., 4.
Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa. naukowy Możliwe odpowiedzi: 1.
Teoria, którą tworzymy, musi zatem nie tylko stanowić zbiór wzajemnie warunkujących się sądów, ale też powinna tworzyć pewnego rodzaju system globalny, z którego można by wyciągnąć wnioski (lub choćby spekulować) co do słuszności przyjętych założeń. Wiąże się z tym postulat o potrzebie wypracowania przez metateorię metod globalnego i analitycznego porównania jednej teorii z innymi teoriami dotyczącymi tego samego zjawiska., 2.
Jak przejmujące są zmierzchy jesienne! Ach, przejmujące do bólu! bo są marzenia cudowne, niejasne a nasycone; i żadne ostrze nie przeszywa bardziej niż ostrze nieskończoności., 3.
Jedzie sobie pociąg, dojechał do Kiekrza, gdzie się okazuje, że linia jest nieprzejezdna, bo tam rozkład nie idzie. Usterka jakaś. Ty jesteś osobą decyzyjną i pytanie za sto punktów, co robisz. Czekasz, aż to naprawią? Czy każesz jechać objazdem? W setkach takich przypadków każda decyzja jest zła. Bo pierwsza szła informacja: no stoimy, ale słuchaj, to tylko rozjazd, wysyłam typów, kwadrans i zrobią. No to czekamy, jasna sprawa., 4.
Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.
Poniższe teksty reprezentują różne style funkcjonalne języka. Spróbuj – na podstawie wiedzy lub intuicyjnie – przyporządkować każdemu fragmentowi jeden ze stylów.
<q>Jedzie sobie pociąg, dojechał do Kiekrza, gdzie się okazuje, że linia jest nieprzejezdna, bo tam rozkład nie idzie. Usterka jakaś. Ty jesteś osobą decyzyjną i pytanie za sto punktów, co robisz. Czekasz, aż to naprawią? Czy każesz jechać objazdem? W setkach takich przypadków każda decyzja jest zła. Bo pierwsza szła informacja: no stoimy, ale słuchaj, to tylko rozjazd, wysyłam typów, kwadrans i zrobią. No to czekamy, jasna sprawa</q>., <q>Teoria, którą tworzymy, musi zatem nie tylko stanowić zbiór wzajemnie warunkujących się sądów, ale też powinna tworzyć pewnego rodzaju system globalny, z którego można by wyciągnąć wnioski (lub choćby spekulować) co do słuszności przyjętych założeń. Wiąże się z tym postulat o potrzebie wypracowania przez metateorię metod globalnego i analitycznego porównania jednej teorii z innymi teoriami dotyczącymi tego samego zjawiska</q>., <q>Zakazane jest istnienie partii politycznych i innych organizacji odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu, a także tych, których program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa</q>., <q>Jak przejmujące są zmierzchy jesienne! Ach, przejmujące do bólu! bo są marzenia cudowne, niejasne a nasycone; i żadne ostrze nie przeszywa bardziej niż ostrze nieskończoności</q>.
| urzędowy | |
| artystyczny | |
| potoczny | |
| naukowy |
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Rozdział I: Rzeczpospolita, Art. 13
Charles Baudelaire, III. Confiteor artysty, w: tegoż, Paryski spleen. Poematy prozą, przeł. Joanna Guze, Kwiaty Na Tor, Warszawa 1992, s. 9
Olga Gitkiewicz, Nie zdążę, Wydawnictwo Dowody na Istnienie, Seria Warszawa 2019, s. 129–130
Ireneusz Bobrowski, Zagadnienia metodologii i filozofii językoznawstwa, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 2020, s. 18.
Napisz, co zadecydowało o twoim wskazaniu stylu potocznego w poprzednim ćwiczeniu. Odpowiedź powinna uwzględnić co najmniej trzy cechy potoczności poparte przykładami.
Zapoznaj się z cytowanym fragmentem pracy Jerzego Bartmińskiego. Scharakteryzuj własnymi słowami dwa sposoby wykorzystania języka potocznego, które autor opisuje na przykładach historycznych.
Styl potoczny[...] Wreszcie na naszych oczach, kiedy zarysowała się ostra antynomia między cenzurowanym językiem urzędowo‑oficjalnym (językiem propagandy, osławioną „nowomową”) z jednej strony, a językiem i myśleniem potocznym z drugiej, mogliśmy najpierw na gruncie codziennej praktyki obserwować przejawy antytotalitarnej „samoobrony językowej” [Wierzbicka 1990], potocznego ogrywania i ośmieszania elementów języka urzędowego i nadawania im konotacji negatywnej, a potem – na gruncie oficjalnej retoryki politycznej – wprowadzanie elementów potocznych do stylu urzędowego, z intencją uwiarygodnienia mówcy i zwiększenia siły perswazyjnej jego wypowiedzi.
Źródło: Jerzy Bartmiński, Styl potoczny, [w:] Język a Kultura, t. 5: Potoczność w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz i F. Nieckula, Wrocław 1992, s. 39.
Przypomnij sobie schemat komunikacyjny Romana Jakobsona, a następnie zapoznaj się z fragmentem książki Izabeli Łuc i Małgorzaty Bortliczek. Z którą funkcją języka najściślej można powiązać tendencje polityków czy twórców reklam do zasilania języka elementami potocznej polszczyzny? Odpowiedz na pytanie, podając przykłady.
Język uwikłany w ponowoczesnośćModa na potoczność, jak zauważa Kazimierz Ożóg, jest podwójnie uwarunkowana: 1) wynika z potrzeby, m.in. polityków, twórców reklam, bycia w tej samej przestrzeni językowej co przeciętni odbiorcy; 2) wynika także z chęci bycia zrozumiałym — metafora potoczna w sposób prosty, przejrzysty, zdroworozsądkowy wyjaśnia i przybliża skomplikowane procesy i zjawiska.
Źródło: Izabela Łuc, Małgorzata Bortliczek, Język uwikłany w ponowoczesność, Katowice 2011, s. 15.
Przeformułuj poniższy fragment, nadając nowej wersji jak najwięcej cech stylu potocznego.
Zaznajomiwszy się z cenami różnych rodzajów pieczywa, Piotrek zdecydował się na dwie bułki i bagietkę czosnkową. Włożył je do koszyka, w którym znajdowały się już butelka coli, biały ser i puszka sardynek. Chłopiec wyjął z kieszeni listę zakupów, sporządzoną rankiem, i przebiegłszy ją wzrokiem, kiwnął głową, pewien, że niczego nie pominął. Z zadowoleniem ruszył w kierunku lady i... raptem znieruchomiał. Zorientował się bowiem, że zapomniał portfela.