1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Umieść we właściwym miejscu na osi czasu poniższe wydarzenia.

R1OfmdOWwah82
1978 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 1979 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 1980 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 1988 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 1988 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 1990 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 1996 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 2002 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 2003 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 2011 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej 2014 Możliwe odpowiedzi: 1. Wybuch wojny domowej w Syrii, 2. Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy, 3. Wybuch wojny iracko-irańskiej, 4. Początek rewolucji islamskiej w Iranie, 5. Utrata władzy przez Saddama Husajna, 6. Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu, 7. Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana, 8. Początek prezydentury Saddama Husajna, 9. Akcja Al-Anfal, 10. Atak Iraku na Kuwejt, 11. Koniec wojny iracko-irańskiej
RL7Se1GA0CNUu
Dopasuj do wydarzeń odpowiednie daty. Początek rewolucji islamskiej w Iranie Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Początek prezydentury Saddama Husajna Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Wybuch wojny iracko-irańskiej Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Akcja Al-Anfal i koniec wojny iracko-irańskiej Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Atak Iraku na Kuwejt Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Delegalizacja Partii Pracujących Kurdystanu Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Dożywotni wyrok więzienia dla Abdullaha Öcalana Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Utrata władzy przez Saddama Husajna Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Wybuch wojny domowej w Syrii Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980 Proklamacja niepodległości Federacji Rożawy Możliwe odpowiedzi: 1. 1988, 2. 2014, 3. 2011, 4. 2002, 5. 2003, 6. 1990, 7. 1979, 8. 1978, 9. 1996, 10. 1980
11
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z poniższym tekstem i wykonaj polecenie.

1

Kurdowie uchodzą za jeden z najstarszych narodów świata, który mógł się narodzić nawet kilka tysięcy lat przed naszą erą w rejonie górskich jezior Van i Urmia. Było to tak dawno, że badaczom starożytności pozostają jedynie spekulacje. „W zasadzie Kurdowie są uznawani za potomków starożytnego ludu Medów oraz Persów, którzy przemieszczali się wąskimi przejściami górskimi między Kaukazem i Morzem Kaspijskim ku zachodniemu Iranowi (nazewnictwo współczesne). Mówi się też o nich jako o grupie etnicznej, która powstała w wyniku procesu scalania się takich plemion jak: Guti, Kurti, Mede, Mard, Carduchi, Gordyene, Adianbene, Zila i Khaldi oraz migracji indoeuropejskich plemion w góry Zagros około 4 tys. lat temu” – opisuje Piotr Pochyły w opracowaniu „Źródła tożsamości narodowej Kurdów”. O tym, że istnieje taka nacja, świat dowiedział się dużo później. „Nazwę «Kurd» upowszechnili dopiero pisarze arabscy w średniowieczu, w okresie inwazji islamu na obszary Kurdystanu. W czasach tych nie wydaje się, by używali jej zbyt powszechnie sami Kurdowie. Znacznie późniejsza kronika «Szerefname» podaje w każdym razie, że pierwsze plemiona kurdyjskie nazywały siebie Badżnawi i Boti” – pisze Leszek Dzięgiel w książce „Węzeł kurdyjski: kultura, dzieje, walka o przetrwanie”. Nie wiadomo, ilu przedstawicieli liczy sobie ten naród. W zależności od źródła szacuje się, iż rozsianych po całym świecie jest dziś 25–50 mln Kurdów. Tak wielki rozstrzał wynika z braku jakichkolwiek wiarygodnych statystyk. „Państwa takie jak Turcja, Syria czy Iran zwykły zaniżać liczebność mniejszości kurdyjskiej, a sami Kurdowie mają tendencję do jej zawyżania” – czytamy w monografii „Turcja i Europa. Wyzwania i szanse” pod red. Adama Szymańskiego. Jej autorzy twierdzą, iż Kurdów powinno być obecnie ok. 40 mln. Wliczając zarówno tych, którzy zamieszkują ok. 450 tys. km kw. nieistniejącego na mapach politycznych Kurdystanu, jak i liczne diaspory w Niemczech, USA i Rosji.

A Źródło: tekst dostępny online: kultura.gazetaprawna.pl.

Wskaż właściwe dokończenia zdania.

R1T7sx4FVDgzS
Na podstawie tekstu dowiadujemy się, że… Możliwe odpowiedzi: 1. nie istnieją wiarygodne dane dotyczące liczebności Kurdów na świecie., 2. dzieje Kurdów od czasów starożytnych związane są z górami., 3. nazwę „Kurd” narzucili Kurdom arabscy zdobywcy., 4. z przyczyn politycznych państwo syryjskie zawyża liczbę Kurdów zamieszkujących ten kraj., 5. wielu Kurdów zamieszkuje obszary Europy i Ameryki Północnej., 6. dzięki pracom archeologów i historyków udało się precyzyjnie ustalić szczegóły pochodzenia Kurdów., 7. Kurdowie wyodrębnili się spośród Persów w czasach wczesnego średniowiecza.
11
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z fragmentami reportażu o dziejach Kurdów. Wstaw literę A przy fragmencie mówiącym o wydarzeniu najwcześniejszym oraz literę B przy fragmencie opisującym wydarzenie najpóźniejsze.

RVqSloau2ARIj
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.

Zapoznaj się z fragmentami reportażu o dziejach Kurdów. Następnie wykonaj polecenia.

Fragment 1. Zachowały się relacje świadków ataku; większość z nich ocalała, gdyż uciekła przed bombardowaniem na wzgórza otaczające miasto lub ukryła się w piwnicach, gdzie uszczelniono szpary w drzwiach i oknach. Na początku widzieli nadlatujące helikoptery, które nie strzelały […], lecz wyrzucały skrawki podartego papieru; tak sprawdzano kierunek wiatru. Bomby jednak nie wybuchały, tylko głucho waliły o asfalt ulic i betonowe dachy, pękały, po czym wypływał z nich gęsty kolorowy dym. Dym trzymał się blisko ziemi, nie wyżej niż na kilka metrów, a mimo to z nieba zaczęły spadać martwe ptaki. (s. 46)

Fragment 2. Chciałem się dowiedzieć, jak [Kurdowie] to robią – jak to już zrobili. Obradują w jednym parlamencie, mają po sąsiedzku lokale konkurujących ze sobą partii, a jeszcze kilkanaście lat temu nie dość, że patrzyli na siebie wilkiem, to chwytali przeciwko sobie broń […]. Dziwny naród – myślałem. A może po prostu mądry, bo umie wyciągać wnioski ze strasznych pomyłek. Kurdom udało się narodowe pojednanie. (s. 151)

Fragment 3. Na kilka miesięcy powołano Republikę Mahabadzką, państewko leżące na terytorium Iranu i korzystające z sowieckiej protekcji. Republika przetrwała do [czasu], kiedy Związek Sowiecki, powołując się na ustalenia niedawnej konferencji w Jałcie, wypiął się na dotychczasowych sojuszników. Prezydenta republiki, Muhammada Quaziego, powieszono na rynku w Mahabadzie, a Mustafa Barzani […], przywódca jednego z klanów i minister obrony republiki, kurdyjski bohater narodowy, musiał uciekać do Iraku, a potem, na wiele lat, do ZSRR. (s. 16)

Fragment 4. George Bush senior uznał, że już dostatecznie ukarał Saddama Husajna za iracką agresję na Kuwejt […]. Ocaleni dzięki amerykańskiej łasce władcy Iraku mówili otwarcie, że tych, którzy sprzeciwiają się władzy Saddama, czekają dni pełne krwi i cierpienia. Świat nie słuchał […]. Irackie wojska […] odbijały miasto po mieście, pacyfikując kraj i mordując Kurdów. (s. 30)

RKUXQ6tZ1Cpr5
Który fragment opisuje wydarzenie najwcześniejsze? Możliwe odpowiedzi: 1. Fragment 1, 2. Fragment 2, 3. Fragment 3, 4. Fragment 4
ReimzeKpVpli7
Który fragment opisuje wydarzenie najpóźniejsze? Możliwe odpowiedzi: 1. Fragment 1, 2. Fragment 2, 3. Fragment 3, 4. Fragment 4

Indeks dolny Cytat za: Paweł Smoleński, Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie, Wołowiec 2016. Indeks dolny koniec

21
Ćwiczenie 4

Dopasuj tytuły do odpowiednich fragmentów tekstu.

RXBlSgrfyl9OB
Tekst A
(tu wybierz) 1. Fragment wywiadu, 2. Fragment notki z Wikipedii, 3. Fragment tekstu o charakterze naukowym, 4. Fragment reportażu, 5. Fragment prozy kurdyjskiego pisarza Salima Barakata
Populację Kurdów na Bliskim Wschodzie ocenia się na około 27 mln. Rzeczywista liczba Kurdów jest jednak bardzo trudna do ustalenia ze względu na liczne przesiedlenia, migracje czy też politykę niektórych krajów wobec nich (w Turcji po upadku kolejnego powstania kurdyjskiego w 1932 część Kurdów przesiedlono na zachodnie tereny kraju, zabroniono posługiwania się językiem kurdyjskim, zmieniano imiona kurdyjskie na tureckie, zaś użycie słowa „Kurd” lub „kurdyjski” karano sądownie; Kurdów określano jako „Turków górskich”, zamieszkiwany przez nich region nazywano „Turcją Wschodnią”). Kurdowie stanowią znaczącą mniejszość narodową w Turcji (około 15 mln), w Iranie (do ok. 8 mln) i Iraku (ok. 5 mln). Od wieków starają się o utworzenie samodzielnego państwa (Kurdystanu), jednak wszystkie kraje, w których zamieszkują, mimo obietnic poczynionych na początku XX wieku, sprzeciwiają się temu.
Tekst dostępny online: pl.wikipedia.org.

Tekst B
(tu wybierz) 1. Fragment wywiadu, 2. Fragment notki z Wikipedii, 3. Fragment tekstu o charakterze naukowym, 4. Fragment reportażu, 5. Fragment prozy kurdyjskiego pisarza Salima Barakata
Wszyscy bali się, że Saddam użyje broni chemicznej (strach był tak wielki, że w głąb Turcji uciekali nawet tureccy Kurdowie).
Ale pozwólmy mówić Szirin. Razem z matką wyjechały z As-Sulajmani; prowadził znajomy taksówkarz. Wybór był prosty: pojadą w stronę bliższego Iranu lub na północny zachód, do tureckiej granicy. Wybrały Irbil, przekonane, że tam znajdą schronienie. Lecz miasto już szykowało się do walki, ogołocone z żywności i benzyny.
Musiały uciekać dalej. Teraz już pieszo, mijając rozklekotane, pordzewiałe samochody […]. W wyludnionych wsiach nie było nic do jedzenia. Zimno, w górach sypało śniegiem. Wybierały boczne ścieżki i drogi, bo tymi głównymi strach iść. Polnymi zresztą też; Kurdystan to jedno wielkie pole minowe.
Cytat za: Paweł Smoleński, Zielone migdały, czyli po co światu Kurdowie, Wołowiec 2016, s. 30–31.

Tekst C
(tu wybierz) 1. Fragment wywiadu, 2. Fragment notki z Wikipedii, 3. Fragment tekstu o charakterze naukowym, 4. Fragment reportażu, 5. Fragment prozy kurdyjskiego pisarza Salima Barakata
W Syrii dokonano arabizacji kurdyjskich nazwisk, żeby wyglądało, że Kurdów w ogóle nie ma, że zniknęły rodziny, rody, klany kurdyjskie. To się działo w 1962 r. Jak tylko ktoś miał kurdyjskie albo kojarzące się z kurdyjskim nazwisko, to zaraz zmieniano na Ahmad, Mahmud, Mahmed albo coś podobnego. Byle tylko brzmiało syryjsko. Podobnie działali Turcy. I w Syrii, i w Turcji była prowadzona polityka wynaradawiania, wykorzeniania, odcinania nas, Kurdów, od języka, od kultury. Nasi kuzyni, którzy są po drugiej stronie granicy, noszą teraz tureckie nazwiska. Pochodzę z Kamiszli, miasta podzielonego. Proszę sobie wyobrazić Warszawę podzieloną na dwa miasta. Tu, na Żoliborzu, jest jedno, a reszta, Mokotów, Śródmieście to drugie. A pośrodku granica.
Tekst dostępny online: gazetaprawna.pl.

Tekst D
(tu wybierz) 1. Fragment wywiadu, 2. Fragment notki z Wikipedii, 3. Fragment tekstu o charakterze naukowym, 4. Fragment reportażu, 5. Fragment prozy kurdyjskiego pisarza Salima Barakata
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie elementów składających się na tożsamość Kurdów, jak geneza ich obecności na Bliskim Wschodzie, wskazanie podstawowych kwestii antropologicznych oraz zaprezentowanie możliwych przyczyn wykształcenia się i przetrwania tejże tożsamości w ogóle (terytorium, język, wierzenia, tradycje, kooperacja). Proces ten kształtował się przez wieki i napotykał wiele trudności, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które w ciągu setek lat wciąż ewoluowały, a współcześnie podejmuje się próby ich usystematyzowania w postaci np. nieskutecznej na razie idei utworzenia jednego dialektu języka kurdyjskiego czy kultywowania idei „Wielkiego Kurdystanu” jako ojczyzny wszystkich Kurdów.

Tekst E
(tu wybierz) 1. Fragment wywiadu, 2. Fragment notki z Wikipedii, 3. Fragment tekstu o charakterze naukowym, 4. Fragment reportażu, 5. Fragment prozy kurdyjskiego pisarza Salima Barakata
Szahbur dał znam koniowi, bez słowa uderzył go piętą w bok. Koń zsunął się z usypiska do wody o srebrzystej barwie życia. Jechał teraz korytem rzeki, uważnie wypatrując śladów na jej kamienistych brzegach. W wilgotnym podmuchu wiatru przemknęło siedem tysięcy dziewic o migotliwych ciałach, jak pierwsza perła wyrzucona z wieczności. Szahbur zaciągnął się zapachem henny z ich stóp, która poruszyła jego wyobraźnię. Namiestnicy dżinnów prowadzili ten tłum dziewic, jak spadające gwiazdy z różnych krajów Europy rozłożonych po obu stronach jej rzek, zmierzając do królestwa Salomona. Te dziewice miały służyć przyjemności ich pana, a kiedy dowiedzieli się, że żywot króla dobiegł kresu, poślubili je, a one urodziły im Kurdów. […] Oni są ludem powstającym z perły, którą ptak od dziewięciuset tysięcy lat nosi na swoim grzbiecie. Gdy perła ta została stworzona, Kurdowie poprzez jej ścianki wpatrywali się w świat o twarzy nabiegłej krwią.
Tekst dostępny online: depot.ceon.pl.
2
Ćwiczenie 5

Uzupełnij tekst brakującymi zdaniami.

Rrh3Dh1hnekbV
I wojna światowa przyniosła podział Kurdystanu między pięć państw: Turcję, Iran, Wielką Brytanię i Francję (w latach 30. z francuskich i brytyjskich terytoriów mandatowych powstały Syria i Irak) oraz sowiecką Rosję. (tu wybierz) 1. Kilkanaście lat później okazali się tak bliskimi braćmi, że nie uznawano już jakiejkolwiek ich odrębności, 2. Sprzeciwiali się temu Brytyjczycy, którzy zarządzali tym obszarem na mocy mandatu Ligi Narodów, 3. Wojna i związany z nią rozpad imperium osmańskiego stworzyły jednak ogromną szansę dla Kurdów, 4. Mimo że do tego nie doszło, pierwszy raz potraktowano Kurdów na arenie międzynarodowej podmiotowo. Jeden z punktów pokojowego programu Woodrowa Wilsona, prezydenta USA, zakładał powstanie w Turcji obszarów autonomicznych dla mniejszości nietureckich. Turcja podpisała w 1920 r. układ w Sèvres, gwarantujący utworzenie państwa kurdyjskiego z części ziem tureckich. (tu wybierz) 1. Kilkanaście lat później okazali się tak bliskimi braćmi, że nie uznawano już jakiejkolwiek ich odrębności, 2. Sprzeciwiali się temu Brytyjczycy, którzy zarządzali tym obszarem na mocy mandatu Ligi Narodów, 3. Wojna i związany z nią rozpad imperium osmańskiego stworzyły jednak ogromną szansę dla Kurdów, 4. Mimo że do tego nie doszło, pierwszy raz potraktowano Kurdów na arenie międzynarodowej podmiotowo. Traktat z Lozanny z 1923 r. przekreślił jednak ich dążenia niepodległościowe. Przedstawiciel Turcji powiedział w Lozannie: „Turcy i Kurdowie są partnerami, braćmi”. (tu wybierz) 1. Kilkanaście lat później okazali się tak bliskimi braćmi, że nie uznawano już jakiejkolwiek ich odrębności, 2. Sprzeciwiali się temu Brytyjczycy, którzy zarządzali tym obszarem na mocy mandatu Ligi Narodów, 3. Wojna i związany z nią rozpad imperium osmańskiego stworzyły jednak ogromną szansę dla Kurdów, 4. Mimo że do tego nie doszło, pierwszy raz potraktowano Kurdów na arenie międzynarodowej podmiotowo. W 1937 r. minister spraw wewnętrznych Turcji stwierdził: „Od dziś już nie istnieje problem kurdyjski, a bandytom siłą zaaplikowano zastrzyk cywilizacji”. Turcja wydała dekret mianujący Kurdów „Turkami górskimi”. Od wybuchu I wojny światowej próby utworzenia niepodległego Kurdystanu podejmowali również Kurdowie zamieszkujący dzisiejszy Irak. (tu wybierz) 1. Kilkanaście lat później okazali się tak bliskimi braćmi, że nie uznawano już jakiejkolwiek ich odrębności, 2. Sprzeciwiali się temu Brytyjczycy, którzy zarządzali tym obszarem na mocy mandatu Ligi Narodów, 3. Wojna i związany z nią rozpad imperium osmańskiego stworzyły jednak ogromną szansę dla Kurdów, 4. Mimo że do tego nie doszło, pierwszy raz potraktowano Kurdów na arenie międzynarodowej podmiotowo. Wielka Brytania nie mogła sobie pozwolić na utratę kontroli nad roponośnym regionem Kirkuku. Samoloty RAF kilkakrotnie bombardowały wioski i bazy powstańców.

Indeks dolny Tekst dostępny online: wprost.pl. Indeks dolny koniec

21
Ćwiczenie 6

Spośród podanych fragmentów wybierz ten, który uważasz za najlepszy komentarz do ilustracji. Uzasadnij swój wybór.

R1IuVaYxZ1Sqy
Napisy na ilustracji: Turkey – Turcja, Arabs – państwa arabskie, Kurdistan – Kurdystan.
Źródło: Emad Hajjaj, atlantajewishtimes.timesofisrael.com, tylko do użytku edukacyjnego.

Tekst A

Około 40 mln Kurdów żyje na terenach należących do czterech państw: Turcji, Syrii, Iraku i Iranu. Sami też dzielą się zależnie od tego, w jakim kraju przyszło im żyć. […] Jako społeczność rozdzielona pomiędzy tyle państw Kurdowie znaleźli się w klasycznej sytuacji kogoś, kto trafił na sam środek ruchliwego skrzyżowania: z każdej strony coś może w nich uderzyć.

Indeks dolny Ed Nash, brytyjski ochotnik, który walczył z Kurdami przeciwko ISIS. Indeks dolny koniec

B Źródło: tekst dostępny online: ciekawostkihistoryczne.pl.

Tekst B

Region Kurdystanu, choć formalnie jest częścią Iraku, pod wieloma względami działa jak niepodległy kraj. Działa, co ważne, lepiej niż sam Irak – jest znacznie bezpieczniejszy, stabilniejszy i bardziej demokratyczny. Panuje w nim daleko zakrojona swoboda obyczajowa i religijna. Nawet gdy linia frontu z terrorystami z Państwa Islamskiego znajdowała się kilkadziesiąt kilometrów od Irbilu, kluby nocne i centra handlowe w mieście działały w najlepsze. Wiele dałoby się poprawić, ale na tle regionu iracki Kurdystan to twór modelowy.

C Źródło: tekst dostępny online: tygodnikprzeglad.pl.

Tekst C

Pierwszy raz Irak użył przeciw Kurdom broni chemicznej – bomb napalmowych – w 1963 r. Pozostało to niezauważone przez opinię światową. Ten brak reakcji ośmielił Husajna, kiedy postanowił ukarać Kurdów irackich za współpracę z Iranem w czasie wojny iracko‑irańskiej. 16 i 17 marca 1988 r. samoloty irackie dokonały ataku chemicznego na Halabdżę. Zginęło 5 tys. osób. Ponad 100 tys. Kurdów udało się na tułaczkę. I tym razem Zachód nie zajął wyraźnego stanowiska. „Z braku dowodów” ONZ przerwała dochodzenie przeciwko Husajnowi. Gdy delegacja kurdyjska zjawiła się w Kuwejcie, by złożyć oficjalny protest przeciwko terrorowi, kuwejcki dyplomata zapytał z ironią: „Czego się spodziewaliście? Spryskania wodą kwiatową?”.

D Źródło: tekst dostępny online: wprost.pl.
RpwmyGdfUkUCb
(Wybierz: Tekst A, Tekst B, Tekst C) Uzasadnienie (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Sformułuj po trzy pytania dotyczące osób zaznaczonych na fotografii. Skonstruuj swoje pytania w taki sposób, żeby mogły stać się punktem wyjścia badań nad losami tych postaci.

R1NC1yxicJiaZ
Źródło: dostępny w internecie: ciekawostkihistoryczne.pl, domena publiczna.
R1NPrWaXUgxG8
(Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 7
R1821C8uDHUrs
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

„My, Kurdowie, nie mamy przyjaciół. Jedynymi naszymi przyjaciółmi są góry, w które uciekliśmy” – tak stary uchodźca kurdyjski zwierzał się Marii Giedz, jedynej dziennikarce, której udało się dotrzeć do północnego Iraku wiosną 1991 r. Jak rozumiesz słowa uchodźcy kurdyjskiego? Wyjaśnij, odwołując się do trzech wydarzeń z dziejów Kurdów.
Indeks dolny Cytat za: wprost.pl. Indeks dolny koniec

RFRdC4Wo3QRIC
(Uzupełnij).