Sprawdź się
Zaznacz te kategorie gramatyczne, przez które odmienia się polski przymiotnik.
- przypadek
- aspekt
- czas
- rodzaj
- osoba
- liczba
- tryb
- strona
Wskaż, która odmiana przymiotnika przetrwała w systemie języka polskiego.
- złożona
- niezłożona
- mieszana
Z jakich członów składał się przymiotnik złożony? Wskaż prawidłową odpowiedź.
- z przymiotnika w odmianie prostej i zaimka osobowego
- z przymiotnika w odmianie prostej i zaimka anaforycznego
- z przymiotnika w odmianie prostej i zaimka względnego
Zaznacz szereg pierwotnych przymiotników prostych.
- zielony, duża, silne
- łaskaw, winien, wesoły
- pełen, zdrów, rad
Wskaż, jaką funkcję pełniły najczęściej niezłożone formy przymiotnika.
- orzecznika
- przydawki
- dopełnienia
Zapoznaj się z poniższym fragmentem z Gramatyki historycznej języka polskiego. Następnie podaj przykłady, które potwierdzą, że przymiotnik pełen może występować w obu przypisywanych mu funkcjach.
Gramatyka historyczna języka polskiegoOd XVI w. formy tej odmiany są już rzadkie. Do dziś przetrwały m.in. przymiotniki: wesół, zdrów, gotów, ciekaw, pełen, które mają postacie oboczne: wesoły, zdrowy, gotowy, ciekawy, pełny, a także: kontent, rad, wart, które są pozbawione tych dubletów morfologicznych. Ujawniająca się w jęz. stpol. tendencja do ograniczania występowania omawianych form do funkcji orzecznika staje się dziś obowiązującą normą, potwierdzoną jednym tylko wyjątkiem. Przymiotnik pełen może jeszcze i we współczesnym języku pełnić rolę nie tylko orzecznika, ale również i przydawki […].
Źródło: Stanisław Dubisz, Krystyna Długosz-Kurczabowa, Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2006, s. 241.
Zapisz przypadek, liczbę i rodzaj przymiotnika podkreślonego w zdaniu z Biblii królowej Zofii. Kategorie gramatyczne zapisz według wzoru: Celownik l.p. r.ż.
Biblia królowej ZofiiI udziałał Pan
Bog z tej kości, jeż to s Adamowa
boku wyjął, żonę, i przywiodł
ją przed Adama.Źródło: Biblia królowej Zofii, [w:] Biblioteka zabytków polskiego piśmiennictwa średniowiecznego,, Kraków 2006.
Z podanego fragmentu Biblii królowej Zofii wypisz jeden przykład przymiotnika prostego oraz jeden przykład przymiotnika złożonego.
Biblia królowej ZofiiA siestrze jimię Tubalchainowej
Noema. I rzekł Lamech
swyma żonama drzewiej rzeczonyma
Ade a Selle: „Słyszcie głos
moj, żony Lamechowy a pożałujcie
słow mych.Źródło: Biblia królowej Zofii, [w:] Biblioteka zabytków polskiego piśmiennictwa średniowiecznego,, Kraków 2006.
| Przymiotnik prosty | Przymiotnik złożony |
|---|---|