Sprawdź się
Spójrz, przyjacielu, w me oblicze,
Zobacz, co czyni śmierć żałosna,
i nie zapomnij odtąd nigdy:
Oto ta, którą ukochałeś;
To ciało twoje, nędzne, wstrętne,
Teraz utracisz już na wieki;
Cuchnącym stanie się pokarmem
Dla czarnej ziemi i robactwa:
Śmierć sroga piękność każdą gasi.
Georges Chastellain, Mirror de mort (źródło: J. Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992, s. 179), 2.
Gdzież jest teraz blask Babilonu? Gdzież jest straszliwy
Nabuchodonozor i moc Dariusza, i ów Cyrus wielki?
Zniknęli niby koło obracane siłą.
Sława ich pozostała i rośnie, lecz oni obrócili się w proch.
Bernard z Morlay (źródło: J. Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992, s. 169), 3.
Słodkie spojrzenia, cudowne oczy,
Pamiętaj o tym, blask swój utracą,
Nos, brwi i usta, co tak wymowne,
W proch się obrócą…
(Olivier de la Marche, Le parement et triumphe des dames (źródło: J. Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1992, s. 173), 4.
Powiedz, gdzie jest Salomon, tak niegdyś wspaniały?
I gdzie jest Samson, niezwyciężony wódz?
[...]
Gdzie znikł Cezar, podniosły w swej władczej potędze?
Gdzie bogacz, który już przy śniadaniu jaśnieje przepychem?
Giacopone da Todi (prawdopodobnie), Cur mundus militât sub vana gloria
(źródło: J. Huizinga, Jesień średniowiecza, przeł. T. Brzostowski, Warszawa 1974, s. 168)
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!. Śnieg symbolizuje tu: Możliwe odpowiedzi: 1. dziewictwo, 2. czystość i niewinność, 3. zjawiska nietrwałe, ulotne, 4. żywioł przyrody
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!, 2.
Wiem, że bogate y ubogie,, 3.
Mądre, szalone, świeckie, xiedze,
Hoyne y skąpe, tanie, drogie,
Małe y duże, pychy, nędze,
Damy z kołnierzem
w zmyślne rurki
— Iakietamkolwiek godło czyie —
Iedwabie czy siermiężne burki:
Wszytko dołapi śmierć za szyie.
Nadtom brał wiernie, co powiada, 4.
Mędrzec, y Pismam wierzył słowu:
«Baw się, używay, synu (gada),
W młodości swoiey»; ale znowu
Indziey zaświadcza barzo iaśnie,
Że «czas młodości kwietnych latek,
(To iego słowa, takie właśnie!)
Ot, sama głupiość y niestatek».
Zarazy oney unikaycie,danse macabre Możliwe odpowiedzi: 1.
Strzeżcie się iey nad wszytko w świecie,
Y, prze Bóg miły, pamiętaycie,
Iż przydzie dzionek, że pomrzecie.
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!, 2.
Wiem, że bogate y ubogie,, 3.
Mądre, szalone, świeckie, xiedze,
Hoyne y skąpe, tanie, drogie,
Małe y duże, pychy, nędze,
Damy z kołnierzem
w zmyślne rurki
— Iakietamkolwiek godło czyie —
Iedwabie czy siermiężne burki:
Wszytko dołapi śmierć za szyie.
Nadtom brał wiernie, co powiada, 4.
Mędrzec, y Pismam wierzył słowu:
«Baw się, używay, synu (gada),
W młodości swoiey»; ale znowu
Indziey zaświadcza barzo iaśnie,
Że «czas młodości kwietnych latek,
(To iego słowa, takie właśnie!)
Ot, sama głupiość y niestatek».
Zarazy oney unikaycie,vanitas Możliwe odpowiedzi: 1.
Strzeżcie się iey nad wszytko w świecie,
Y, prze Bóg miły, pamiętaycie,
Iż przydzie dzionek, że pomrzecie.
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!, 2.
Wiem, że bogate y ubogie,, 3.
Mądre, szalone, świeckie, xiedze,
Hoyne y skąpe, tanie, drogie,
Małe y duże, pychy, nędze,
Damy z kołnierzem
w zmyślne rurki
— Iakietamkolwiek godło czyie —
Iedwabie czy siermiężne burki:
Wszytko dołapi śmierć za szyie.
Nadtom brał wiernie, co powiada, 4.
Mędrzec, y Pismam wierzył słowu:
«Baw się, używay, synu (gada),
W młodości swoiey»; ale znowu
Indziey zaświadcza barzo iaśnie,
Że «czas młodości kwietnych latek,
(To iego słowa, takie właśnie!)
Ot, sama głupiość y niestatek».
Zarazy oney unikaycie,memento mori Możliwe odpowiedzi: 1.
Strzeżcie się iey nad wszytko w świecie,
Y, prze Bóg miły, pamiętaycie,
Iż przydzie dzionek, że pomrzecie.
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!, 2.
Wiem, że bogate y ubogie,, 3.
Mądre, szalone, świeckie, xiedze,
Hoyne y skąpe, tanie, drogie,
Małe y duże, pychy, nędze,
Damy z kołnierzem
w zmyślne rurki
— Iakietamkolwiek godło czyie —
Iedwabie czy siermiężne burki:
Wszytko dołapi śmierć za szyie.
Nadtom brał wiernie, co powiada, 4.
Mędrzec, y Pismam wierzył słowu:
«Baw się, używay, synu (gada),
W młodości swoiey»; ale znowu
Indziey zaświadcza barzo iaśnie,
Że «czas młodości kwietnych latek,
(To iego słowa, takie właśnie!)
Ot, sama głupiość y niestatek».
Zarazy oney unikaycie,
Strzeżcie się iey nad wszytko w świecie,
Y, prze Bóg miły, pamiętaycie,
Iż przydzie dzionek, że pomrzecie.
Sformułuj własnymi słowami myśl zawartą w przesłaniu kończącym Balladę o paniach minionego czasu.
Nie pytay, kędy hoże dziewki
Idą stąd, y na iakie brzegi,
Iżbyś nie wspomniał tey przyśpiewki:
Ach, gdzie są niegdysiejsze śniegi!





Na podstawie fragmentu Wielkiego Testamentu zatytułowanego Żale piękney płatnerki dobrze już siegniętey przez starość sformułuj mapę myśli porządkującą zawarte w utworze refleksje na temat młodości i starości.
-
Młodość
- Nazwa kategorii: Starość
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii:
- Nazwa kategorii: Koniec elementów należących do kategorii Starość
- Elementy należące do kategorii Starość
-
Starość
Wyjaśnij, dlaczego Villon ukazuje proces przemijania, przedstawiając głównie bohaterki kobiece.
Większość popularnych w literaturze średniowiecza toposów i motywów odnosiła się do śmierci, np. ubi sunt…?, danse macabre (taniec śmierci), memento mori (pamiętaj o śmierci). Zastanów się, z czego to wynikało. Sformułuj tezę i dwa argumenty, które ją uzasadnią.
Stwórz własną galerię obrazów, plakatów lub zdjęć, które mogą ilustrować motyw ubi sunt?. Zgromadź zarówno średniowieczne, jak i współczesne teksty kultury. Opatrz je cytatami na temat przemijania.
Zgromadź zarówno średniowieczne, jak i współczesne teksty kultury, które mogą ilustrować motyw ubi sunt. Opatrz je cytatami na temat przemijania.