Zwróć uwagę na kwestię obowiązywania wobec Polski Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych oraz Pierwszego protokołu fakultatywnego w momencie zaistnienia wydarzeń objętych zawiadomieniem, a także na to, czy skarżąca znajdowała się wówczas w jurysdykcji państwa polskiego oraz czy prawo, którego naruszenie zarzuca Polsce, jest gwarantowane przez Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych.

Rozstrzygnięcie: skarga jest dopuszczalna. Przykłady uzasadnienia:

• Polska jest sygnatariuszem Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych i Pakt ten wszedł w życie wobec Polski przed wydarzeniami, których dotyczy zawiadomienie.

• Polska jest sygnatariuszem Pierwszego protokołu fakultatywnego do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych i Protokół ten wszedł w życie wobec Polski przed wydarzeniami, których dotyczy zawiadomienie.

• Skarżąca w momencie zaistnienia wydarzeń, których dotyczy zawiadomienie, znajdowała się w jurysdykcji państwa polskiego.

• Prawo, którego naruszenie skarżąca zarzuca Polsce, jest jednym z praw gwarantowanych Międzynarodowym paktem praw obywatelskich i politycznych.

Zwróć uwagę na wykorzystanie przez skarżącą drogi sądowej oraz możliwości wniesienia skargi konstytucyjnej.

Przesłanki:

• skarżąca wyczerpała całą drogę sądową – od sądu rejonowego do Sądu Najwyższego.

• skarżąca nie zwróciła się ze skargą konstytucyjną do Trybunału Konstytucyjnego, jednakże Komitet Praw Człowieka uznaje, że środki odwoławcze muszą być rzeczywiście dostępne dla skarżącego i skuteczne w konkretnej sytuacji. Skarga konstytucyjna jest nadzwyczajnym środkiem odwoławczym.

Przypomnij sobie, co jest podstawą formułowania wniosków w sprawie przez Komitet.

Skarżąca nie przedstawiła żadnych argumentów na poparcie zarzutu naruszenia przez Polskę wobec niej zakazu tortur lub okrutnego albo poniżającego traktowania lub karania. Sam zarzut, bez żadnego uzasadnienia, nie może być wystarczający do stwierdzenia naruszenia przez Polskę tego artykułu.

Rozważ, czy brak przyznania prawnej reprezentacji osobie, którą jednocześnie uznaje się za niezdolną do zadbania o własne potrzeby, w satysfakcjonującym stopniu realizuje obowiązek państwa do ochrony wolności i bezpieczeństwa osób pozostających w jego jurysdykcji.

Z wyjaśnień dostarczonych przez polski rząd wynika, że skarżąca została na mocy polskiego prawa uznana za niezdolną do zadbania o swoje podstawowe potrzeby ze względu na pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego. Pozostaje to w sprzeczności z jednoczesnym uznawaniem jej przez państwo polskie za zdolną do działania we własnym imieniu w kwestiach prawnych związanych z jej sytuacją. Państwo‑strona Paktu ma obowiązek ochrony słabszych jednostek, w tym osób chorych psychicznie, znajdujących się w jego jurysdykcji, dlatego przyjęcie do szpitala psychiatrycznego takiej osoby pomimo braku jej zgody i pozbawienie jej prawnej reprezentacji w stopniu wystarczającym rzeczywiste zabezpieczenie jej interesów należy uznać za naruszenie jej prawa do wolności i bezpieczeństwa osobistego przez bezprawne zatrzymanie.

Zastanów się, czy gwarantowane polskimi przepisami prawo do odwołania się od decyzji o przyjęciu do szpitala psychiatrycznego bez zgody osoby zatrzymanej mogło w przedmiotowej sprawie zostać efektywnie wykorzystane.

W Polsce istnieje formalna możliwość odwołania się do sądu od decyzji o przyjęciu do szpitala psychiatrycznego pomimo braku zgody osoby przyjmowanej. Jednak w przedmiotowej sprawie nie dostarczono skarżącej kopii dokumentu, na podstawie którego ją zatrzymano. Nie zagwarantowano jej wsparcia osoby, która mogłaby ją poinformować o takiej możliwości lub pomóc w samym złożeniu takiego odwołania. W ten sposób efektywnie pozbawiono ją możliwości odwołania się do sądu, co stanowi naruszenie prawa do odwołania się do sądu osoby pozbawionej wolności.