Perykles

U nas ci sami ludzie, którzy zajmują się sprawami państwa, zajmują się także swymi osobistymi, a ci, którzy ograniczają się tylko do swego rzemiosła, znają się także na polityce. Jesteśmy jedynym narodem, który jednostkę nie interesującą się życiem państwa uważa nie za bierną, ale za nieużyteczną.

historia Źródło: Perykles. Cytat za: Krzysztof Juszczyk, Teresa Maresz, Historia w tekstach źródłowych, t. 1, Toruń 1994, s. 19.

Krzysztof Przybyszewski Kultura polityczna w kontekście procesu legitymizującego władzę polityczną

Jeśli chcemy osiągnąć demokrację substancjalną a nie tylko formalną, to wówczas musimy dążyć do konstytuowania się wspólnoty obywateli. Według Harolda D. Lasswela osiągnięcie demokracji substancjalnej (…) będzie możliwe dopiero wówczas, gdy większość obywateli cechować się będzie „osobowością demokratyczną”. (…) Istotę jego myśli daje się ująć następująco: jakość ustroju demokratycznego jest wprost proporcjonalna do „jakości” ludzi go tworzących. „Jakość ludzi” w ustroju demokratycznym mierzona miałaby być stopniem zaawansowania rozwoju „osobowości demokratycznej”. Im więcej ludzi posiadających „osobowość demokratyczną”, tym większa szansa na osiągnięcie konsolidacyjnej demokracji. Innymi słowy, twierdzi, że nie wystarczy zbudowanie struktur demokratycznych, by osiągnąć konsolidacyjną demokrację.

kultura Źródło: Krzysztof Przybyszewski, Kultura polityczna w kontekście procesu legitymizującego władzę polityczną, „Władza sądzenia” 2014, nr 4, s. 57.

Władza i społeczeństwo

O ile cały świat zgodnie przyswaja sobie technologię i racjonalną organizację, o tyle kierunek przemian politycznych jest o wiele mniej klarowny; jeden przynajmniej aspekt przyszłej kultury politycznej jest już wszakże uchwytny: będzie to kultura uczestnictwa. Jeśli w dzisiejszym świecie dokonuje się jakaś rewolucja polityczna, to trzeba ją nazwać eksplozją potrzeby uczestnictwa. Wśród wszystkich nowo powstających narodów świata powszechne jest przekonanie o politycznym znaczeniu zwykłego człowieka: o tym, iż powinien on być uczestnikiem systemu politycznego. Wielkie grupy ludzkie, które dotąd znajdowały się poza obrębem polityki, domagają się dostępu do tej sfery i nader rzadko można spotkać elity polityczne, które nie opowiadałyby się po stronie tego dążenia.

wis Źródło: Władza i społeczeństwo, oprac. Jerzy Szczupaczyński, Warszawa 1995, s. 328.

Zbigniew Brzeziński Strategiczna wizja. Ameryka a kryzys globalnej potęgi

Kres europejskich imperiów spowodowany był (…) narastającymi niepokojami w podległych im krajach kolonialnych. Dominującym hasłem stało się tam wyzwolenie narodowe, a radzieckie wsparcie ideologiczne, czasem zaś i militarne, sprawiało, że utrzymanie władzy siłą stawało się coraz bardziej kosztowne. Przemiany polityczne oznaczały nieunikniony rozpad starych imperiów kolonialnych europocentrycznego Zachodu.

stra Źródło: Zbigniew Brzeziński, Strategiczna wizja. Ameryka a kryzys globalnej potęgi, Kraków 2013, s. 22.

Krzysztof Jurek Elementy kultury politycznej i przykładowy ich wpływ na postrzeganie państwa i demokracji przez Polaków

(…) kultura polityczna spełnia trzy główne funkcje: regulacyjną, socjalizacji politycznej oraz integracyjną. Funkcja regulacyjna odnosi się do podporządkowania i ujednolicania działań politycznych. Dokonuje się to głównie poprzez normy polityczne oraz instytucjonalizację życia politycznego. Funkcja socjalizacji politycznej oznacza proces wchodzenia członków danej społeczności w kulturę polityczną, a więc nabywanie wiedzy o systemie politycznym, tworzenie poglądów i postaw politycznych, kształtowanie hierarchii wartości politycznych. Zadaniem funkcji integracyjnej jest tworzenie podstaw do skoordynowania działań politycznych oraz do współdziałania lub współpracy jednostek i grup w dążeniu do osiągnięć określonych wartości i dóbr. Funkcja ta polega na motywowaniu i uzasadnianiu słuszności istniejących instytucji i norm politycznych oraz zasad organizacji i funkcjonowania systemu politycznego.

kih Źródło: Krzysztof Jurek, Elementy kultury politycznej i przykładowy ich wpływ na postrzeganie państwa i demokracji przez Polaków, „Kultura i Historia” 13.07.2012 r., dostępny w internecie: kulturaihistoria.umcs.lublin.pl [dostęp 25.11.2021 r.].

Jarosław Kostrubec Istota prawnej legitymizacji władzy

1. Legitymizacja to „wysiłki podejmowane w celu wywołania i utrzymania opinii, że istniejące instytucje polityczne są najbardziej odpowiednie i właściwe dla społeczeństwa” ( S.M. Lipset).

2. Legitymizacja to „wywołanie przekonania, że struktury, procedury, działania, decyzje, kierunki polityki, urzędnicy i przywódcy, mają cechę słuszności (rightness), właściwości i wartości moralnej i że winny być one akceptowane ze względu na te właściwości” ( R.A. Dahl).

3. Legitymacja sprowadza się do stwierdzenia „czy większość ludzi podporządkowanych danej władzy wierzy, że opiera się na właściwym tytule” (C.J. Friedrich).

is Źródło: Jarosław Kostrubec, Istota prawnej legitymizacji władzy, „Studenckie Zeszyty Naukowe”, nr 4/5, s. 9.