Brunon J. Ruciński Pewien strukturalizm: główne koncepcje Claude Lévi-Straussa

Strukturalizm (…) gromadzi fakty społeczne, porządkuje je, otrzymując w rezultacie pewne systemy. Systemy te stanowią całości logiczne faktycznie wytworzone. Ich sens uzyskuje się przez odniesienie do struktury, stanowiącej całość możliwości dopuszczonych przez dany fakt społeczny, w ramach których systemy wytworzone faktycznie stanowią fragmenty możliwości zrealizowanych. (…) Możliwe jest przejście od jednego modelu do drugiego, od drugiego do trzeciego itd., dzięki zakresowemu traktowaniu tych modeli i analogicznemu traktowaniu ich elementów. Ta wzajemna przekładalność pozwala na zarysowanie przed nam i syntetycznego, i totalizującego obrazu kultury ludzkiej.

pewien Źródło: Brunon J. Ruciński, Pewien strukturalizm: główne koncepcje Claude Lévi-Straussa, „Studia Philosophiae Christianae” 1971, nr 7/2, s. 217.

Anna Szabelska Claude Lévi-Strauss i strukturalna analiza mitu a przyczynek do badań kognitywnych

W umysłowości tradycyjnej wydarzenia minione zlewają się w jedną całość z rzeczywistością mityczną. Chodzi tutaj tak o wydarzenia z odległej przeszłości, jak i te bliższe. Członkowie społeczności tradycyjnych, będąc niepiśmiennymi, dysponują jedynie ustnym przekazem własnej historii. To z kolei, w połączeniu z zawodnością ludzkiej pamięci, sprawia, że nawet wydarzenia, w których uczestniczyli ludzie żyjący dwa, trzy pokolenia wstecz zaczynają się rozmywać i w konsekwencji mogą zostać włączone w rzeczywistość mityczną.

Claude Źródło: Anna Szabelska, Claude Lévi-Strauss i strukturalna analiza mitu a przyczynek do badań kognitywnych, „Via Mentis” 2012, nr 1/1, s. 102.

Wiesław Strukowski-Kozień Emergentny stukturalizm socjologiczny – redukcyjny czy systemowo strukturalny schemat wyjaśnienia?

W swoich rozważaniach poświęconych mikrosocjologii Jacek Szmatka zmierza do sformułowania na terenie socjologii konkretnego stanowiska filozoficznego. Stanowisko to nazywane przez autora emergentnym strukturalizmem socjologicznym ma być bazą wyjściową do reinterpretacji różnych koncepcji badawczych i teoretycznych w socjologii (przede wszystkim w mikrosocjologii). Ma ono doprowadzić do wykrystalizowania się nowego paradygmatu metodologiczno‑teoretycznego mikrosocjologii – właśnie emergentnego strukturalizmu socjologicznego.

emer Źródło: Wiesław Strukowski-Kozień, Emergentny stukturalizm socjologiczny – redukcyjny czy systemowo strukturalny schemat wyjaśnienia?, „Studia Socjologiczne” 1991, nr 1–2 (120–121), s. 161.

Encyklopedia PWN: historyzm

(…) stanowisko filozoficzne i metodologiczne, różnie rozumiane, postulujące rozpatrywanie zjawisk społecznych i kulturowych w procesie ich powstawania i rozwoju.

hist Źródło: Encyklopedia PWN: historyzm, dostępny w internecie: encyklopedia.pwn.pl [dostęp 30.06.2021 r.].

Encyklopedia PWN: strukturalizm

W socjologii i etnografii zbiorcze określenie wielu koncepcji, w których centralne miejsce zajmuje pojęcie struktury, a za główne zadanie uważa się badanie trwałych relacji między częściami (elementami) społecznej całości.

struk Źródło: Encyklopedia PWN: strukturalizm, dostępny w internecie: encyklopedia.pwn.pl [dostęp 30.06.2021 r.].

Anna Szabelska Claude Lévi-Strauss i strukturalna analiza mitu a przyczynek do badań kognitywnych

Według Lévi‑Straussa do ich analizy niezbędne jest, dokonane przez Jakobsona, rozróżnienie między metaforą i metonimią. Jak pisze Leach, „zasady są proste (…): metafora (system, paradygmat) polega na rozpoznawaniu podobieństwa, a metonimia (syntagma) na rozpoznawaniu styczności i wzajemnego powiązania”. (…)[Z]nając system językowy, w którym się poruszamy, słysząc zdanie ukazujące część pewnej całości, możemy dopowiedzieć sobie resztę. Leach posługuje się tutaj przykładem króla, o którym możemy powiedzieć, że nosi koronę. Słuchacz zaznajomiony z kodem, którym operujemy, będzie wiedział, jakie jeszcze atrybuty zostaną przypisane monarsze.

via Źródło: Anna Szabelska, Claude Lévi-Strauss i strukturalna analiza mitu a przyczynek do badań kognitywnych, „Via Mentis” 2012, nr 1, s. 104.