Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

RcDiViOkiAAVY1

Ćwiczenie 1

Do produkcji zaprawy gipsowej wykorzystywany jest:

węglan wapnia.
siarczan(VI) wapnia-woda(1/2).
chlorek kobaltu.
tlenek wapnia.

R10QSHzumygt81

Ćwiczenie 2

Zaznacz wzór sumaryczny soli, wchodzącej w skład skały często stosowanej jako materiał, z którego można wykonać parapet okienny.

${CaCO}_{3}$
${KNO}_{3}$
$KCl$
${CuCl}_{2}$

R1E5LraL4HNFy2

Ćwiczenie 3

Połącz nazwy z wzorami sumarycznymi. gips palony Możliwe odpowiedzi: 1.

{CaSO}_{4} \cdot 2 H_{2} O

, 2.

{Na}_{2} B_{4} O_{7} \cdot H_{2} O

, 3.

2 {CaSO}_{4} \cdot H_{2} O

, 4.

{CaCO}_{3}

gips krystaliczny Możliwe odpowiedzi: 1.

{CaSO}_{4} \cdot 2 H_{2} O

, 2.

{Na}_{2} B_{4} O_{7} \cdot H_{2} O

, 3.

2 {CaSO}_{4} \cdot H_{2} O

, 4.

{CaCO}_{3}

kalcyt Możliwe odpowiedzi: 1.

{CaSO}_{4} \cdot 2 H_{2} O

, 2.

{Na}_{2} B_{4} O_{7} \cdot H_{2} O

, 3.

2 {CaSO}_{4} \cdot H_{2} O

, 4.

{CaCO}_{3}

boraks rodzimy Możliwe odpowiedzi: 1.

{CaSO}_{4} \cdot 2 H_{2} O

, 2.

{Na}_{2} B_{4} O_{7} \cdot H_{2} O

, 3.

2 {CaSO}_{4} \cdot H_{2} O

, 4.

{CaCO}_{3}

Połącz nazwy z wzorami sumarycznymi.

gips palony
gips krystaliczny
kalcyt
boraks rodzimy

Ćwiczenie 4

Jedną z odmian skał gipsowych jest odmiana o nazwie róża pustyni o wzorze: ${CaSO}_{4} \cdot 2 H_{2} O$ .

R15i8NyCpBF4C

Zdjęcie przedstawia minerał, który budują brązowe płytki, wrośnięte jedna w drugą pod różnymi kątami. Wyglądem przypominają kwiat. — Róża pustyni
Źródło: Thomas Bresson, dostępny w internecie: wikipedia.org, licencja: CC BY 3.0.

RRe2eYfuiZXGb

a) Podaj nazwę systematyczną tej substancji chemicznej:
...........................................................
b) Czy substancja należy do grupy hydratów? Wpisz tak lub nie. ............

Autor: Małgorzata Krzeczkowska

RPHfrpHGOcRSC2

Ćwiczenie 5

Połącz równanie reakcji z kolumny lewej z nazwą procesu z kolumny prawej.

{CaCO}_{3} \overset{ogrzewanie}{\to} CaO + {CO}_{2}

Możliwe odpowiedzi: 1. twardnienie zaprawy wapiennej, 2. otrzymywanie wapna palonego, 3. gaszenie wapna palonego

CaO + H_{2} O \to Ca {(OH)}_{2}

Możliwe odpowiedzi: 1. twardnienie zaprawy wapiennej, 2. otrzymywanie wapna palonego, 3. gaszenie wapna palonego

Ca {(OH)}_{2} + {CO}_{2} \to {CaCO}_{3} + H_{2} O

Możliwe odpowiedzi: 1. twardnienie zaprawy wapiennej, 2. otrzymywanie wapna palonego, 3. gaszenie wapna palonego

Połącz równanie reakcji z kolumny lewej z nazwą procesu z kolumny prawej.

gaszenie wapna palonego, otrzymywanie wapna palonego, twardnienie zaprawy wapiennej

${CaCO}_{3} \overset{ogrzewanie}{\to} CaO + {CO}_{2}$
$CaO + H_{2} O \to Ca (OH)_{2}$
$Ca (OH)_{2} + {CO}_{2} \to {CaCO}_{3} + H_{2} O$

Autor: Małgorzata Krzeczkowska

Ćwiczenie 6

R1ZJAZ0pJRdvD

Obserwacje:

Wnioski:

Ćwiczenie 7

Skały wapienne, a tym samym budowle z nich wykonane, ulegają zniszczeniu pod wpływem kwaśnych deszczy. Wiedząc, że o odczynie kwaśnych deszczy decydują obecne w nich jony oksoniowe $H_{3} O^{+}$ , zapisz odpowiednie równanie reakcji.

Indeks dolny Autor: Małgorzata Krzeczkowska Indeks dolny koniec

R13vVmfNmy4Me

Równanie reakcji zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RG4zg3MxGwdnv

{CaCO}_{3} + 2 H_{3} O^{+} \to {Ca}^{2 +} + {CO}_{2} + 3 H_{2} O

Ćwiczenie 8

Rozwiąż chemograf, czyli zapisz wszystkie równania reakcji $1$ - $5$ .

R14vhsAKXymQR

Ilustracja — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

RFFI15nigGykt

Równania reakcji zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R5wH2WXERT3wo

Następnie zaznacz numer reakcji, która jest reakcją utleniania‑redukcji.

Autor: Małgorzata Krzeczkowska

$2 Ca + O_{2} \overset{ogrzewanie}{\to} 2 CaO$
$CaO + H_{2} O \to Ca {(OH)}_{2}$
$Ca {(OH)}_{2} + {CO}_{2} \to {CaCO}_{3} + H_{2} O$
${CaCO}_{3} \overset{ogrzewanie}{\to} CaO + {CO}_{2}$
$Ca + 2 H_{2} O \to Ca {(OH)}_{2} + H_{2}$

Rc8PFpNBnlGpk3

Ćwiczenie 8

Uzupełnij poniższe równania reakcji, wstawiając w nie odpowiedni wzór sumaryczny.

$2 Ca + O_{2} \overset{ogrzewanie}{\to} 2$ 1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$
$CaO +$ 1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$ $\to$ 1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$
$Ca {(OH)}_{2} +$ 1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$ $\to$ ${CaCO}_{3}$ $+$ 1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$
1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$ $\overset{ogrzewanie}{\to} CaO + {CO}_{2}$
1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$ $+ 2 H_{2} O \to Ca {(OH)}_{2} +$ 1. $H_{2} O$ , 2. ${CaCO}_{3}$ , 3. ${CO}_{2}$ , 4. $Ca$ , 5. $Ca {(OH)}_{2}$ , 6. $H_{2} O$ , 7. $H_{2}$ , 8. $CaO$

Ćwiczenie 9

Termiczny rozkład węglanu wapnia jest procesem endotermicznym. Aby analizie uległ $1$ mol węglanu wapnia, do układu należy doprowadzić $178 kJ$ energii na sposób ciepła. Ile ciepła należy dostarczyć do układu, aby $1$ tona wapienia uległa rozkładowi?

Indeks dolny Autor: Małgorzata Krzeczkowska Indeks dolny koniec

RcnSQFY8gpSY8

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RRKtak7XBltOJ

{CaCO}_{3} \overset{ogrzewanie}{\to} CaO + {CO}_{2}

M_{{CaCO}_{3}} = 40 \frac{g}{mol} + 12 \frac{g}{mol} + 3 \cdot 16 \frac{g}{mol} = 100 \frac{g}{mol}

$1 t = 1000000 g$

1 mol {CaCO}_{3} — 178 kJ

100 g {CaCO}_{3} — 178 kJ

1000000 g {CaCO}_{3} — x

x = 1,78 \cdot 10^{6} kJ

Należy do układu dostarczyć $1,78 \cdot 10^{6} kJ$ energii na sposób ciepła.

Ćwiczenie 10

W sklepach z materiałami budowlanymi można kupić tzw. wapno hydratyzowane. Otrzymuje się go przez prażenie wapienia (tzw. wypalanie). Powstaje wtedy wapno palone $CaO$ , do którego dodaje się taką stechiometryczną ilość wody, aby powstał wodorotlenek wapnia, czyli wapno hydratyzowane.

Indeks górny Źródło: Krzeczkowska M., Mizera A., Trener. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko‑Biała 2010. Indeks górny koniec

Oblicz masę (w $kg$ ) wapna palonego, które można otrzymać z $50 kg$ wapienia zawierającego $90 %$ ${CaCO}_{3}$ .
Jaką objętość wody należy dodać do otrzymanej ilości wapna palonego, aby otrzymać wapno hydratyzowane? Wynik podaj w ${dm}^{3}$ .

Rd0niNJb1Zuns

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1Kak62UlZbhO

Krok $1 .$ Oblicz masę czystego wapienia.

Krok $2 .$ Napisz równanie reakcji rozkładu wapienia i dokonaj jej molowej interpretacji.

Obliczanie masy wapna palonego.
Masa czystego wapienia:
$50 kg — 100 %$
$x — 90 %$
$x = \frac{90 % \cdot 50 kg}{100 %} = 45 kg$
$M_{{CaCO}_{3}} = 100 \frac{g}{mol}$
$M_{CaO} = 56 \frac{g}{mol}$
${CaCO}_{3} \overset{ogrzewanie}{\to} CaO + {CO}_{2}$
Z równania reakcji wynika, że:
$1 mol {CaCO}_{3} — 1 mol CaO$
$100 g — 56 g$
$45 kg — y$
$y = \frac{45 kg \cdot 56 g}{100 g} = 25,2 kg$
Obliczanie objętości wody.
$M_{CaO} = 56 \frac{g}{mol}$
$M_{H_{2} O} = 18 \frac{g}{mol}$
$d_{H_{2} O} = 1 \frac{kg}{{dm}^{3}}$
Równanie reakcji otrzymywania wapna hydratyzowanego:
$CaO + H_{2} O \to Ca {(OH)}_{2}$
Z równania reakcji wynika, że:
$1 mol CaO — 1 mol H_{2} O$
$56 g — 18 g$
$25,2 kg — z$
$z = \frac{25,2 kg \cdot 18 g}{56 g} = 8,1 kg$
Skoro gęstość wody wynosi $1 \frac{kg}{{dm}^{3}}$ , to należy użyć $8,1 {dm}^{3}$ wody.

a) Z $50 kg$ wapienia, zawierającego $90 %$ ${CaCO}_{3}$ , można otrzymać $25,2 kg$ wapna palonego.

b) Aby otrzymać wapno hydratyzowane, należy użyć $8,1 {dm}^{3}$ wody.

Grafika interaktywna

Dla nauczyciela