Sprawdź się
Tekst do ćwiczeń 1–7
PoezjaWypływasz mi z ust kotwicą, uśmiechem nieznanych podróży
o maszcie natchnień naszych, wiązana mowo linBól, który nas piecze, jest bólem, który nie nuży,
a serce, nie spięte klamrami ucieka od nas jak dymTen dzień, który patrzy w nasze opalone twarze
nie jest dniem, jest szeleszczącym zegaremMinuta jest tylko pięścią niespełnionych marzeń,
którą chcemy odgonić psy od naszych barekGodziny jak kobiety wołały nas od wybrzeży
i ziemię jak płacz kołysała macierzUspokój się lądzie szumiących pól i pasterzy
słowa są jak wiosła, a wiosła wiotkie jak pacierzTam jest słodziutki szloch nieba pod mokra płachtą dymów
i święte piersi zatoki, pachnące dzwonnym śmiechem wzgórzU nas śpiewają ręce zdrowe w takt maszyn i rymów
i szumi świst okrętu krający Bałtyk jak nóżKażde zdanie jest okrętem, okrętem bez nazwiska
i jeden jest tylko gościniec, nie ma żadnych ulicNa zdaniu można przepłynąć od Gdyni do San Francisco
i tylko tobą jak flagą się otulićO mowo, wodo słona, która ciekniesz z naszych dłoni,
Jak dym z kominów odlata od nas smutekKiedy nam śpiącym na linach na śmierć się rozdzwonisz
w głowach, kolcem księżyca jak strachem przekłutychPan zielonych horyzontów otworzy nam rano powieki,
o rozkwieć nam łona niebem cieplutkim i deszczemDniu, który przyjdziesz jutro, dniu, który jesteś daleki,
biało‑czerwona flago, ginąca na wietrzeŹródło: Jalu Kurek, Poezja, [w:] .
W wierszu Poezja Jalu Kurka funkcjonują dwa wyobrażenia świata. Pierwszy to świat, który został ukształtowany przez ludzi. O drugim wszyscy marzą, tęsknią do niego. Dobierz do tych dwóch obrazów świata odpowiednie sformułowania z tekstu.
takt maszyn i rymów, dym z komina, słońce i księżyc, rejs od Gdyni do <span lang="en">San Francisco</span>, barki, flaga na wietrze, maszt, kotwica, woda pola i pastwiska, gościniec, liny, deszcz
| Świat, który ukształtowali ludzie | |
|---|---|
| Świat, o którym marzą ludzie |
Niektóre z przywołanych elementów rzeczywistości ukazanej w wierszu należą do cywilizacji, a niektóre do natury. Wybierz po dwa i wpisz je poniżej. Omów ich znaczenie.
Na podstawie całego tekstu rozszyfruj metafory poezji jako wiązanej mowy lin oraz poetów śpiących na linach.
Uzupełnij tekst.
natury, modlitwa, poezja, idealnym, wolny, metafory, ukształtowanym przez innych, wiązanej mowy lin, zniewala, nieszczęśliwym, jak flaga na wietrze, linach, zniewolony, daje poczucie wolności
Człowiek w wierszu Poezja Jalu Kurka żyje w świecie ........................................................ i siebie. Czuje się w nim ........................................................ i zatrwożony. Aby wyrazić ten stan, używa między innymi ........................................................ bólu i serca. Bohater tekstu jednocześnie marzy o lepszym świecie, ........................................................, ciepłym i dobrym. Wierzy, że jedyną i prawdziwą drogą do niego jest ......................................................... Aby wyrazić tę myśl, używa metafory poezji jako ........................................................, a miejsce poety porównuje do pozycji na maszcie i ........................................................ okrętów. Z wiersza wynika przekonanie, że poezja przybliża do idealnego świata, ........................................................, mimo iż jest to migotliwa ........................................................ przyszłość.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| W wierszu wersy "Minuta jest tylko pięścią niespełnionych marzeń,/Którą chcemy odgonić od naszych barek" służą wyrażeniu niezgody. | □ | □ |
| Wiersz Jalu Kurka „Poezja" został zapisany zgodnie z futurystyczną zasadą słów na wolności. | □ | □ |
| Z wiersza wynika przekonanie o niewystarczającej roli poezji w życiu człowieka. | □ | □ |
W wierszu Jalu Kurka można odnaleźć bogactwo metafor. Sformułuj dwa argumenty, którymi uzasadnisz to przekonanie.
Wybierz te sformułowania dotyczące wiersza Jalu Kurka, które świadczą o jego zgodności z programem Awangardy Krakowskiej.
- Stosowanie zasady słów na wolności.
- Poezja jako rygorystyczna organizacja języka.
- Tworzenie w uścisku z teraźniejszością.
- Rozumienie roli poety jako roli kapłana.
- Poeta jako rzemieślnik słowa.
- Stosowanie ekwiwalentów uczuć.
- Poezja jako mowa uczuć.
- Posługiwanie się pseudonimami poetyckimi.
Tekst do ćwiczeń 8–9
Żalgłowę która siwieje a świeci jak świecznik
kiedy srebrne pasemka wiatrów przefruwają
niosę po dnach uliczek
jaskółki nadrzeczne
świergocą to mało idźżetak chodzić tak oglądać sceny sny festyny
roztrzaskane szybki synagog
płomień połykający grube statków liny
płomień miłości
nagość
tak wysłuchiwać ryku głodnych ludów
a to jest inny głos niż ludzi głodnych płacz
zniża się wieczór świata tego
nozdrza wietrzą czerwony udój
z potopu gorącego
zapytamy się wzajem ktoś zaczrozmnożony cudownie na wszystkich nas
będę strzelał do siebie i marł wielokrotnie
ja gdym z pługiem do bruzdy przywarł
ja przy foliałach jurysta
zakrztuszony wołaniem gaz
ja śpiąca pośród jaskrów
i dziecko w żywej pochodni
i bombą trafiony w stallach
i powieszony podpalacz
ja czarny krzyżyk na listacho żniwa żniwa huku i blasków
czy zdąży kręta rzeka z braterskiej krwi odrdzawieć
nim się kolumny stolic znów podźwigną nade mną
naleci wtedy jaskółek zamieć
świśnie u głowy skrzydło poprzez ptasią ciemność
idźże idź dalejŹródło: Józef Czechowicz, Żal, [w:] .
Zanalizuj wiersz Żal Józefa Czechowicza, udzielając odpowiedzi na pytania.
Józef Czechowicz zastosował w wierszu wiele środków poetyckiego wyrazu. Do ich nazw dopisz przykłady z tekstu i określ funkcję.