Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Ułóż podane niżej elementy w odpowiedniej kolejności, tak by tworzyły ciąg przyczynowo‑skutkowy.

R1csDL50MhzTK
Elementy do uszeregowania: 1. spadek cen zboża, 2. pojawienie się dżumy, 3. kryzys w rolnictwie, 4. spadek wydajności gleby, 5. spadek ilości zboża, 6. spadek liczby zaludnienia, 7. głód, 8. spadek wartości renty feudalnej, 9. opuszczanie przez chłopów gospodarstw, 10. spadek odporności biologicznej ludności, 11. powstania społeczne, 12. próby podwyższenia obciążeń i wyzysku chłopa

  • kryzys w rolnictwie
  • próby podwyższenia obciążeń i wyzysku chłopa
  • powstania społeczne
  • spadek wartości renty feudalnej
  • spadek ilości zboża
  • spadek liczby zaludnienia
  • spadek wydajności gleby
  • spadek odporności biologicznej ludności
  • pojawienie się dżumy
  • spadek cen zboża
  • głód
  • opuszczanie przez chłopów gospodarstw
11
Ćwiczenie 2

Przeanalizuj fresk znajdujący się w Palazzo Abatellis w Palermo i odwołując się do elementów graficznych, określ jego wymowę symboliczną. Zaproponuj tytuł.

Zapoznaj się z opisem fresku znajdującego się w Palazzo Abatellis w Palermo. Określ jego wymowę symboliczną i zaproponuj tytuł.

RUf3C6rO4SeV2
Obraz w centralnej części przedstawia kościotrupa, który pędzi na koniu. Koń również jest szkieletem. Wokół znajdują się przerażeni i uciekający w popłochu ludzie z różnych warstw społecznych — świadczą o tym ich stroje.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1VwCI9MG5fus
Symboliczna wymowa obrazu: (Uzupełnij). Propozycja tytułu: (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3

Przeanalizuj mapę przedstawiającą rozprzestrzenianie się epidemii dżumy w Europie, a następnie określ, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.

RZG8721YmIaWH
Ilustracja
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie Flappiefh, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1Jk8siBjzyh4
Łączenie par. . Dżuma pojawiła się najwcześniej na terenach opanowanych przez mongolską dynastię Ilchanidów.. Możliwe odpowiedzi: prawda, fałsz. Dżuma rozprzestrzeniła się do Europy z terenów dzisiejszej Rosji.. Możliwe odpowiedzi: prawda, fałsz. W Polsce zaraza pojawiła się w czasach panowania Kazimierza Wielkiego.. Możliwe odpowiedzi: prawda, fałsz. W początkowym okresie zaraza najszybciej rozprzestrzeniała się drogami morskimi.. Możliwe odpowiedzi: prawda, fałsz. Obszarem najbardziej dotkniętym przez epidemię dżumy były państwa znajdujące się pod panowaniem dynastii Habsburgów.. Możliwe odpowiedzi: prawda, fałsz. Najpóźniej pandemia “czarnej śmierci” dotarła do krajów Europy północnej.. Możliwe odpowiedzi: prawda, fałsz

Stwierdzenie Prawda Fałsz
Dżuma pojawiła się najwcześniej na terenach opanowanych przez mongolską dynastię Ilchanidów. □ □
Dżuma przedostała się do Europy z terenów dzisiejszej Rosji. □ □
W Polsce zaraza pojawiła się w czasach panowania Kazimierza Wielkiego. □ □
W początkowym okresie zaraza najszybciej rozprzestrzeniała się drogami morskimi. □ □
Najbardziej dotknięte przez epidemię dżumy były państwa znajdujące się pod panowaniem dynastii Habsburgów. □ □
Najpóźniej czarna śmierć dotarła do krajów Północnej Europy. □ □
RdgOFBGJpTPOK
(Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 4

Przeanalizuj tekst i ilustrację, a następnie uzasadnij, że scena przedstawiona na ilustracji w sposób symboliczny przedstawia sytuację opisaną w źródle.

Zapoznaj się z tekstem i opisem ilustracji, a następnie uzasadnij, że scena przedstawiona na ilustracji w sposób symboliczny przedstawia sytuację opisaną w źródle.

Źródło A

Giovanni Boccaccio Dekameron

Gdy z powodu mnogości trupów na cmentarzach poświęconej ziemi nie stało, tak iż nie lza już i myśleć było, aby każdy zmarły miał swoją mogiłę, poczęto kopać głębokie jamy, w które trupy setkami jedne na drugie rzucano na kształt towarów na okręcie. Zwłoki ledwie cienką warstwą ziemi przysypywano, póki jama po brzegi się nie napełniła. […] Ale ostawmy już wsie okoliczne i do miasta powróćmy. Tutaj ze srogiego niebios wyroku, a także z przyczyny ludzkiego okrucieństwa, w czasie od marca do czerwca więcej niż sto tysięcy osób życie straciło. Ginęli od strasznej zarazy, a także z braku pieczy i pomocy, skąpionej im przez zdrowych, którymi trwoga owładła. Dawniej nikt by może nie był pomyślał, że we Florencji można naliczyć tylu żywych mieszkańców, ile w niej się później okazało zmarłych. Ileż to pięknych domów, wspaniałych pałaców, przedtem przez mnogie rodziny, przez rycerzy i znamienite damy zamieszkałych, teraz pustką stanęło! Wymarli w nich wszyscy aż do ostatniego sługi!

A Źródło: Giovanni Boccaccio, Dekameron, tłum. E. Boyé, Gdańsk 2000.

Źródło B

R12SCm2ME26es
Obraz przedstawia kościotrupy, które tańczą w korowodzie z ludźmi z różnych warstw społecznych, w tym władców i duchownych. Jeden z kościotrupów trzyma drewnianą trumnę, inny gra na instrumencie.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1M8J1vNvvj4d
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 5

Przeanalizuj poniższe ilustracje i wybierz właściwe odpowiedzi.

Zapoznaj się z opisami ilustracji i wybierz właściwe odpowiedzi.

R12YIOfJqObiK
Ilustracja 1 przedstawia pomieszczenie z dwoma łóżkami ze zdobnymi baldachimami. Leżą na nich ludzie. Jedna z osób wymiotuje do miski. Przy łóżku siedzą i stoją ludzie. Na podłodze leży człowiek. Obok leży trumna. Ilustracja 2 przedstawia miejską ulicę, po której idą ludzie i psy. Jedna z osób prowadzi taczkę z ciałem. Ilustracja 3 przedstawia rzekę w mieście. Po rzece płynie wiele łodzi wypełnionych ludźmi. Ilustracja 4 przedstawia ludzi u bram miasta. Za nimi są ciągnięte powozy. Przed wejściem do miasta stoją strażnicy i przepuszczają zgromadzonych. Ilustracja 5 przedstawia ludzi, którzy niosą wiele trumien. Ilustracja 6 przedstawia ludzi i ciągnięte przez konie wozy. Na ziemi leży ciało. Ilustracja 7 przedstawia masowe grzebanie zmarłych w trumnach. Są one umieszczane w wykopanych dołach wokół budynku. W tle są zabudowania miejskie. W pracy uczestniczy wielu ludzi. Ilustracja 8 przedstawia kondukt żałobny. Na przodzie mężczyźni niosą trumnę okrytą materiałem. Za nimi maszeruje korowód ludzi. Ilustracja 9 przedstawia tłum ludzi oraz ciągnięte przez konie powozy. W tle znajdują się zabudowania miejskie.
Źródło: Wellcome Collection gallery, Wikimedia Commons, licencja: CC BY 4.0.
RzOplmObVnrCV
Na ilustracjach przedstawiono… Możliwe odpowiedzi: 1. działania podejmowane przez ludność celem uchronienia się przed zarazą., 2. wypadki związane z rozprzestrzenianiem się epidemii czarnej śmierci., 3. że zaraza miała charakter masowy., 4. że zaraza rozprzestrzeniła się głównie wśród niższych warstw społecznych., 5. reakcje emocjonalne ludności na pojawienie się zarazy w mieście., 6. że preferowaną formą walki z zarazą była kwarantanna.

Na ilustracjach przedstawiono…

  • działania podejmowane przez ludność celem uchronienia się przed zarazą.
  • wypadki związane z rozprzestrzenianiem się epidemii czarnej śmierci.
  • że zaraza miała charakter masowy.
  • że zaraza rozprzestrzeniła się głównie wśród niższych warstw społecznych.
  • reakcje emocjonalne ludności na pojawienie się zarazy w mieście.
  • że preferowaną formą walki z zarazą była kwarantanna.
21
Ćwiczenie 6

Przeanalizuj tekst, a następnie uzupełnij zamieszczone pod nim zdania.

W tym czasie, gdy król […] był więziony w Anglii […] w królestwie Francji […] wielkie szaleństwo ogarnęło chłopów ze wsi, ponieważ wielu chłopów, piechurów i ludzi z osad miejskich, bez dowódcy czy przewodnika, zebrało się w Beauvaisis […]. I mówili między sobą, że szlachta gubi i bezcześci całe królestwo […]; że fałszywie i zdradliwie pozwoliła księciu Walii ująć i wysłać do Anglii ich króla. […] że [szlachta] nic innego nie czyni, jak tylko niszczy i odziera wszystek niski lud, który wiele ma biedy i utrapień, tak z ich powodu, jak i wskutek wojen ogarniających całe królestwo […] ale [lud] wytępi wszystką szlachtę […].

[…] Owi podli ludzie spalili […] ponad sześćdziesiąt dużych dworów i znacznych zamków […]. Zebrali się wszyscy panowie z kraju wraz z wezwanymi cudzoziemcami i poczęli mordować bez wahania owych podłych chłopów, obwiesi, nicponi, łajdaków, zabijali ich, mordowali bez litości i bez pardonu. […]

A gdy pytano ich [chłopów], dlaczego oni to czynili, odpowiadali, że nie wiedzą, poza tym, iż chcieli uczynić innym to, czego sami doznawali. I sądzili, że w ten sposób zdołają wbić w pień wszystką szlachtę i możnych tego świata, aby żaden [szlachcic] nie mógł się już narodzić.

c8 Cytat za: Materiały źródłowe do historii powszechnej epoki feudalnej. Historia powszechna XIV–XV w., oprac. M. Małowist, Warszawa 1954, s. 17–18.
R15sGS7OZPoXE
Wydarzenia opisane w tekście miały miejsce (tu wybierz) 1. w Anglii, 2. ustępstwami na rzecz buntowników, 3. miało charakter, 4. we Francji, 5. nie miało charakteru, 6. szlacheckiej, 7. chłopskiej, 8. klęską buntowników. Powstanie (tu wybierz) 1. w Anglii, 2. ustępstwami na rzecz buntowników, 3. miało charakter, 4. we Francji, 5. nie miało charakteru, 6. szlacheckiej, 7. chłopskiej, 8. klęską buntowników zorganizowanego wystąpienia przeciwko szlachcie. Zakończyło się ono (tu wybierz) 1. w Anglii, 2. ustępstwami na rzecz buntowników, 3. miało charakter, 4. we Francji, 5. nie miało charakteru, 6. szlacheckiej, 7. chłopskiej, 8. klęską buntowników. Autor prawdopodobnie był przedstawicielem warstwy (tu wybierz) 1. w Anglii, 2. ustępstwami na rzecz buntowników, 3. miało charakter, 4. we Francji, 5. nie miało charakteru, 6. szlacheckiej, 7. chłopskiej, 8. klęską buntowników.

klęską buntowników, ustępstwami na rzecz buntowników, w Anglii, szlacheckiej, chłopskiej, nie miało charakteru, miało charakter, we Francji

Wydarzenia opisane w tekście miały miejsce ..................................................................... Powstanie .................................................................... zorganizowanego wystąpienia przeciwko szlachcie. Zakończyło się ono ..................................................................... Autor prawdopodobnie był przedstawicielem warstwy .....................................................................

21
Ćwiczenie 7

Wypisz po trzy następstwa społeczne, ekonomiczne i psychiczne kryzysu w połowie XIV w.

RRZIqFSTvSvs6
Skutki ekonomiczne: 1. (Uzupełnij) 2. (Uzupełnij) 3. (Uzupełnij). Skutki społeczne: 1. (Uzupełnij) 2. (Uzupełnij) 3. (Uzupełnij). Skutki psychiczne: 1. (Uzupełnij) 2. (Uzupełnij) 3. (Uzupełnij).
Skutki ekonomiczne:

Skutki społeczne:

Skutki psychiczne:

1
311
Ćwiczenie 8

Przeanalizuj poniższy wykres i wykonaj polecenia.

Zaludnienie poszczególnych krajów europejskich między rokiem 1000 a 1500 (w milionach)

R1BaT3GUC2Sse
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.

Zaludnienie poszczególnych krajów europejskich między 1000 a 1500 rokiem (w milionach)

    • Rok Niemcy Francja Anglia Szkocja Irlandia Włochy Hiszpania i Portugalia kraje bałkańskie Dania Szwecja Norwegia Szwajcaria Belgia Holandia Północno-wschodnia Europa (księstwa ruskie; Mołdawia; Polska; Wielkie Ks. Litewskie; Inflanty)
    1 1000 5.4 9 1.6 0.3 0.6 7 9 7 0.5 0.4 0.2 0.4 0.6 0.5 8.5
    2 1100 6.4 11 1.8 0.3 0.6 7.5 8 7.5 0.5 0.4 0.2 0.4 0.7 0.6 10
    3 1200 7.3 13 2.3 0.3 0.6 8 7 8 0.6 0.4 0.2 0.5 0.9 0.7 11
    4 1250 8 15 2.6 0.4 0.7 9 6.5 8 0.6 0.5 0.2 0.6 1 0.8 11
    5 1300 9.1 17 3 0.4 0.7 10 6 8 0.7 0.5 0.3 0.7 1.2 0.9 11
    6 1350 8.5 15 2.4 0.3 0.6 8 5 7 0.6 0.4 0.3 0.6 1 0.8 12
    7 1400 9.6 14 3 0.4 0.7 10 6 8 0.6 0.5 0.3 0.7 1.2 0.9 13
    8 1450 10.2 14 3.3 0.5 0.7 10.5 7 8 0.6 0.6 0.3 0.7 1.3 1.1 14
    9 1500 10.8 15.5 3.6 0.6 0.8 11 8.5 8 0.6 0.65 0.3 0.75 1.5 1.3 15.1

Kraj/region

1000

1100

1200

1250

1300

1350

1400

1450

1500

Niemcy

5.4

6.4

7.3

8

9.1

8.5

9.6

10.2

10.8

Francja

9

11

13

15

17

15

14

14

15.5

Anglia

1.6

1.8

2.3

2.6

3

2.4

3

3.3

3.6

Szkocja

0.3

0.3

0.3

0.4

0.4

0.3

0.4

0.5

0.6

Irlandia

0.6

0.6

0.6

0.7

0.7

0.6

0.7

0.7

0.8

Włochy

7

7.5

8

9

10

8

10

10.5

11

Hiszpania i Portugalia

9

8

7

6.5

6

5

6

7

8.5

kraje bałkańskie

7

7.5

8

8

8

7

8

8

8

Dania

0.5

0.5

0.6

0.6

0.7

0.6

0.6

0.6

0.6

Szwecja

0.4

0.4

0.4

0.5

0.5

0.4

0.5

0.6

0.65

Norwegia

0.2

0.2

0.2

0.2

0.3

0.3

0.3

0.3

0.3

Szwajcaria

0.4

0.4

0.5

0.6

0.7

0.6

0.7

0.7

0.75

Belgia

0.6

0.7

0.9

1

1.2

1

1.2

1.3

1.5

Holandia

0.5

0.6

0.7

0.8

0.9

0.8

0.9

1.1

1.3

Północno‑wschodnia Europa (księstwa ruskie, Mołdawia, Polska, Wielkie Ks. Litewskie, Inflanty)

8.5

10

11

11

11

12

13

14

15.1

Razem

56.4

62.1

68

72.9

78.7

70.7

78.1

83

90.7

Indeks dolny Źródło: artykuł Demografia średniowiecza, Wikipedia.org. Indeks dolny koniec

R1TSdx197lhJe
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).


Ćwiczenie 8
R1Sorr2viryFE
1. Wymień czynniki sprzyjające rozprzestrzenianiu się dżumy oraz podaj, jaki związek z tym mają gęstość zaludnienia i stopień urbanizacji kraju. (Uzupełnij). 2. Wymień czynniki, które utrudniały wychodzenie z kryzysu po epidemii. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Wyobraź sobie, że jesteś dziennikarzem i masz możliwość przeprowadzenia wywiadu z jednym z lekarzy, który był świadkiem wybuchu dżumy w 1348 r. we Włoszech. Sformułuj trzy pytania, które byś mu zadał/zadała.

RdfumURwg8Pm5
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Audiobook
Dla nauczyciela