Sprawdź się
Dopasuj daty do podanych wydarzeń.
napaść Niemiec na Polskę, niemiecka agresja na ZSRS, upublicznienie przez władze niemieckie informacji o odkryciu grobów polskich oficerów w lesie katyńskim, agresja Związku Sowieckiego na Polskę, wniosek rządu polskiego do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o powołanie komisji do zbadania grobów w lesie katyńskim, podpisanie polsko-sowieckiego układu Sikorski-Majski, zerwanie stosunków dyplomatycznych z rządem RP przez ZSRS, podpisanie Deklaracji Narodów Zjednoczonych przez 26 państw (w tym Polskę i ZSRS)
| 1 września 1939 | |
| 17 września 1939 | |
| 22 czerwca 1941 | |
| 30 lipca 1941 | |
| 1 stycznia 1942 | |
| 13 kwietnia 1943 | |
| 17 kwietnia 1943 | |
| 25 kwietnia 1943 |
Zapoznaj się z poniższym tekstem i wykonaj polecenie.
Pierwszą reakcją prasy centralnych organów kierowniczych PPP [Polskiego Państwa Podziemnego] na ten fakt [podpisanie układu Sikorski–Majski] był artykuł „Wiadomości Polskich” z 3 sierpnia. Przytaczał on treść porozumienia, wypowiedź Edena z Izby Gmin odnośnie brytyjskich gwarancji dla Polski oraz wymieniał osoby, które sygnowały swym podpisem treść układu. Następnie głos zabrała „Rzeczpospolita Polska” w nr 9−10 z 6 sierpnia poświęconym w znacznej mierze porozumieniu polsko‑sowieckiemu, które okrzyknęła pierwszym wielkim triumfem politycznym Rządu. […] Milczeniem zbyto jednak podłoże merytoryczne kryzysu rządowego − brak w porozumieniu szczegółowego zapisu odnoszącego się do kwestii nienaruszalności granicy wschodniej RP zgodnie z ustaleniami traktatu ryskiego. Rozpisywano się natomiast o gwarancjach brytyjskich, jakby chciano tym zagłuszyć głosy krytyki. Ponadto nie skomentowano haniebnego zapisu w protokole dodatkowym o amnestii dla Polaków w ZSRR, rujnującego mit o sowieckim zadośćuczynieniu, pisząc „Do powyższego układu dołączono protokół, który mówi, że natychmiast po podpisaniu układu rząd rosyjski przywróci wolność osobistą wszystkim obywatelom polskim…”. […] Słowom premiera, skierowanym pośrednio przeciw opozycji ministra Zaleskiego i gen. Sosnkowskiego, wtórował Mikołajczyk głosząc „[…] chyba tylko wróg narodu polskiego mógłby ten układ potępić…”.
Źródło: Karol Sacewicz, Układ Sikorski–Majski w ocenie centralnej prasy polityczno-informacyjnej Polskiego Państwa Podziemnego (czerwiec–sierpień 1941 roku), „Echa Przeszłości” 2004, t. 5, s. 164–166.
Wytłumacz, dlaczego Karol Sacewicz określił zapis o amnestii dla Polaków w Związku Sowieckim „haniebnym”.
Zapoznaj się z fragmentem opracowania historycznego, a następnie wykonaj polecenie.
18 lutego 1943 roku niemieckie władze wojskowe wszczęły wstępne badania w terenie […]. W wyniku badań 13 kwietnia 1943 roku o 15.15 czasu środkowoeuropejskiego radio berlińskie nadało długi, szczegółowy komunikat informujący, że w lesie w pobliżu miejsca zwanego Kosogory (Kozie Góry), trzy i pół kilometra od Katynia przy stacji kolejowej i wsi Gniezdowo odkopano masowe groby polskich oficerów wziętych do niewoli przez Armię Czerwoną we wrześniu oraz w październiku 1939 roku i zamordowanych strzałem z broni krótkiej w tył głowy. Oficerowie ci do wiosny 1940 roku byli internowani w obozie jenieckim w Kozielsku, a następnie zostali przewiezieni do Katynia, gdzie zabili ich funkcjonariusze radzieckiej policji politycznej, NKWD. […]
Kreml zareagował na rewelacje Berlina komunikatem Radia Moskwa, nadanym 15 kwietnia 1943 roku o 7.15, w którym stwierdzono, że polscy jeńcy wojenni byli zatrudnieni latem 1941 roku przy robotach budowlanych na zachód od Smoleńska i wówczas wpadli w ręce żołnierzy niemieckich, którzy następnie popełnili na nich zbrodnię przypisywaną obecnie Sowietom. […]
16 kwietnia Niemiecki Czerwony Krzyż zwrócił się do Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża w Genewie z wnioskiem, by wziął on udział w badaniu mogił katyńskich. 17 kwietnia rząd polski wydał oświadczenie (ogłoszone dwa dni później), w którym, odmawiając „Niemcom prawa do czerpania ze zbrodni, które zarzucają innym − argumentów w obronie własnej” i do występowania w roli obrońców „chrześcijańskiej i europejskiej kultury”, ujawnił, że już 15 kwietnia polecił swojemu przedstawicielowi w Genewie zwrócić się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża z prośbą o wysłanie do Katynia delegacji, która zweryfikowałaby niemiecką wersję wydarzeń.
Źródło: Tadeusz A. Kisielewski, Katyń. Zbrodnia i kłamstwo, Poznań 2008, 129−130, 145−146, 148.
- Niemcy celowo upublicznili informację o odnalezieniu masowych grobów w lesie katyńskim, aby wywołać rozłam wśród aliantów.
- Rosja przeprosiła za wymordowanie polskich oficerów.
- Sprawa katyńska została ujawniona w niefortunnym dla polskiego rządu momencie.
- Rząd polski w Londynie uznał, że sprawę katyńską najlepiej będzie wyjaśnić po wojnie.
Przeczytaj poniższy tekst i wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z poniższym tekstem i wykonaj polecenie.
Wroga Związkowi Radzieckiemu oszczercza kampania wszczęta przez niemieckich faszystów z powodu zabójstw, których oni sami dopuścili się na oficerach polskich w rejonie Smoleńska na terytorium okupowanym przez wojska niemieckie, natychmiast została podchwycona przez rząd polski, a oficjalna prasa rozpowszechniała ją na wszelkie sposoby. […]
Do prowadzenia „śledztwa” rząd polski i rząd hitlerowski wciągnęły Międzynarodowy Czerwony Krzyż, który – w warunkach reżimu terroru wraz z jego szubienicami i masowymi egzekucjami cywilnej ludności – zmuszony jest brać udział w tej komedii.
Źródło: Fragment noty rządu ZSRS do rządu RP z 25 kwietnia 1943 o zerwaniu stosunków dyplomatycznych, tekst dostępny online: pl.wikisource.org.
Zapoznaj się z poniższą ilustracją, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem poniższej ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.
Połącz fragmenty opracowania historycznego z nazwami państw, których dotyczą.
USA, ZSRS, Wielka Brytania, III Rzesza
| [...] Działania [tego państwa] nad ujawnieniem zbrodni katyńskiej i jej sprawców od początku inspirowane były nadzieją na osiągnięcie dużych korzyści politycznych. Przywódcy [tego państwa] spodziewali się przede wszystkim wzmożenia w okupowanej Polsce nastrojów antysowieckich. Liczyli, iż ujawnienie sprawców i okoliczności zbrodni doprowadzi do poważnej destrukcji stosunków politycznych między państwami zachodnimi a Związkiem Sowieckim, wzbudzi w opinii światowej głosy usprawiedliwiające masakrę Żydów. | |
| Z kilku możliwych do przyjęcia wariantów zdecydowano się na wariant kłamstwa i mistyfikacji. Polegał on na przekonywaniu opinii politycznej świata, że Niemcy popełnioną przez siebie zbrodnię na jeńcach polskich usiłują przypisać [temu państwu] w celu skłócenia sprzymierzonych. | |
| Był to trudny okres dla [...] kierownictwa [tego państwa]. Należało wprowadzić ład w stosunkach polsko-sowieckich, doprowadzić wojnę do zwycięskiego końca i zapobiegać ewentualnym porozumieniom pokojowym między Stalinem a Hitlerem. Trzeba pamiętać, że zaledwie cztery lata wcześniej te dwa państwa pomagały sobie wzajemnie. Takiej możliwości nie można było nie brać pod uwagę w roku 1943. | |
| Bardzo symptomatyczne jest w tej mierze stanowisko gen. mjr. Claytona Bissela, który wyjaśnił [...] w 1952 r.: „... widziałem w nim [Katyniu] wielkie potencjalne niebezpieczeństwo kłopotliwej sytuacji...”. Wyraził opinię, iż intencją naczelnego wodza [...] było nakłonienie Związku Sowieckiego do walki z Japonią. Przeto generał uważał, że nie powinien robić niczego, co powodowałoby napięcie w stosunkach [pomiędzy tym państwem a ZSRS]. |
Na podstawie fragmentów opracowania z poprzedniego ćwiczenia sformułuj wniosek, który zawrzesz w podsumowaniu wypracowania na temat sprawy katyńskiej w polityce międzynarodowej.