Sprawdź się
Jeśli o jakimś bycie mówimy w filozofii, że „nie może go nie być”, oznacza to, że ów byt jest...
Czy gdyby Bóg był śmiertelny, można by powiedzieć, że Jego istnienie jest konieczne?
Tekst A
Summa teologiiTrzecia droga jest wzięta z tego, co jest możliwe i co jest konieczne, i tak się przedstawia. Znajdujemy bowiem w przyrodzie rzeczy, które mogą istnieć; ponieważ stwierdzamy, że rodzą się i niszczeją, a więc z tego wynika, że mogą istnieć albo i nie istnieć. Lecz niemożliwe jest, by tego rodzaju rzeczy istniały zawsze; ponieważ to, co może nie istnieć, niekiedy nie istnieje. Zatem jeśli wszystkie rzeczy mogą nie istnieć, to niegdyś nic nie istniało w przyrodzie. Lecz jeśli to jest prawdą, to nawet teraz nic by nie istniało, ponieważ coś, co nie istnieje, zaczyna istnieć tylko przez coś, co istnieje. Jeśli przeto nic nie istniało, niemożliwe jest, by cokolwiek zaistniało; i w ten sposób nic by nie istniało, co, jak widzimy, jest fałszem. Zatem nie wszystkie byty, które istnieją, są [tylko] możliwe, ale musi istnieć rzeczywiście coś, czego istnienie jest konieczne. Wszystko zaś, co jest konieczne, albo ma skądinąd przyczynę swej konieczności, albo jej nie ma. Niemożliwe zaś jest postępowanie w nieskończoność w rzeczach koniecznych, które mają przyczynę swej konieczności, tak jak i w przyczynach sprawczych, jak tego dowiedziono w tymże paragrafie. Musimy więc przyjąć istnienie czegoś, co jest konieczne samo przez się, nie mające skądinąd przyczyny konieczności, lecz co jest przyczyną konieczności dla innych rzeczy, a co wszyscy nazywają Bogiem.
Źródło: św. Tomasz, Summa teologii. Cytat za: Barbara Markiewicz, Od filozofów jońskich do Pascala. Wybór tekstów, WSiP, Warszawa 1999, s. 130.
Na podstawie tekstu A zdecyduj, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe.
Kolorem zielonym zaznacz przesłankę tego rozumowania:
Zapoznaj się z przesłankami rozumowania wynotowanymi z tekstu A. Zapisz własnymi słowami fałszywe i prawdziwe następstwo, do którego prowadzą.
Przesłanka A. Przyroda składa się z bytów możliwych.
Przesłanka B. Lecz jeśli to jest prawdą, to nawet teraz nic by nie istniało, ponieważ coś, co nie istnieje, zaczyna istnieć tylko przez coś, co istnieje
.
Które określenia można przypisać Bogu na podstawie tekstu A?
Wyjaśnij, dlaczego według św. Tomasza wszystkie byty nie mogą być tylko możliwe.
Czy zgadzasz się z dowodem Tomasza? Wskaż te miejsca rozumowania, które można zakwestionować i sformułować inne wnioski.