Druk nr 1740

Warszawa, 5 grudnia 2008 r.  
Pan Bronisław Komorowski, Marszałek Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej

Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, Komisja Ustawodawcza wnosi projekt ustawy:  
• W ustawie z dnia 27 września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. z 2000 r. Nr 47, poz. 544 z późn. zm.);  
• W ustawie z dnia 12 kwietnia 2001 r. – Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 46, poz. 499 z późn. zm.);
• W ustawie z dnia 23 stycznia 2004 r. – Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego (Dz.U. Nr 25, poz. 219 z późn. zm.);  
• W ustawie z dnia 14 marca 2003. o referendum ogólnokrajowym (Dz.U. Nr 57, poz. 507 z późn. zm.).

Proponowane zmiany:
1. Głosowanie odbywa się w lokalu obwodowej komisji wyborczej, w ciągu dwóch dni. Termin głosowania określa się na dzień wolny od pracy oraz dzień go poprzedzający.
2. Głosowanie odbywa się każdego z dni, o których mowa w ust. 1, bez przerwy od godziny 8.00 do 20.00, a przerwa następuje od godziny 20.00 pierwszego dnia do godziny 8.00 drugiego dnia.

1. Zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej: 
a) na terenie urzędów administracji rządowej i administracji samorządu terytorialnego oraz sądów;
b) na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie;
c) na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
2. Zabronione są jakiekolwiek formy agitacji wyborczej na terenie szkół podstawowych i gimnazjów wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania.

Zgłoszona poprawka

Za agitację wyborczą nie uznaje się działań edukacyjnych o zasadach demokratycznego państwa prawa przygotowujących do aktywności obywatelskiej praz prowadzonych w okresie kampanii wyborczej na zasadzie równości, działań informacyjnych o partiach politycznych, komitetach wyborczych i kandydatach uczestniczących w wyborach.

1 Źródło: Druk nr 1740, dostępny w internecie: orka.sejm.gov.pl [dostęp 10.04.2020 r.].

Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu

Sprawozdanie stenograficzne z 53 posiedzenia Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej, 4 listopada 2009 r. (pierwszy dzień obrad)

Poseł Marek Wójcik (PO):

Kolejna istotna zmiana, która opiera się na tej samej filozofii, to zmiana wprowadzająca w wyborach prezydenckich dwudniowe głosowanie, w niedzielę i w dzień poprzedzający. Wybory będą się odbywały wtedy w godzinach od 8 do 20. Z całą pewnością to jest też rozwiązanie, które przyczyni się do zwiększenia frekwencji. Pamiętamy ogromną frekwencję w referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Jesteśmy przekonani, że jednym z powodów, dla których ta frekwencja była duża, była właśnie dostępność lokali wyborczych.

Styl życia Polaków się zmienia. Tak jak wspomniałem, aktywnie spędzają oni weekendy i wierzę w to, że jeżeli otworzy się im taką możliwość, poszerzy im się możliwość oddania głosu w wyborach, to większa ich ilość zdecyduje się na to, żeby wyrazić swoją wolę wyborczą i uczestniczyć w tych podstawowych procedurach państwa demokratycznego.

Szanowni Państwo! Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego zaszła konieczność wprowadzenia pewnych korekt do ustawy. Nie są to korekty fundamentalne, niemniej są to rozwiązania istotne. Pozwolę sobie przedłożyć stosowny projekt poprawek panu marszałkowi. Jedna z poprawek jest poprawką, która wychodzi naprzeciw oczekiwaniom środowisk, które do tej pory organizowały kampanie profrekwencyjne, organizowały akcje informujące o tym, jak wyglądają wybory, zachęcające do udziału w wyborach. Ta poprawka doprecyzowuje to, czego nie należy rozumieć przez pojęcie agitacji wyborczej. Poprawka była omawiana również na posiedzeniu podkomisji nadzwyczajnej. Postulaty wprowadzenia takich przepisów do ustawy były zgłaszane przez stronę społeczną. Prawda jest taka, że strona społeczna zwróciła się do posłów z komisji z prośbą o zgłoszenie takiej poprawki. Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska taką poprawkę zgłasza. Mamy nadzieję, że sprawy związane z tym bardzo (Dzwonek) istotnym aspektem polskiego życia publicznego, czyli aktywizacją obywateli, informowaniem o wyborach, działaniami profrekwencyjnymi, zostaną tak ujęte, tak opisane w polskim prawie, żeby już nie budziły wątpliwości, jaki jest ich charakter. Ta poprawka wychodzi naprzeciwko oczekiwaniom środowisk, które takie działania profrekwencyjne do tej pory prowadziły.

Poseł Wojciech Szarama (PiS): Chciałbym złożyć jedną poprawkę naszego klubu i zaproponować Wysokiej Izbie jednak nieprzyjmowanie rozwiązania związanego z dwudniowym przeprowadzaniem wyborów. Na szali mamy tutaj dwa argumenty. Mówi się o zwiększeniu frekwencji, podając przykład weekendu, z którego osoby, jeżeli mogą iść na wybory tylko jednego dnia, skorzystać nie mogą. Proponowany przepis stanowi jednak wyraźnie, że termin głosowania określa się na dzień wolny od pracy oraz dzień go poprzedzający, a więc z zasady będzie to wyglądało w ten sposób, że wybory będą się odbywały w niedzielę, a dniem poprzedzającym niedzielę jest sobota, również dzień wolny od pracy. Zatem kwestia wykorzystania soboty na głosowanie przy wyjeździe weekendowym jest czysto iluzoryczna. Uważamy w związku z tym, że koszty tego przedsięwzięcia byłyby nieproporcjonalnie duże w stosunku do osiągniętych celów, bo przeprowadzanie głosowania w ciągu dwóch dni niewątpliwie w znacznej mierze podroży jego koszty, obciąży budżet państwa wydatkami dodatkowymi w wysokości kilkudziesięciu milionów złotych. Akt wyboru prezydenta Rzeczypospolitej, który w Polsce jest przewidziany raz na pięć lat, jest aktem tak ważnym, że można przy odpowiedniej mobilizacji skorzystać w pełni ze swojego prawa wyborczego w ciągu jednego dnia głosowania. Proponujemy, aby ta poprawka, poprawka 13., została skreślona i aby został utrzymany dotychczasowy sposób głosowania. (...)

Poseł Witold Gintowt‑Dziewałtowski (klub Lewica):

Nie jesteśmy entuzjastami dwudniowych wyborów, praktycznie rzecz biorąc, prawie we wszystkich dziedzinach. O ile jest to zrozumiałe w odniesieniu do referendów, w ostateczności w odniesieniu do wyborów do Parlamentu Europejskiego, o tyle wszystkie pozostałe wybory w naszym przekonaniu powinny się odbywać w terminach jednodniowych. Albowiem z jednej strony jest to prawo, ale i obowiązek obywatelski, z drugiej strony jest to koszt, no i z kolejnej strony niestety towarzyszą temu różne problemy organizacyjne, o których też należy pamiętać. (…)

Pan poseł reprezentujący Platformę Obywatelską wspomniał bardzo generalnie o projekcie poprawki dotyczącej interpretacji pojęcia agitacji wyborczej. Mówił dużo, ale nie powiedział dokładnie, o co chodzi. Ja ją przeczytam. Proszę państwa, zgodnie z tą poprawką, którą Platforma chce złożyć – ja ten tekst dostałem – za agitację wyborczą nie uznaje się działań edukacyjnych o procedurach państwa demokratycznego przygotowujących do aktywności obywatelskiej oraz prowadzonych w okresie kampanii wyborczej na zasadzie równości działań informacyjnych o partiach politycznych, komitetach wyborczych i kandydatach uczestniczących w wyborach.

Rzeczpospolita Polska już przeżyła piekło kampanii wyborczej w szkołach podstawowych i w szkołach średnich. Mieliśmy doświadczenia fatalne. Przepisy dzisiaj rygorystycznie ograniczające możliwość prowadzenia agitacji wyborczej w szkołach i placówkach oświatowych są w pełni uzasadnione i nie powinny być osłabiane. Nie jesteśmy państwem na tyle silnym, demokratycznym i sprawnym, żeby mieć gwarancje, pewność, że tego rodzaju sytuacja nie powtórzy się. W moim przekonaniu tak sformułowana poprawka niestety prowadzi do tego, że wrócimy z kampaniami wyborczymi do szkół i dzieci w klasach I, II i III będą otrzymywały materiały związane z popularnością i preferencjami wyborczymi. Te kampanie wyborcze będą prowadzone również w szkołach. Nikt nie będzie w stanie tego skontrolować, nie będzie także w stanie sprawdzić (Dzwonek) zgodności z prawem postępowania tych wszystkich, którzy te kampanie będą inspirować. Co innego, gdyby ta poprawka mówiła, że te działania – wiążące się i z informacją, ale jednak i z edukacją obywatelską związaną z procedurami wyborczymi, działalnością partii politycznych i uczestniczeniem w wyborach – będą prowadzone poza okresem kampanii wyborczych. Ale nie, autorzy poprawki właśnie specjalnie wpisali, że tego rodzaju działalność ma być prowadzona w szkołach podstawowych także w toku kampanii wyborczych. To jest moim zdaniem potwierdzenie intencji, które z naszej strony powinny się spotkać ze sprzeciwem. Dzisiaj już mogę zapowiedzieć, że jeżeli ta poprawka zostanie zgłoszona, a zapewne tak będzie, to mój klub będzie głosował za jej odrzuceniem, za jej nieuwzględnieniem.

Poseł Franciszek Jerzy Stefaniuk (PSL):

Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego generalnie poprze przedłożony komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw. Niemniej jednak mam mieszane uczucia, którymi chciałbym się podzielić.

Otóż, Wysoka Izbo, dotyczy to kwestii przeprowadzenia wyborów w ciągu dwóch dni. Po pierwsze, podraża to koszty. A po drugie, Wysoka Izbo, ja osobiście uczestniczyłem jako obserwator z ramienia OBWE w wyborach prezydenckich na Białorusi. Tam były kilkudniowe wybory i obserwatorzy z ramienia OBWE zgłosili wątpliwość, że mogło dojść w związku z kilkudniowymi wyborami do przekłamań, ponieważ różne rzeczy mogły się dziać pod osłoną nocy etc. W tej chwili chcemy w Polsce wprowadzić system dwudniowych wyborów. Czy nie zachodzi obawa, że mogą zajść nieprzewidziane okoliczności, które naruszyłyby kategorię czystości wyborów?

2 Źródło: Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu, dostępny w internecie: orka2.sejm.gov.pl [dostęp 10.04.2020 r.].