Sprawdź się
Połącz podane poniżej hasła z odpowiadającymi im definicjami.
Gatunek, który wskutek procesów naturalnych lub przez działalność człowieka całkowicie wyginął., Charakteryzują się wąskim zasięgiem stratygraficznym i szerokim rozprzestrzenieniem geograficznym, dzięki czemu mogą być używane do datowania skał osadowych., Gatunek narażony na wyginięcie z powodu małej liczebności populacji oraz niekorzystnych czynników środowiskowych., Szczątki organizmów żywych, które mają rozmiary od kilku mikrometrów do kilku milimetrów, m.in. mikroorganizmy czy pyłki roślin.
| Gatunek wymarły | |
| Gatunek zagrożony | |
| Skamieniałości przewodnie | |
| Mikroskamieniałości |
Oceń i zaznacz, czy podane stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Prawda | Fałsz | |
| Człowiek może przyczyniać się do wymierania gatunków, zarówno bezpośrednio (np. poprzez kłusownictwo), jak i pośrednio (zanieczyszczając środowisko naturalne, w którym występują rośliny lub zwierzęta). | □ | □ |
| Obecnie znacznie większą rolę w wymieraniu gatunków odgrywają czynniki naturalne niż przyczyny antropologiczne. | □ | □ |
| Najbardziej zagrożone wyginięciem są gatunki endemiczne i przystosowane do życia w specyficznym środowisku przyrodniczym. | □ | □ |
| Niektóre gatunki, pomimo zagrożenia wyginięciem lub nieobserwowane przez wiele lat w środowisku naturalnym, udaje się ponownie odnaleźć; należą do nich m.in. kanczyl srebrnogrzbiety i storczyk trójzębny. | □ | □ |
Przyporządkuj podane poniżej przyczyny wymierania do odpowiedniej grupy.
Wycinanie dużych obszarów lasów pod pola uprawne i zabudowę, Wybuch wulkanu, Ocieplenie klimatu spowodowane nadmierną emisją gazów cieplarnianych</strong></strong>, Ocieplenie klimatu spowodowane zmianą aktywności Słońca, Zanieczyszczenie środowisk naturalnych odpadami przemysłowymi i gospodarczymi, Zlodowacenia i ochłodzenia klimatu, Uderzenie meteoru, Kłusownictwo i nadmierne polowania
| Przyczyny naturalne | |
|---|---|
| Przyczyny antropologiczne |
Indeks górny Źródło: dodo – Wikimedia Commons, domena publiczna, emu – Wikimedia Commons, domena publiczna, wilkowór tasmański – Wikimedia Commons, domena publiczna, niedźwiedź polarny – Arturo de Frias Marques, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 4.0, panda wielka – J. Patrick Fischer, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, dinozaury – John Conway, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, tarpan – Wikimedia Commons, domena publiczna, gołąb wędrowny – Wikimedia Commons, domena publiczna. Indeks górny koniecŹródło: dodo – Wikimedia Commons, domena publiczna, emu – Wikimedia Commons, domena publiczna, wilkowór tasmański – Wikimedia Commons, domena publiczna, niedźwiedź polarny – Arturo de Frias Marques, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 4.0, panda wielka – J. Patrick Fischer, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, dinozaury – John Conway, Wikimedia Commons, CC BY‑SA 3.0, tarpan – Wikimedia Commons, domena publiczna, gołąb wędrowny – Wikimedia Commons, domena publiczna.
Możemy je odnaleźć w wielu warstwach skalnych, wiedza na jakim poziomie się znajdują dostarcza informacji o 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich, w którym występowały. Organizmy, które występowały w szerokim zasięgu geograficznym, ale w stosunkowo krótkich okresach geologicznych określane są mianem 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich. Są stosunkowo łatwe do identyfikacji i są dobrym narzędziem 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich, w których występują. Zaliczamy do nich na przykład 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich – głowonogi występujące w okresie jury i kredy oraz 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich – stawonogi żyjące w okresie kambru do permu. Gatunki te padły ofiarą 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich i obecnie zaliczane są do gatunków 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich. Inne skamieniałości przewodnie to na przykład 1. skamieniałości, 2. całkowicie wymarłych, 3. skamieniałości śladowe, 4. wielkich wymierań organizmów, 5. fosylizacji, 6. skamieniałości właściwe, 7. graptolity, konodonty i otwornice, 8. paleontologia, 9. czasie w dziejach Ziemi, 10. datującym skały osadowe, 11. trylobity, 12. związkami mineralnymi, 13. amonity, 14. skamieniałości przewodnich.
Uzupełnij tekst, wybierając odpowiednie sformułowania spośród podanych poniżej propozycji.
trylobity, datującym skały osadowe, węglem, gerontologia, fosylizacji, skamieniałości właściwe, odróżniającym endemity od organizmów nieendemicznych, związkami mineralnymi, skamieniałości, wielkich wymierań organizmów, graptolity, konodonty i otwornice, paleontologii, niszczącej działalności człowieka, amonity, całkowicie wymarłych, poziomie warstwy skorupy ziemskiej, skamieniałości przewodnich, zagrożonych wymarciem, skamieniałości śladowe, czasie w dziejach Ziemi
Niezmiernie ważnych informacji o dziejach Ziemi, a przede wszystkim gatunków na niej występujących, dostarczają ................................................................................................................. Są to zachowane w skałach szczątki organizmów – ................................................................................................................ – lub ślady ich aktywności życiowej – ................................................................................................................. Powstają one w wyniku ................................................................................................................, czyli zastąpienia pierwotnych substancji budujących ciała organizmów ................................................................................................................. Naukę o skamieniałościach określa się mianem .................................................................................................................
Możemy je odnaleźć w wielu warstwach skalnych. Wiedza, na jakim poziomie się znajdują, dostarcza informacji o ................................................................................................................, w którym występowały. Organizmy, które występowały w szerokim zasięgu geograficznym, ale w stosunkowo krótkich okresach geologicznych, określane są mianem ................................................................................................................. Są stosunkowo łatwe do identyfikacji i są dobrym narzędziem ................................................................................................................, w których występują. Zaliczamy do nich na przykład ................................................................................................................ – głowonogi występujące w okresie jury i kredy – oraz ................................................................................................................ – stawonogi żyjące w okresie od kambru do permu. Gatunki te są przykładem ................................................................................................................ i obecnie zaliczane są do gatunków ................................................................................................................. Inne skamieniałości przewodnie to np. .................................................................................................................
Spośród podanych poniżej wybierz wszystkie prawidłowe stwierdzenia na temat Czerwonej księgi gatunków zagrożonych.
- Jest publikowana przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody (IUCN).
- Jest publikowana co roku przez Międzynarodową Fundację WWF (World Wide Fund for Nature).
- Po raz pierwszy ukazała się w latach 60. XX wieku.
- Na tej liście znajdują się zarówno gatunki roślin, jak i zwierząt.
- Lista ta dotyczy jedynie zwierząt.
- Dzieli gatunki na kategorie według ryzyka zagrożenia wyginięciem.
- Nie ma na niej gatunków wymarłych.
- Dzieli gatunki wymarłe na całkowicie wymarłe oraz wymarłe na wolności.
Indeks dolny Biostratygrafia to gałąź stratygrafii, zajmująca się opisem i klasyfikacją warstw skalnych na podstawie zawartych w nich zespołów skamieniałości. Indeks dolny koniecBiostratygrafia to gałąź stratygrafii, zajmująca się opisem i klasyfikacją warstw skalnych na podstawie zawartych w nich zespołów skamieniałości.
Indeks dolny Zasada superpozycji to jedna z głównych zasad stratygrafii, stosowana do wyznaczania wieku względnego warstw skał osadowych (nie stosuje się do skał intruzywnych), która zakłada, że w serii niezaburzonych warstw najstarsze znajdują się na spodzie sekwencji i są przykryte przez coraz młodsze warstwy. Indeks dolny koniecZasada superpozycji to jedna z głównych zasad stratygrafii, stosowana do wyznaczania wieku względnego warstw skał osadowych (nie stosuje się do skał intruzywnych), która zakłada, że w serii niezaburzonych warstw najstarsze znajdują się na spodzie sekwencji i są przykryte przez coraz młodsze warstwy.
Indeks dolny Zasada następstwa gatunkowego lub następstwa organizmów to zasada stosowana w stratygrafii, która stwierdza, że grupy skamieniałości zwierząt i roślin pojawiają się w zapisie stratygraficznym w określonej kolejności. (…) Pewne grupy organizmów pojawiają się i wymierają w określonym czasie w historii Ziemi. Indeks dolny koniecZasada następstwa gatunkowego lub następstwa organizmów to zasada stosowana w stratygrafii, która stwierdza, że grupy skamieniałości zwierząt i roślin pojawiają się w zapisie stratygraficznym w określonej kolejności. (…) Pewne grupy organizmów pojawiają się i wymierają w określonym czasie w historii Ziemi.
Źródło: tekst dostępny online: http://slownik-geologiczny.wikidot.com.
Indeks dolny Panda wielka zamieszkuje łańcuchy górskie na wysokości 1600- 3500 m n.p.m. położone w prowincjach Syczuan, Gansu i Shaanxi w Chinach. Podstawowym źródłem jej pokarmu są pędy i kłącza bambusów. Indeks dolny koniecPanda wielka zamieszkuje łańcuchy górskie na wysokości 1600- 3500 m n.p.m. położone w prowincjach Syczuan, Gansu i Shaanxi w Chinach. Podstawowym źródłem jej pokarmu są pędy i kłącza bambusów.
Indeks dolny Na czarnym rynku w Japonii panda wielka jest warta 180 000 dolarów, jednak kłusownikom schwytanym na handlu tym zwierzęciem grozi kara śmierci. Często zdarza się tak, że pandy wpadają w sieci i pułapki zastawione na inne dzikie zwierzęta. Coraz częściej ludzie niszczą naturalne środowisko pand wycinając lasy bambusowe pod pola uprawne. (...) Przez ostatnie 20 lat zniszczono ponad 50 proc. naturalnych środowisk pandy wielkiej. Dodatkowo powierzchnia tych terenów zmniejsza się z roku na rok, czego powodem jest obumieranie bambusów. Aby obumarłe pędy bambusa wyrosły na nowo potrzeba ok 40 lat (…). Indeks dolny koniecNa czarnym rynku w Japonii panda wielka jest warta 180 000 dolarów, jednak kłusownikom schwytanym na handlu tym zwierzęciem grozi kara śmierci. Często zdarza się tak, że pandy wpadają w sieci i pułapki zastawione na inne dzikie zwierzęta. Coraz częściej ludzie niszczą naturalne środowisko pand wycinając lasy bambusowe pod pola uprawne. (...) Przez ostatnie 20 lat zniszczono ponad 50 proc. naturalnych środowisk pandy wielkiej. Dodatkowo powierzchnia tych terenów zmniejsza się z roku na rok, czego powodem jest obumieranie bambusów. Aby obumarłe pędy bambusa wyrosły na nowo potrzeba ok 40 lat (…).
Źródło: "Przyczyny wymierania gatunków", przykład Pandy, Milena Szeligowska, tekst dostępny online: http://psw.kwidzyn.edu.pl.