Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Wskaż odbiorców monologu lirycznego Marii. Zaznacz fragmenty w tekście kolorem czerwonym.

R1NaYrIroT1RB
Posłuchajcie, bracia miła, Kcęć wam skorżyć krwawą głowę; Usłyszycie moj zamętek, Jen mi się zstał w Wielki Piątek.
Pożałuj mię, stary, młody, Boć mi przyszły krwawe gody; Jednegociem Syna miała I tegociem ożalała.
Zamęt ciężki dostał się mie, ubogiej żenie, Widzęć rozkrwawione me miłe narodzenie, Ciężka moja chwila, krwawa godzina, Widzęć niewiernego Żydowina, Iż on bije, męczy mego miłego Syna.
Synku miły i wybrany, Rozdziel z matką swoją rany! A wszakom cię, Synku miły, w swem sercu nosiła, A takież tobie wiernie służyła, Przemow k matce, bych się ucieszyła, Bo już jidziesz ode mnie, moja nadzieja miła.
Synku, bych cię nisko miała, Niecoć bych ci wspomagała; Twoja głowka krzywo wisa, tęć bych ja podparła, Krew po tobie płynie, tęć bych ja utarła, Picia wołasz, piciać bych ci dała, Ale nie lza dosiąc twego świętego ciała.
O anjele Gabryjele, Gdzie jest ono twe wesele, Cożeś mi go obiecował tako barzo wiele, A rzekęcy: Panno, pełna jeś miłości, A ja pełna smutku i żałości, Sprochniało we mnie ciało i moje wszytki kości.
Proścież Boga, wy miłe i żądne maciory, By wam nad dziatkami nie były takie to pozory, Jele ja nieboga ninie dziś zeźrzała Nad swym, nad miłym Synem krasnym, Iż on cirpi męki nie będąc w żadnej winie.
Nie mam ani będę mieć jinego, Jedno ciebie, Synu, na krzyżu rozbitego.
1
Ćwiczenie 1
R1LVa5mvJGVD0
Posłuchajcie, bracia miła, Kcęć wam skorżyć krwawą głowę; Usłyszycie moj zamętek, Jen mi się zstał w Wielki Piątek. Pożałuj mię, stary, młody, Boć mi przyszły krwawe gody; Jednegociem Syna miała I tegociem ożalała. Zamęt ciężki dostał się mie, ubogiej żenie, Widzęć rozkrwawione me miłe narodzenie, Ciężka moja chwila, krwawa godzina, Widzęć niewiernego Żydowina, Iż on bije, męczy mego miłego Syna. Synku miły i wybrany, Rozdziel z matką swoją rany! A wszakom cię, Synku miły, w swem sercu nosiła, A takież tobie wiernie służyła, Przemow k matce, bych się ucieszyła, Bo już jidziesz ode mnie, moja nadzieja miła. Synku, bych cię nisko miała, Niecoć bych ci wspomagała; Twoja głowka krzywo wisa, tęć bych ja podparła, Krew po tobie płynie, tęć bych ja utarła, Picia wołasz, piciać bych ci dała, Ale nie lza dosiąc twego świętego ciała. O anjele Gabryjele, Gdzie jest ono twe wesele, Cożeś mi go obiecował tako barzo wiele, A rzekęcy: Panno, pełna jeś miłości, A ja pełna smutku i żałości, Sprochniało we mnie ciało i moje wszytki kości. Proścież Boga, wy miłe i żądne maciory, By wam nad dziatkami nie były takie to pozory, Jele ja nieboga ninie dziś zeźrzała Nad swym, nad miłym Synem krasnym, Iż on cirpi męki nie będąc w żadnej winie. Nie mam ani będę mieć jinego, Jedno ciebie, Synu, na krzyżu rozbitego. (Uzupełnij).
RJojCbWLjRgGT1
Ćwiczenie 2
W jakim celu Matka Boska zwraca się do odbiorców? Dopasuj do siebie odpowiednie elementy. Ludzie Możliwe odpowiedzi: 1. Prosi o wysłuchanie, o uwagę., 2. Chce, by modliły się do Boga, który miałby oszczędzić im takiego cierpienia (związanego z patrzeniem na mękę dzieci)., 3. Chce podzielić Jego ból., 4. Żałuje, że zataił przed nią informację o śmierci Syna. Syn Możliwe odpowiedzi: 1. Prosi o wysłuchanie, o uwagę., 2. Chce, by modliły się do Boga, który miałby oszczędzić im takiego cierpienia (związanego z patrzeniem na mękę dzieci)., 3. Chce podzielić Jego ból., 4. Żałuje, że zataił przed nią informację o śmierci Syna. Archanioł Gabriel Możliwe odpowiedzi: 1. Prosi o wysłuchanie, o uwagę., 2. Chce, by modliły się do Boga, który miałby oszczędzić im takiego cierpienia (związanego z patrzeniem na mękę dzieci)., 3. Chce podzielić Jego ból., 4. Żałuje, że zataił przed nią informację o śmierci Syna. Matki Możliwe odpowiedzi: 1. Prosi o wysłuchanie, o uwagę., 2. Chce, by modliły się do Boga, który miałby oszczędzić im takiego cierpienia (związanego z patrzeniem na mękę dzieci)., 3. Chce podzielić Jego ból., 4. Żałuje, że zataił przed nią informację o śmierci Syna.
21
Ćwiczenie 3

Przeanalizuj tabelę, w której zamieszczono fragmenty wypowiedzi Matki Boskiej do ludzi oraz określono cel ich zastosowania. Zwróć uwagę na rosnące emocje. Zapisz, jak nazywa się taki środek stylistyczny.

1. P o s ł u c h a j c i e, bracia miła
Kcęć wam skorżyć krwawą głowę;

Zwrócenie uwagi.

2. U s ł y s z y c i e moj zamętek,
Jen mi się zstał w Wielki Piątek.

Prośba o wysłuchanie skargi.

3. P o ż a ł u j mię, stary, młody,
Boć mi przyszły krwawe gody.

Prośba o współczucie.

R9eH1LdvCfYSV
(Uzupełnij).
RXbpW5ldjwz4Q11
Ćwiczenie 4
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Rin6GCbGnTItl11
Ćwiczenie 5
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
31
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z poniższymi cytatami oraz z opisami fragmentów obrazów przedstawiających Matkę Bożą pod krzyżem. Podaj tekst i obraz, które najlepiej, według ciebie, oddają wizerunek kobiety cierpiącej z powodu śmierci syna. Odpowiedź uzasadnij.
Zapoznaj się z poniższymi cytatami oraz z opisami fragmentów obrazów przedstawiających Matkę Bożą pod krzyżem. Podaj tekst i obraz, które najlepiej, według ciebie, oddają wizerunek kobiety cierpiącej z powodu śmierci syna. Odpowiedź uzasadnij.
R1DPP75rSIlyd
Matthias Grünewald, Ołtarz z Isenheim – Ukrzyżowanie (fragment), 1506–1515
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R88iKtqa29CSf
Rogier van der Weyden, Ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa (fragment), 1440–1445
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Posłuchajcie, bracia miła

1.
Synku, bych cię nisko miała,
Niecoć bych ci wspomagała;
Twoja głowka krzywo wisa, tęć bych ja podparła,
Krew po tobie płynie, tęć bych ja utarła,
Picia wołasz, piciać bych ci dała,
Ale nie lza dosiąc twego świętego ciała.

2.
Zamęt ciężki dostał się mie, ubogiej żenie,
Widzęć rozkrwawione me miłe narodzenie,

3.
Proścież Boga, wy miłe i żądne maciory,
By wam nad dziatkami nie były takie to pozory

3 Źródło: Posłuchajcie, bracia miła, [w:] Zrozumieć średniowiecze: wypisy, konteksty i materiały literackie dla uczniów, studentów i nauczycieli, oprac. R. Mazurkiewicz, Tarnów 1994, s. 35–36.
R1VUDGSxyKSOl
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

A) Wypisz z tekstu przykłady zdań we wszystkich czasach:

R7cfaUQ18pb3n
Czas przeszły (Uzupełnij) Czas teraźniejszy (Uzupełnij) Czas przyszły (Uzupełnij).

B) Napisz, o czym może świadczyć użycie w wypowiedzi Marii form czasownikowych w trzech czasach.

R12QoyFP515Oh
(Uzupełnij).
R3bwDmVQIJ2K42
Ćwiczenie 8
Zaznacz wszystkie stwierdzenia, które trafnie opisują sposób realizacji motywu stabat mater dolorosaLamencie świętokrzyskim. Możliwe odpowiedzi: 1. Motyw stabat mater dolorosa to motyw matki boleściwej., 2. Zestawienie zdrobnień („Synku miły”) z drastycznymi opisami męki Chrystusa („Krew po tobie płynie”) ma na celu ukazanie ogromu cierpienia Jego Matki., 3. Maria stoi pod krzyżem sama., 4. Celem zastosowania motywu stabat mater dolorosa jest przedstawienie Marii jako matki cierpiącej tak samo jak inne matki., 5. Lament i żal przynoszą Matce Boskiej ukojenie., 6. Matka Boska pod krzyżem Syna błaga ludzi o współczucie.