Sprawdź się
Spośród poniższych zdań wybierz te, które trafnie opisują cechy gatunkowe piosenki żołnierskiej.
- Piosenki żołnierskie powstawały jako spontaniczna reakcja na wydarzenia, w których brali udział ich autorzy.
- Piosenki żołnierskie pozwalały autorom spojrzeć na wydarzenia z dystansu czasowego i obiektywnie je ocenić.
- Autorzy piosenek żołnierskich posługiwali się wyrafinowanym językiem, dążąc do oryginalnego efektu artystycznego.
- Podmiot liryczny piosenek żołnierskich opowiada o doświadczeniach będących udziałem całej zbiorowości.
- Najważniejszym celem piosenek żołnierskich było wyrażenie indywidualnych emocji ich autorów.
- W piosenkach żołnierskich powtarza się stały zestaw motywów i symboli czytelny dla wszystkich odbiorców.
O, Panie, któryś jest na niebie,. Nazwa środka artystycznego (Uzupełnij). Funkcja środków artystycznych (Uzupełnij).
Wyciągnij sprawiedliwą dłoń!
Wołamy z wszystkich stron do Ciebie
O polski dom, o polską broń.
O, usłysz, Panie, skargi nasze,. Nazwa środka artystycznego (Uzupełnij). Funkcja środków artystycznych (Uzupełnij).
O, usłysz nasz tułaczy śpiew!
Nasz dom, nasz dom.. Nazwa środka artystycznego (Uzupełnij). Funkcja środków artystycznych (Uzupełnij).
Znad Warty, Wisły, Sanu, Bugu. Nazwa środka artystycznego (Uzupełnij). Funkcja środków artystycznych (Uzupełnij).
Do cytatów z Modlitwy obozowej dopisz nazwy zastosowanych w nich środków artystycznych oraz określ ich wspólną funkcję.
| Cytat | Nazwa środka artystycznego | Funkcja środków artystycznych |
|---|---|---|
O, Panie, któryś jest na niebie, |
||
O, usłysz, Panie, skargi nasze, |
||
Nasz dom, nasz dom. |
||
Znad Warty, Wisły, Sanu, Bugu |
Zapoznaj się z fragmentem piosenki Żadna siła z ziemi nas nie zetrze Jerzego Zagórskiego ps. Śpiewak, a następnie wybierz i zaznacz określenia trafnie charakteryzujące bohaterów piosenki.
Żadna siła z ziemi nas nie zetrzeŻadna siła z ziemi nas nie zetrze!
Od norweskich fiordów aż do Chin.
Oceany, lądy i powietrze,
Muszą poznać bohaterski czyn.Z pogardą odrzucim, wśród burzy i trwóg,
Nikczemne sygnały rozpaczy,
Bo honor ludzkości powierzył nam Bóg,
Polacy – Polacy – Polacy!
Bo honor ludzkości powierzył nam Bóg,
Polacy – Polacy – Polacy!Twardą dłonią los nam wykuł dzieje,
Iść przez boje uczył nas i głód.
Jak wspaniały sztandar więc – nadzieję
W ogniu niesie nasz rycerski lud. [...]Źródło: Jerzy Zagórski ps. Śpiewak, Żadna siła z ziemi nas nie zetrze, [w:] Niech wiatr ją poniesie. Antologia pieśni z lat 1939–1945, oprac. oprac. muz. O. Straszyński, wybór T. Szewer, Łódź, s. 322–323.
- skromność
- nikczemność
- determinacja
- rozpacz
- honor
- nadzieja
- niepewność
- duma
- odwaga
- wszechstronność
- wiara
Na podstawie fragmentu piosenki Żadna siła z ziemi nas nie zetrze sformułuj trzy argumenty potwierdzające tezę, że Polacy są gotowi do walki. Każdy argument opatrz przykładem – cytatem z tekstu.
Zaznacz w tabeli znakiem + motywy i idee, które są obecne w piosence Żadna siła z ziemi nas nie zetrze. Objaśnij własnymi słowami, jak zostały zrealizowane.
| Motyw, idea | Obecność w piosence Żadna siła z ziemi nas nie zetrze | Sposób realizacji |
|---|---|---|
| średniowieczny wzorzec osobowy rycerza | ||
| średniowieczny motyw tańca śmierci | ||
| tyrteizm | ||
| romantyczny mesjanizm | ||
| katastrofizm |
Motyw, idea 2: średniowieczny motyw tańca śmierci.
Motyw, idea 3: tyrteizm.
Motyw, idea 4: romantyczny mesjanizm.
Motyw, idea 4: katastrofizm.
Uzupełnij mapę myśli tak, aby przedstawiała symbole przywoływane w piosenkach żołnierskich oraz znaczenie tych symboli. Wybierz 5 symboli i dopasuj do każdego z nich znaczenie.
Symbole: serce, brama, oko, ręka, waga, krzyż, woda, miecz, góra, dom.
Znaczenie: czyn/aktywność, miłość (do ojczyzny, do kobiety), początek nowego życia, męstwo, wiedza, ofiara, ojczyzna, oczyszczenie, sprawiedliwość, zbliżenie człowieka do Boga.
Znaczenie: czyn/aktywność, miłość (do ojczyzny, do kobiety), początek nowego życia, męstwo, wiedza, ofiara, ojczyzna, oczyszczenie, sprawiedliwość, zbliżenie człowieka do Boga.
- Nazwa kategorii: Symbolika w piosenkach żołnierskich
- Nazwa kategorii: symbol
- Nazwa kategorii: znaczenie Koniec elementów należących do kategorii symbol
- Nazwa kategorii: symbol
- Nazwa kategorii: znaczenie Koniec elementów należących do kategorii symbol
- Nazwa kategorii: symbol
- Nazwa kategorii: znaczenie Koniec elementów należących do kategorii symbol
- Nazwa kategorii: symbol
- Nazwa kategorii: znaczenie Koniec elementów należących do kategorii symbol
- Nazwa kategorii: symbol
- Nazwa kategorii: znaczenie Koniec elementów należących do kategorii symbol
- Elementy należące do kategorii Symbolika w piosenkach żołnierskich
- Elementy należące do kategorii symbol
- Elementy należące do kategorii symbol
- Elementy należące do kategorii symbol
- Elementy należące do kategorii symbol
- Elementy należące do kategorii symbol
-
Symbolika w piosenkach żołnierskich
-
symbol
-
znaczenie
-
-
symbol
-
znaczenie
-
-
symbol
-
znaczenie
-
-
symbol
-
znaczenie
-
-
symbol
-
znaczenie
-
-
Zapoznaj się z historią powstania piosenki napisanej w 1968 roku przez Janusza Kondratowicza. Po zapoznaniu się z tekstem odpowiedz na pytania. Każdą odpowiedź poprzyj przynajmniej jednym cytatem z tekstu.
Biały krzyżGdy zapłonął nagle świat,
bezdrożami szli przez śpiący las.
Równym rytmem młodych serc
niespokojne dni odmierzał czas.
Gdzieś pozostał ognisk dym,
dróg przebytych kurz, cień siwej mgły.
Tylko w polu biały krzyż
nie pamięta już, kto pod nim śpi.Jak myśl sprzed lat,
jak wspomnień ślad
wraca dziś
pamięć o tych, których nie ma.Żegnał ich wieczorny mrok,
gdy ruszali w bój, gdy cichła pieśń.
Szli, by walczyć o twój dom
wśród zielonych pól, o nowy dzień!
Lecz nie wszystkim pomógł los
wrócić z leśnych dróg, gdy kwitły bzy.
W szczerym polu biały krzyż
nie pamięta już, kto pod nim śpi.Źródło: Janusz Kondratowicz, Biały krzyż, [w:] D. Michalski, Krzysztof Klenczon, który przeszedł do historii, Warszawa 2013, s. 145–146.
4. Jakie znaczenie symboliczne mają w piosence:
biel: {}
bzy: {}
sen: {}