Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1H2sf6NGxI5g1
Ćwiczenie 1
Zaznacz funkcje językowe, które mogą dominować w wypowiedzi popularnonaukowej. Możliwe odpowiedzi: 1. impresywna, 2. ekspresywna, 3. komunikatywna, 4. fatyczna
R18XD5m49utax1
Ćwiczenie 2
Pośród wymienionych stylów funkcjonalnych wybierz te, które występują w tekstach popularnonaukowych. Możliwe odpowiedzi: 1. styl dziennikarsko-informacyjny, 2. styl publicystyczny, 3. styl retoryczny, 4. styl urzędowy, 5. styl naukowy, 6. styl artystyczny
R1V1eRAbd5w1K1
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj podanym niżej stylom ich cechy charakterystyczne. Styl naukowy Możliwe odpowiedzi: 1. subiektywizacja wypowiedzi, 2. obiektywizacja wypowiedzi, 3. różnorodność środków, 4. szeroki krąg odbiorców, 5. ograniczony zakres odbiorców, 6. oszczędność środków Styl wypowiedzi popularnonaukowej Możliwe odpowiedzi: 1. subiektywizacja wypowiedzi, 2. obiektywizacja wypowiedzi, 3. różnorodność środków, 4. szeroki krąg odbiorców, 5. ograniczony zakres odbiorców, 6. oszczędność środków
R1J97LtK4uJuP1
Ćwiczenie 4
Uzupełnij poniższą notatkę. Z tekstem informacyjnym, np. wiadomością prasową, tekst popularnonaukowy łączy 1. subiektywność wypowiedzi, 2. ścisłość języka opisu, 3. opis badań naukowych, 4. charakter informacyjny, 5. ustalenia naukowe, 6. przedmiot zainteresowań naukowych. Różni ją zaś od niej ściśle określony temat – 1. subiektywność wypowiedzi, 2. ścisłość języka opisu, 3. opis badań naukowych, 4. charakter informacyjny, 5. ustalenia naukowe, 6. przedmiot zainteresowań naukowych. Do wypowiedzi publicystycznej tekst popularnonaukowy zbliża 1. subiektywność wypowiedzi, 2. ścisłość języka opisu, 3. opis badań naukowych, 4. charakter informacyjny, 5. ustalenia naukowe, 6. przedmiot zainteresowań naukowych. Różni ją jednak argumentacja, której podstawą są tylko 1. subiektywność wypowiedzi, 2. ścisłość języka opisu, 3. opis badań naukowych, 4. charakter informacyjny, 5. ustalenia naukowe, 6. przedmiot zainteresowań naukowych. Tekst naukowy jest podobny do popularnonaukowego ze względu na 1. subiektywność wypowiedzi, 2. ścisłość języka opisu, 3. opis badań naukowych, 4. charakter informacyjny, 5. ustalenia naukowe, 6. przedmiot zainteresowań naukowych. Różni je jednak 1. subiektywność wypowiedzi, 2. ścisłość języka opisu, 3. opis badań naukowych, 4. charakter informacyjny, 5. ustalenia naukowe, 6. przedmiot zainteresowań naukowych.
21
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się jeszcze raz z fragmentem tekstu Krzysztofa Szymborskiego Dlaczego tak bardzo się nie lubimy z sekcji „Przeczytaj”. Odpowiedz, do kogo jest kierowany. Po czym to można rozpoznać?

RLU6H7vfUUNRu
(Uzupełnij).
RYK9ganTBoNdD
Co sprawia, że ludzie wyznający te same poglądy i nawet lubiący się, często stają się w końcu wrogami? Dlaczego tak łatwo podzielić nas na swoich i obcych? W lecie 1954 r. obóz skautów w parku stanowym „Robbers Cave” („Jaskinia Zbójców”) niedaleko miasteczka Watonga, w stanie Oklahoma [w USA], był miejscem jednego z najsłynniejszych eksperymentów z dziedziny psychologii społecznej. […] Eksperyment powiódł się ponad oczekiwania. W pierwszej fazie obie grupy wybrały sobie nazwy Orłów i Grzechotników […], uszyły „narodowe flagi” i wyłoniły przywództwo. Kiedy zaczęły rywalizować, wnet doszło do wrogich incydentów, wzajemnego ostracyzmu, a wreszcie nocnych rajdów zakończonych bezczeszczeniem flagi oponentów zaborem przedmiotów o symbolicznym znaczeniu. Towarzyszyły temu, jak należało oczekiwać, wzajemne oszczerstwa i pomówienia. Sherif zdecydował dość szybko zakończyć eksperyment i pozostałe dni turnusu poświęcił na szukanie sposobu integracji zwaśnionych grup. (Uzupełnij).
RPYCclnG2i2Bg21
Ćwiczenie 6
W poniższym fragmencie oznacz kolorową czcionką środki literackie i retoryczne: epitety – zieloną czcionką, pytania retoryczne – czerwoną. Co sprawia, że ludzie wyznający te same poglądy i nawet lubiący się, często stają się w końcu wrogami? Dlaczego tak łatwo podzielić nas na swoich i obcych? W lecie 1954 r. obóz skautów w parku stanowym „Robbers Cave” („Jaskinia Zbójców”) niedaleko miasteczka Watonga, w stanie Oklahoma [w USA], był miejscem jednego z najsłynniejszych eksperymentów z dziedziny psychologii społecznej. Eksperyment powiódł się ponad oczekiwania. W pierwszej fazie obie grupy wybrały sobie nazwy Orłów i Grzechotników […], uszyły „narodowe flagi” i wyłoniły przywództwo. Kiedy zaczęły rywalizować, wnet doszło do wrogich incydentów, wzajemnego ostracyzmu, a wreszcie nocnych rajdów zakończonych bezczeszczeniem flagi oponentów i zaborem przedmiotów o symbolicznym znaczeniu. Towarzyszyły temu, jak należało oczekiwać, wzajemne oszczerstwa i pomówienia. Sherif zdecydował dość szybko zakończyć eksperyment i pozostałe dni turnusu poświęcił na szukanie sposobu integracji zwaśnionych grup.
Źródło cytatu: Krzysztof Szymborski, Dlaczego tak bardzo się nie lubimy, „Polityka” 2009, nr 51/52.
R107OJTLPPVvB2
Ćwiczenie 7
Uporządkuj punkty tak, aby oddawały strukturę fragmentu tekstu autorstwa Krzysztofa Szymborskiego. Elementy do uszeregowania: 1. Wnioski z eksperymentu Henriego Tajfela – teoria grupowej tożsamości., 2. Wnioski z eksperymentu „Jaskini zbójców” – realistyczna teoria konfliktu., 3. Teorie altruizmu krewniaczego i odwzajemnionego psychologii ewolucyjnej., 4. Potwierdzenie teorii Tajfela w obserwacjach Jane Goodall., 5. Neurofizjologiczna teoria wpływu neuronów lustrzanych na tożsamość grupową.
31
Ćwiczenie 8

Odszukaj w poniższym fragmencie tekstu popularnonaukowego trzy zabiegi stylistyczne. Wyjaśnij ich funkcje.

Krzysztof Szymborski Dlaczego tak bardzo się nie lubimy

Minimalne kryteria identyfikacji

Do ujawnienia tej prawdy w dużej mierze przyczynił się brytyjski badacz polskiego pochodzenia, urodzony we Włocławku syn żydowskiego kupca Hersz Mordche, który przybrał później nazwisko Henri Tajfel. [...]
Swą teorię społecznej tożsamości Tajfel oparł na doświadczeniach dotyczących tzw. minimalnych grup. [...] Członkowie poszczególnych grup nawet nie znali się i nic nie wskazywało, że kiedykolwiek się spotkają. Pomimo to Tajfelowi udało się wytworzyć u nich świadomość grupowej tożsamości i wykazać, że w ślad za nią idzie skłonność do dyskryminacji członków drugiej grupy.
[...]
[...] Zdaniem psychologów ewolucyjnych powołujących się na koncepcję doboru krewniaczego, nasz altruizm i solidarność skierowane są przede wszystkich do członków najbliższej rodziny. [...] Najpierw dbamy o własne geny, potem o przyjaciół, a dopiero później utożsamiamy się z większymi grupami, takimi jak partia, naród, a w końcu może i ludzkość.

szymborski Źródło: Krzysztof Szymborski, Dlaczego tak bardzo się nie lubimy, „Polityka” 2009, nr 51/52.
R1BsDuYKbQRxC
(Uzupełnij).