Sprawdź się
Wypisz cztery doświadczenia łączące Piera Bernarda Guasco z Hiobem.
Odwołując się do fragmentów Wieży, zinterpretuj symboliczne znaczenie przestrzeni, w których rozgrywa się akcja opowiadania.
WieżaWjazd do Val d’Aosta musi na każdym podróżnym robić wrażenie przeskoku z królestwa światła do królestwa półmroku, strzeżonego po obu stronach przez ciężkie cienie skał. Istnieją doliny, gdzie światło dzienne wcieka skąpo przełęczami górskimi; tutaj dociera jakby spod ziemi. Nawet na małą odległość niełatwo rozpoznać od razu wiek przechodniów, brodzących w ciemnej posoce. Włosi nazywają Dolinę Aosty la valle tetrala valle tetra. Jest ona istotnie ponura, chociaż to nazbyt zdawkowe słowo wyrządza krzywdę posępnemu pięknu owej smugi cienia rozgraniczającej dwa światy. W miarę posuwania się naprzód wzrok zaczyna oswajać się powoli z półmrokiem i rzadko odrywa się od przyćmionego pasma mgły nad wodami potoku górskiego, który echem huku uderza o ścianę niewybuchłych głazów.
Źródło: Gustaw Herling-Grudziński, Wieża, [w:] Opowiadania zebrane, Poznań 1991, s. 23.
WieżaPodróżni jednak odwiedzali ją [Aostę] często, zwabieni dwiema osobliwościami: w pobliżu południowej bramy miasta oglądali ruiny starego zamku z okrągłą wieżą, gdzie według podań ludowych zazdrosny hrabia Renato di Challant zamknął swoją żonę, księżniczkę Marię di Braganza, i zamorzył ją na śmierć głodem (stąd nazwa wieży Bramafan, czyli Krzyk Głodu); przeszedłszy kilkaset metrów wzdłuż kamiennych strzępów muru rzymskiego, stawali przed drugą wieżą – tym razem kwadratową i zbudowaną częściowo z marmuru; legendy ludowe ochrzciły ją mianem Wieży Strachu, Torre dello Spavento, gdyż uchodziła za siedzibę duchów i w pochmurne noce widywano w jej drzwiach białą damę z lampą w dłoni.
Źródło: Gustaw Herling-Grudziński, Wieża, [w:] Opowiadania zebrane, Poznań 1991, s. 11.
Wyjaśnij, dlaczego trędowaty odmówił podania ręki oficerowi i utrzymywania z nim korespondencji.
Opisz analogie i różnice pomiędzy postaciami Piera Bernarda Guasco i nauczyciela z Sycylii.
Wyjaśnij, jak rozumiał własny los nauczyciel z Sycylii, odwołując się do zanotowanych przez niego słów XIX‑wiecznego duńskiego filozofa Sørena Kierkegaarda:
WieżaGdyż nie trzeba myśleć, że w sensie dosłownym umiera się na tę chorobę śmiertelną (rozpacz), lub że ta choroba kończy się śmiercią fizyczną. Przeciwnie, tortura rozpaczy tkwi właśnie w tym, że nie można umrzeć. Stąd przypomina ona stan umierającego, gdy miota się w walce ze śmiercią i nie może umrzeć. A zatem wpaść w chorobę śmiertelną to nie móc umrzeć, ale nie jakby istniała nadzieja życia, nie – brak wszelkiej nadziei oznacza tu, że brak nawet ostatniej nadziei, nadziei śmierci. Gdy śmierć jest największym niebezpieczeństwem, pokłada się nadzieję w życiu; ale gdy się zna jeszcze straszniejsze niebezpieczeństwo, pokłada się nadzieję w śmierci. Kiedy niebezpieczeństwo jest tak wielkie, że śmierć stała się nadzieją, rozpacz jest brakiem nadziei, że można umrzeć.
Źródło: Gustaw Herling-Grudziński, Wieża, [w:] Opowiadania zebrane, Poznań 1991, s. 23.
Oceń odmowę nauczyciela z Sycylii oddania życia w zamian za ocalenie księdza. Sformułuj argument w obronie słuszności postępowania bohatera oraz przeciwko niemu.
Rozważ zasadność stwierdzenia, że bohaterowie Wieży rozumieją los tak, jak rozumieli go bohaterowie tragedii antycznych. Sformułuj swoje stanowisko w postaci tezy i poprzyj ją dwoma argumentami odwołującymi się do postępowania postaci występujących w Wieży.