Sprawdź się
Prezydent USA jest wybierany na 1. 40, 2. 6-letnią, 3. centralnych, 4. raz, 5. senatorów, 6. elektorów, 7. 14, 8. 35, 9. dwa razy, 10. stanowych, 11. 20, 12. prezydenta, 13. praw publicznych, 14. naturalizowanym, 15. karanym, 16. 4-letnią kadencję. Ponownie może zostać wybrany 1. 40, 2. 6-letnią, 3. centralnych, 4. raz, 5. senatorów, 6. elektorów, 7. 14, 8. 35, 9. dwa razy, 10. stanowych, 11. 20, 12. prezydenta, 13. praw publicznych, 14. naturalizowanym, 15. karanym, 16. 4-letnią.
Prezydent USANa podstawie tej ogólnikowej kompetencji prezydent dysponuje wyłącznym prawem mianowania funkcjonariuszy wojskowych, planowaniem strategii wojskowej wraz z Sekretarzem Obrony i Radą Bezpieczeństwa Narodowego. W czasie wojny prezydent jest upoważniony do podejmowania bieżących decyzji, co jest ważniejsze niż kongresowe prawo wypowiadania wojny i przydzielania na to odpowiednich funduszów. Prezydenci, szczególnie współcześni, decydują o zaangażowaniu militarnym USA bez zgody Kongresu – można wspomnieć tu chociażby wysłanie wojsk amerykańskich do Korei przez prezydenta Trumana czy inwazję Grenady przygotowaną i kierowaną przez Reagana. Jeśli wspomnimy decyzję o pierwszym użyciu broni atomowej na mocy decyzji prezydenta Trumana, musimy uznać, że władza prezydenta jest w praktyce ogromna, choć bez wątpienia równoważona przez kompetencje Kongresu.
Źródło: Prezydent USA, dostępny w internecie: usa.xmc.pl [dostęp 28.05.2020 r.].
Przyjrzyj się ilustracji i wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
Konstytucja Stanów Zjednoczonych AmerykiPoprawka XXV
§ 1. W razie usunięcia prezydenta z urzędu albo jego śmierci lub ustąpienia prezydentem zostaje wiceprezydent.
§ 2. Ilekroć urząd wiceprezydenta pozostaje nie obsadzony, prezydent mianuje wiceprezydenta, który obejmuje stanowisko po uchwale zatwierdzającej, podjętej większością głosów obu izb Kongresu.
§ 3. Ilekroć prezydent złoży prezydentowi ad interim Senatu i przewodniczącemu Izby Reprezentantów pisemne oświadczenie, że nie może sprawować władzy i zadań swojego urzędu, władzę tę i zadania sprawować będzie wiceprezydent jako pełniący obowiązki prezydenta, dopóki prezydent nie złoży powyższym adresatom pisemnego oświadczenia, że przeszkoda ustała.
§ 4. Ilekroć prezydent i większość kierowników resortów lub innego ciała określonego przez Kongres w drodze ustawy złoży prezydentowi ad interim Senatu i przewodniczącemu Izby Reprezentantów pisemne oświadczenie, że prezydent nie może sprawować władzy i zadań swojego urzędu, wiceprezydent niezwłocznie przejmuje władzę i zadania tego urzędu jako pełniący obowiązki prezydenta.
Jeżeli następnie prezydent złoży prezydentowi ad interim Senatu i przewodniczącemu Izby Reprezentantów pisemne oświadczenie, że jego niemożność już nie zachodzi, wówczas przejmuje znów władzę i zadania swojego urzędu, chyba że wiceprezydent i większość kierowników resortów lub innego ciała, określonego przez Kongres w drodze ustawy, złoży do dni czterech prezydentowi ad interim Senatu i przewodniczącemu Izby Reprezentantów swoje pisemne oświadczenia, że prezydent nie może sprawować władzy i zadań swojego urzędu. W takim wypadku rozstrzyga Kongres; jeżeli nie jest to okres sesji, zbiera się w tym celu w ciągu czterdziestu ośmiu godzin. Jeżeli Kongres w ciągu dwudziestu jeden dni od otrzymania powyższego pisemnego oświadczenia, a gdy nie jest to okres sesji – w ciągu dwudziestu jeden dni od zebrania się, stwierdzi uchwałą podjętą większością dwu trzecich głosów każdej izby, że prezydent nie może sprawować władzy i zadań swojego urzędu, wówczas wiceprezydent będzie je sprawował nadal; w przeciwnym razie prezydent znowu przejmuje władzę i zadania swojego urzędu.
Źródło: Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki, dostępny w internecie: libr.sejm.gov.pl [dostęp 28.05.2020 r.].