Sprawdź się
Entymemat to rozumowanie, które...
- posiada za dużą ilość przesłanek.
- posiada ukryte przesłanki, które mają kluczowe znaczenie w ustaleniu jego prawdziwości.
- w ogóle nie posiada przesłanek.
- posiada ukrytą przesłankę, która jest nieprawdziwa.
Które z podanych zakończeń zdania jest poprawne?
Entymemat traktowany jest jako chwyt retoryczny wtedy, gdy {#ukryta przesłanka większa nie jest prawdą, ale autor wnioskowania chce, żeby oponenci i słuchacze myśleli, że jest}{osoba go używająca chce przestraszyć swojego rozmówcę}/{ukryta przesłanka ma postać alegorii}/{wszystkie przesłanki są ukryte}.
Połącz w pary.
Mruczek jest ssakiem., Mruczek jest kotem., Wszystkie koty to ssaki.
| Przesłanka 1 (większa) | |
| Przesłanka 2 (mniejsza) | |
| Wniosek |
Stosując sposób myślenia Muzoniusza Rufusa podaj ukrytą przesłankę większą do poniższego rozumowania.
Przesłanka 1 (mniejsza): Jan Kowalski stracił pieniądze na chybionej inwestycji.
Wniosek: Jana nie spotkało nic złego.
Zapoznaj się z poniższą bajką, a następnie skonstruuj wnioskowanie ze wskazaniem ukrytej przesłanki, które dobrze oddaje konstrukcję fabuły bajki.
Bajki filozoficzne(fragment)
Pewnej nocy złodziej wtargnął do ubogiej pustelni, w której spał stary mędrzec Ryokan. Oczywiście nie znalazł tam nic, co można by ukraść. Ale zanim wyszedł zobaczył Ryokana, który leżał pod kocem. Porwał więc jego koc i uciekł. Mędrzec, obudziwszy się z powodu zimna, wstał i zrozumiał, że został obrabowany. Przez chwilę nie posiadał się ze zdziwienia, potem wyjrzał przez okno i zobaczył na niebie okrągły księżyc, który błyszczał niespotykanym blaskiem. Ryokan był poetą i nic nie mogło go wyprowadzić z równowagi. Natychmiast napisał następujący wiersz, który z czasem stał się słynny:
Och! Cudzie!
Księżyc tak pięknie oświetla moje okno.
Dlaczego złodziej go nie zabrał?Źródło: Taisen Deshimaru, [w:] Michel Piquemal, Bajki filozoficzne, tłum. M. Braunstein, M. Krasicki, 2012.
Wskaż dwa podobieństwa między historią opowiedzianą w ćwiczeniu nr 2, a zdarzeniem, które przytrafiło się Muzoniuszowi Rufusowi.
Podaj dwa podobieństwa między historią opowiedzianą w ćwiczeniu nr 2, a zdarzeniem, które przytrafiło się Muzoniuszowi Rufusowi.
Zapoznaj się z poniższą bajką i również do niej przedstaw wnioskowanie ze wskazaniem ukrytej przesłanki, które dobrze oddaje konstrukcję fabuły bajki.
Bajki filozoficzneW czasach, kiedy pionierzy poczty lotniczej przemierzali wybrzeża Afryki, aby dostarczać listy, pewien lotnik wylądował na pustyni tuż obok karawany. Nawiązał znajomości, pił herbatę w namiocie Beduinów… i, dumny ze swego samolotu, wykładał jednemu z koczowników:
– Widzisz, mój samolot zaledwie w kilka godzin dotarł tutaj z przylądka Juby… a twojej karawanie zajmie to ponad dwa miesiące. Stary koczownik patrzył na niego długą chwilę, a potem, absolutnie nieporuszony, odpowiedział:
– A co robisz przez resztę czasu?
Historia opowiedziana przez lotników, przypisywana Antoine de Saint‑ExupéryŹródło: Michel Piquemal, Bajki filozoficzne, tłum. M. Braunstein, M. Krasicki.
Uzupełnij poniższe rozumowanie w sposób, który uczyni z niego entymemat poprawny logicznie.
Przesłanka 1: Jan Kowalski ma 20 lat.
Wniosek: Jan Kowalski nie może oddać głosu w najbliższych wyborach do parlamentu.
Na podstawie rozumowania z ćwiczenia nr 7, dodając przesłankę, stwórz rozumowanie będące chwytem erystycznym.