Sprawdź się
Zapoznaj się z fragmentem listu Willema van Blyenbergha do Spinozy, w którym holenderski kupiec odniósł się do koncepcji zła i dobra, zaproponowanej przez filozofa. Jakie problemy, zdaniem nadawcy listu, powstają na gruncie rozważań Spinozy? Zapisz swoje przemyślenia w formie krótkiej notatki.
Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienia jego dziełA zważ proszę, [...], czego się pozbawiamy przez twoje teorie: pozbawiamy się owych rozmyślań, pełnych powagi i niepokoju, które mają nas wieść ku doskonałości, stosownie do prawideł doskonałości boskiej oraz porządku, jaki Bóg w nas zaszczepił; odbieramy sobie modlitwę i westchnienie ku Bogu, który tylekroć jak doświadczamy, przynosi nam pokrzepienie nadzwyczajne; sami siebie wyzuwamy z całej religii, z wszelkiej nadziei i z wszelkiego zaspokojenia, jakich modlitwa i religia pozwalają nam oczekiwać. Jakoż, skoro Bóg nie ma znajomości zła, to z całą pewnością jest jeszcze mniej prawdopodobne, by miał je karać. Jakież tedy mamy jeszcze powody, by sobie oszczędzać robienia wszelkich łajdactw, bylebym tylko potrafił wymknąć się sędziowskim wyrokom? Czemu by nie zbijać majątku za pomocą najnikczemniejszych sposobów? Czemu by nie robić bez różnicy wszystkiego, na co chętka przyjdzie i do czego cielesne żądze nas skłaniają?
Źródło: Baruch Spinoza, Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienia jego dzieł, tłum. L. Kołakowski, Warszawa 2010, s. 104.
Zapoznaj się z fragmentem listu Spinozy do Willema van Blyenbergha. Zastanów się nad różnicą zachodzącą pomiędzy naturą Boską a naturą ludzką. Jakie konsekwencje wynikają z tych różnic? Swoje rozważania zapisz w formie krótkiej notatki.
Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienia jego dziełCzy ludziom sprawiedliwym, którzy otrzymują od Boga swoje doskonałości, Bóg owych doskonałości udziela jako Bóg, tj. pojęty w sposób bezwzględny i bez przypisywania mu atrybutów ludzkich (tak właśnie ja rzecz pojmuję), czy też czyni to jako sędzia, zgodnie z twoim poglądem? Na tej podstawie bronisz niesprawiedliwych, powiadasz, że skoro czynią oni wszystko, do czego, zgodnie z Bożym wyrokiem, są zdolni, to służą Bogu na równi ze sprawiedliwymi. Atoli wniosek taki bynajmniej z moich założeń nie wynika; nie wyprowadzam bowiem Boga w roli sędziego, a wobec tego oceniam uczynki na podstawie jakości samego uczynku, nie zaś na podstawie możliwości działającego [...] wszyscy ci, co Boską naturę mieszają z ludzką, są kompletnie niezdolni do zrozumienia tej sprawy.
Źródło: Baruch Spinoza, Listy mężów uczonych do Benedykta de Spinozy oraz odpowiedzi autora wielce pomocne dla wyjaśnienia jego dzieł, tłum. L. Kołakowski, Warszawa 2010, s. 117–118.
Jakie było stanowisko Spinozy dotyczące Boga? W jaki sposób sprzeciwiało się naukom Kościoła?