Sprawdź się
Teksty do ćwiczeń: 1‑6
Na dom w CzarnolesiePanie, to moja praca, a zdarzenie Twoje;
Raczysz błogosławieństwo dać do końca swoje.
Inszy niechaj pałace marmórowe mają
I szczerym złotogłowem ściany obijają,
Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gniaździe ojczystym,
A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym,
Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością,
Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością.
Rzecz CzarnoleskaRzecz Czarnoleska – przypływa, otacza,
Nawiedzonego niepokoi dziwem.
Słowo się z wolna w brzmieniu przeistacza,
Staje się tem prawdziwem.Z chaosu ład się tworzy. Ład, konieczność,
Jedyność chwili, gdy bezmiar tworzywa
Sam się układa w swoją ostateczność
I woła, jak się nazywa.Głuchy nierozum, ciemny sens człowieczy
Ostrym promieniem na wskroś prześwietlony,
Oddechem wielkiej Czarnoleskiej Rzeczy
Zbudzony i wyzwolony.
Na podstawie fraszki Na dom w Czarnolesie nazwij wartości duchowe i materialne, które podmiot liryczny utworu uznaje za istotne.
Wyjaśnij własnymi słowami, co może oznaczać określenie Juliana Tuwima „Rzecz Czarnoleska” w odniesieniu do wartości opisanych we fraszce Na dom w Czarnolesie.
Zaznacz wyrażenia synonimiczne względem użytego przez Juliana Tuwima wyrażenia „Rzecz Czarnoleska”.
Wypisz z wiersza Rzecz Czarnoleska po jednym przykładzie animizacji i personifikacji, a następnie wyjaśnij funkcje tych środków.
Nazwij zabieg artystyczny zapisania wyrażenia „Rzecz Czarnoleska” wielkimi literami i określ funkcję tego zabiegu.
Tekst do ćwiczeń 7 i 8
Prośba o piosenkęJeżelim, Stwórco, posiadł Słowo, dar twój świetny,
Spraw, by mi serce biło gniewem oceanów,
Bym, jak dawni poeci prosty i szlachetny,
Wichurą krwi uderzał w możnych i tyranów.Nie natchnij mnie hymnami, bo nie hymnów trzeba
Tym, którzy w zżartej piersi pod brudną koszulą
Czcze serce noszą, krzycząc za kawałem chleba,
A biegną za orkiestrą, co gra capstrzyk królom.Lecz słowom mego gniewu daj błysk ostrej stali,
Brawurę i fantazję, rym celny i cienki,
Aby ci, w których palnę, prosto w łeb dostali
Kulą z sześciostrzałowej, błyszczącej piosenki!
Dokonaj samodzielnej oceny, czy przekonania wyrażone w wierszu Rzecz Czarnoleska są zgodne z renesansowym wzorcem poety doctusapoety doctusa. Swoje oceny sformułuj w postaci zdań złożonych rozpoczynających się od słów Tak, ponieważ…
lub Nie, ponieważ…
.
Rozstrzygnij, czy słowa podmiotu lirycznego na temat dawnych poetów są odpowiednią charakterystyką światopoglądu wyrażanego w twórczości Jana Kochanowskiego. Swoje stanowisko sformułuj w postaci tezy i poprzyj ją dwoma argumentami, zilustrowanymi przykładami z tekstów Tuwima i Kochanowskiego.