Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R1cimimlsFwBu1

Ćwiczenie 1

Zaznacz poprawną jednostkę szybkości reakcji chemicznej.

$\frac{mol}{{dm}^{3}}$
$\frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s}$
$\frac{mol}{s}$
$\frac{g}{s}$

R1GMsuk5LoWZu1

Ćwiczenie 2

Wskaż poprawny wzór, definiujący szybkość reakcji chemicznej.

$v = \frac{z m i a n a s t ę ż e n i a p r o d u k t u}{p r z e d z i a ł c z a s u}$
$v = - \frac{z m i a n a s t ę ż e n i a p r o d u k t u}{p r z e d z i a ł c z a s u}$
$v = \frac{z m i a n a s t ę ż e n i a p r o d u k t u}{z m i a n a s t ę ż e n i a s u b s t r a t u}$
$v = \frac{z m i a n a s t ę ż e n i a s u b s t r a t u}{z m i a n a s t ę ż e n i a p r o d u k t u}$

RaZUYZN6lzoOH1

Ćwiczenie 3

R7jB3pK1cBChs1

Ćwiczenie 4

Z podanych poniżej czynników wybierz te, które mają wpływ na wzrost szybkości reakcji chemicznej.

rozdrobnienie substancji
ciśnienie (gdy reakcja przebiega w fazie gazowej)
stężenie reagentów
temperatura

Ćwiczenie 5

Podczas $30$ -minutowej reakcji chemicznej, stężenie substratu zmniejsza się z $0, 5 \frac{mol}{{dm}^{3}}$ do $0, 3 \frac{mol}{{dm}^{3}}$ . Oblicz średnią szybkość tej reakcji.

R17U6hzFIfVGy

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RpV4cdcErfgyo

v = - \frac{zmiana stężenia substratu}{przedział czasu}

Δ t = 30 min = 1800 s

Δ C_{A} = 0, 3 \frac{mol}{{dm}^{3}} - 0, 5 \frac{mol}{{dm}^{3}} = - 0, 2 \frac{mol}{{dm}^{3}}

v = - (\frac{- 0,2 \frac{mol}{{dm}^{3}}}{1800 s}) = 0, 00011 \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s} = 1, 1 \cdot 10^{- 4} \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s}

Średnia szybkość reakcji chemicznej wynosi $1, 1 \cdot 10^{- 4} \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s}$ .

Ćwiczenie 6

R1JsGlVInYv7T

Wykres zależności czasu (oś X) od stężenia molowego podanego w molach na decymetr sześcienny (oś Y). Są trzy krzywe. Krzywa A biegnie od punktu zero w górę, po czym równolegle do osi X. Krzywa B biegnie od punktu zero łagodnie nieco w górę i w prawo. Znajduje się pod krzywą A - w połowie odległości. Krzywa C rozpoczyna się wysoko na osi Y (na wysokości wypłaszczenia krzywej A) i biegnie w dół łukiem do osi X. — Wykres przedstawiający zależność zmiany stężenia reagentów (produktów oraz substratów) od czasu.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Powyższy wykres przedstawia zmiany stężenia reagentów (produktów oraz substratów) w czasie przebiegu reakcji chemicznej:

Zapoznaj się z opisem wykresu przedstawiającego zmiany stężenia reagentów (produktów oraz substratów) w czasie przebiegu reakcji chemicznej:

2 {NO}_{2 (g)} \to 2 {NO}_{(g)} + O_{2 (g)}

Podaj wzory reagentów, jakim odpowiadają oznaczenia literowe A, B, C znajdujące się na wykresie.

R17ysc0aUFqc2

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RRdJhJ58H2B24

A : NO

B : O_{2}

C : {NO}_{2}

Linia oznaczona literą C to linia ukazująca zmianę substratu, czyli ${NO}_{2}$ . Z podanego równania reakcji chemicznej możemy wywnioskować, że z dwóch moli ${NO}_{2}$ powstają dwa mole NO oraz jeden mol $O_{2}$ . Czyli powstaje dwa razy więcej moli NO niż moli $O_{2}$ . Dlatego na wykresie linia, określona jako A, oznacza NO (NO posiada większe stężenie, jest go więcej).

Ćwiczenie 7

Poniżej znajduje się wykres, przedstawiający zależność stężenia produktu od czasu trwania pewnej reakcji. Wykres został sporządzony w laboratorium podczas badania szybkości tej reakcji. Przeanalizuj wykres oraz wskaż, w którym punkcie (tIndeks dolny 1, tIndeks dolny 2, tIndeks dolny 3) szybkość powstawania produktu osiąga najmniejszą wartość. Odpowiedź krótko uzasadnij.

Zapoznaj się z opisem wykresu, przedstawiającym zależność stężenia produktu od czasu trwania pewnej reakcji. Wykres został sporządzony w laboratorium podczas badania szybkości tej reakcji. Przeanalizuj opis wykresu oraz wskaż, w którym punkcie (t, $t_{2}$ , $t_{3}$ ) szybkość powstawania produktu osiąga najmniejszą wartość. Odpowiedź krótko uzasadnij.

R1Aub6e6SFUpY

Wykres przedstawia zależność czasu (oś X) od stężenia produktu (oś Y). Krzywa biegnie od punktu zero wysoko w górę, po czym biegnie równolegle do osi czasu. Pionowymi liniami przerywanymi poprowadzonymi od osi X do krzywej oznaczono literami t indeks dolny 1, t indeks dolny 2, t indeks dolny 3. Przerywane linie są w pewnej odległości od siebie. T indeks dolny 1 to punkt nieco poniżej najwyższej wartości krzywej. T indeks dolny 2 i t indeks dolny 3 znajdują się na wypłaszczeniu krzywej. — Wykres przedstawiający zależność stężenia produktu od czasu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Rh4pIeyTCf11y

RfqLNKu9be3Ue

Poprawna odpowiedź to $t_{3}$ . W punkcie $t_{1}$ widoczny jest szybki wzrost stężenia, czyli szybkość reakcji jest wartością wyższą niż w punkcie $t_{3}$ , gdzie wartość stężenia produktu jest stała.

Ćwiczenie 8

Badano zmianę stężenia substratu A w czasie dla reakcji A→B.

Wyniki przedstawiono w poniższej tabeli.

CIndeks dolny A $[\frac{mol}{{dm}^{3}}]$	czas [s]
0,8	2
0,7	3
0,6	4
0,5	5
0,4	6
0,3	7

Oblicz średnią szybkość reakcji w przedziale 3‑6 sekund.

R19QtgsCrwE4A

RBDqJh12NxfQD

Skorzystaj ze wzoru:

v = - \frac{zmiana stężenia substratu}{przedział czasu}

Przedział czasu:

∆ t = 6 s - 3 s = 3 s

Zmiana stężenia:

Δ C_{A} = 0, 4 \frac{mol}{{dm}^{3}} - 0, 7 \frac{mol}{{dm}^{3}} = - 0, 3 \frac{mol}{{dm}^{3}}

v = - (\frac{- 0, 3 \frac{mol}{{dm}^{3}}}{3 s}) = 0, 1 \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s}

Średnia szybkość reakcji w podanym przedziale czasu wynosi $0, 1 \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s}$ .

Ćwiczenie 9

Szybkość reakcji chemicznej jest wyrażana przez zmianę stężenia, podzieloną przez czas, w którym ta zmiana zachodzi.

RwnFljhEa15Uz

Wykres zależności czasu podanego w sekundach (oś X) od stężenia podanego w molach na decymetr sześcienny (oś Y). Na wykresie są dwie krzywa. Jedna od wartości zero wznosi się łagodnym łukiem do góry i w prawo. To krzywa wypukła. Oznaczono ją jako C indeks dolny A B. Druga krzywa rozpoczyna się wysoko na osi Y i biegnie w dół do osi X. To krzywa wklęsła. Oznaczono ją jako C indeks dolny A dodać C indeks dolny B. Krzywe przecinają się w około jednej trzeciej początkowego ich biegu. Przy osi X i Y poprowadzono przerywane linie wyznaczające różnice wartości dla danej wartości delta C indeks dolny A B (krzywa wypukła) i delta C indeks dolny A równa się delta C indeks dolny B (krzywa wklęsła) okresu czasu delta t. Pomiędzy przerywanymi liniami a krzywymi zaznaczono kąty: alfa dla krzywej wypukłej i beta dla krzywej wklęsłej. Przy osi wypukłej jest wzór: <math aria‑label="tangens alfa równa się początek ułamka delta C indeks dolny kursywą A B mianownik delta t równa się fał">tgα=ΔCABΔt=v. Przy wklęsłej krzywej jest wzór: <math aria‑label="tangens beta równa się minus początek ułamka delta C indeks dolny A zapisane kursywą mianownik delta t koniec ułamka równa się minus początek ułamka delta C indeks dolny B zapisane kursywą mianownik delta t koniec ułamka równa się fał">tgβ=−ΔCAΔt=−ΔCBΔt=v. — Wykres przedstawia sposób wyznaczania szybkości reakcji chemicznej na podstawie danych empirycznych.
Źródło: GroMar Sp.z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Szybkość reakcji jest cechą charakterystyczną dla danego zespołu reagentów, a ponadto zależy od wielu czynników. Najważniejsze z nich to:

stężenie reagentów;
temperatura;
ciśnienie (gdy reakcja przebiega w fazie gazowej);
promieniowanie elektromagnetyczne (gdy reakcja jest fotochemiczna);
rozwinięcie powierzchni (w przypadku reakcji powierzchniowych);
obecność katalizatora lub inhibitora.

Podczas przeprowadzania doświadczenia, zostały zachowane warunki stałej temperatury oraz innych warunków zewnętrznych. Odpowiedz na pytanie: czy szybkość reakcji jest wielkością stałą w czasie?

R1KPQms7qVL2p

RfbooubD0UBto

Ćwiczenie 10

W tabeli podane zostały stężenia produktu, biorące udział w reakcji w czasie jej przebiegu:

CIndeks dolny A $[\frac{mol}{{dm}^{3}}]$	czas [s]
0	0
0,009	50
0,018	100
0,026	150
0,04	200
0,055	250
0,065	300
0,07	350
0,08	400
0,08	500

Na podstawie danych, sporządź wykres zależności stężenia produktu od czasu reakcji. Oblicz średnią szybkość reakcji w przedziale czasu 100‑200 sekund.

RA2rNkFI5uphe

RW3ZNn456Oqnc

v = \frac{zmiana stężenia produktu}{przedział czasu}

RG3cOxbjPzOYo

v = (\frac{0,022 \frac{mol}{{dm}^{3}}}{100 s}) = 0, 00022 \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s} = 2, 2 \cdot 10^{- 4} \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s}

Średnia szybkość reakcji wynosi $2, 2 \cdot 10^{- 4} \frac{mol}{{dm}^{3} \cdot s}$ .

Film samouczek

Dla nauczyciela