Bronisław Tumiłowicz Czy poseł zawsze powinien się podporządkować dyscyplinie partyjnej?

Jan Maria Jackowski, poseł AWS, bezpartyjny

Dyscyplina nie może naruszać klauzuli sumienia. Nie może również służyć jako instrument nacisku wobec krytykujących nieprawidłowości, np. bronienia kolegów naruszających zasady pełnienia służby i funkcji publicznych.

Krzysztof Janik, sekretarz generalny SLD

W każdej sytuacji nie, ale w zdecydowanej większości kwestii o charakterze politycznym – tak. Natomiast w sprawach o charakterze moralnym, światopoglądowym – nie (…).

Jerzy Wierchowicz, przewodniczący klubu poselskiego UW

Powinien się podporządkować jakby na koszt tego, że jest członkiem klubu. Bo to są uprawnienia i zobowiązania. Dyscyplinę w naszym klubie wprowadza się jako coś wyjątkowego, w jednej kadencji jest zaledwie parę takich przypadków. W takiej sytuacji trzeba, niestety, „zapomnieć” o swoich przekonaniach i podporządkować się poglądowi większości.

Piotr Ikonowicz, poseł PPS

Trzeba mieć własne poglądy i trzeba być im wiernym. Przypominam sobie, jak próbowano wywrzeć na mnie naciski przy okazji ustawy, w której pani m.in. Blida zaproponowała eksmisję lokatorów na bruk. Nie mogłem się z tym pogodzić, nie uległem naciskom i nie podporządkowałem się dyscyplinie.

Andrzej Szkaradek, sekretarz ds. dyscypliny Klubu Parlamentarnego AWS

W każdej sprawie obowiązuje dyscyplina. Nie można np. łamać sumień. Nigdy nie mieliśmy takich sztywnych zasad. Jednak przy głosowaniu nad sprawami ustrojowymi, dotyczącymi funkcjonowania państwa, Sejmu, sprawach personalnych, w sprawie budżetu itd. dyscyplina obowiązuje. Ona tutaj była, jest i będzie. Nawet w regulaminie naszego klubu jest zawarte stwierdzenie, że wszyscy głosują jednakowo w sprawach personalnych, np. powoływania premiera i ministrów.

cyt1 Źródło: Bronisław Tumiłowicz, Czy poseł zawsze powinien się podporządkować dyscyplinie partyjnej?, 24.01.2000 r., dostępny w internecie: tygodnikprzeglad.pl [dostęp 7.03.2020 r.].

Konstytucja 3 maja. Ustawa rządowa z 3 maja 1791 r.

Jako zaś prawodawstwo sprawowane być nie może przez wszystkich i naród wyręcza się w tej mierze przez reprezentantów czyli posłów swoich dobrowolnie wybranych, przeto stanowimy, iż posłowie na sejmikach obrani w prawodawstwie i ogólnych narodu potrzebach podług niniejszej konstytucji, uważani być mają jako reprezentanci całego narodu, będąc składem ufności powszechnej.

cyt2 Źródło: Konstytucja 3 maja. Ustawa rządowa z 3 maja 1791 r. , [w:] Konstytucje w Polsce: 1791–1990, oprac. Tadeusz Kołodziejczyk, Małgorzata Pomianowska, Warszawa 1990, s. 13–18.

Konstytucja Niemiec

Artykuł 51

1) Bundesrat składa się z członków rządów krajów związkowych, które ich powołują i odwołują. Mogą oni być zastępowani przez innych członków swoich rządów.

2) Każdy kraj posiada co najmniej trzy głosy, kraje, których liczba mieszkańców przekracza dwa miliony posiadają cztery głosy, kraje, których liczba mieszkańców przekracza sześć milionów – pięć głosów, kraje, których liczba mieszkańców przekracza siedem milionów – sześć głosów.

3) Każdy kraj może delegować tylu członków, ile ma głosów. Głosy jednego kraju muszą być oddawane zgodnie i tylko przez obecnych członków lub ich zastępców.

cyt3 Źródło: Konstytucja Niemiec, tłum. Bogusław Banaszak, Agnieszka Malicka, 2008 r., dostępny w internecie: libr.sejm.gov.pl [dostęp 13.05.2021 r.].

Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r.

Rozdział 13 – Komisja Etyki Poselskiej
Art. 143
1. W skład Komisji Etyki Poselskiej wchodzą posłowie reprezentujący wszystkie kluby poselskie po jednym członku z każdego klubu (…).
2. Kandydatów na członków Komisji zgłaszają przewodniczący klubów.
3. Na kandydata na członka Komisji proponuje się osobę o nieposzlakowanej opinii i wysokim autorytecie moralnym (…).
11. Wybór Komisji następuje, jeżeli nie ma zastrzeżeń do kandydatów (…). Sejm dokonuje wyboru członków Komisji w głosowaniu łącznym (…).
Art. 147
1. Komisja, po rozpatrzeniu sprawy i stwierdzeniu naruszenia przez posła „Zasad etyki poselskiej”, może w drodze uchwały:
1) zwrócić posłowi uwagę,
2) udzielić posłowi upomnienia,
3) udzielić posłowi nagany.
2. Uchwały Komisji podaje się do wiadomości publicznej.
3. Uchwałę, o której mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, Komisja podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy jej członków.
4. Od uchwały, o której mowa w ust. 1, służą posłowi środki przewidziane w art. 132 ust. 2 Regulaminu Sejmu. Wniesienie przez posła odwołania wstrzymuje podanie treści uchwały do wiadomości publicznej.

cyt4 Źródło: Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 lipca 1992 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 8.03.2020 r.].

Anna Dąbrowska Bezradna komisja etyki poselskiej

Prof. Beata Łaciak z zarządu Instytutu Spraw Publicznych analizowała pracę komisji: – Niezależnie od stale pojawiających się zapewnień posłów o ich obiektywizmie, wznoszeniu się ponad partyjne spory, głosowaniu zgodnie z własnym sumieniem, trudno nie dostrzec bardzo wyraźnych różnic w ocenach poszczególnych spraw trafiających do komisji. Rzeczywiście łatwo przewidywać, kogo będą bronić, a kogo oskarżać przedstawiciele danych partii. Posłowie PiS i Kukiz’15 mają większe zrozumienie dla swoich klubowych kolegów niż dla pozostałych, podobnie jak PO i Nowoczesna są skłonne łagodniej traktować posłów ze swoich ugrupowań. Języczkiem u wagi jest poseł PSL, który często podkreśla bezstronność. Jest on w dość komfortowej sytuacji, bo przez dwa lata nie wpłynął do komisji żaden wniosek o ukaranie przedstawiciela ludowców.

cyt5 Źródło: Anna Dąbrowska, Bezradna komisja etyki poselskiej, 14.11.2017 r., dostępny w internecie: polityka.pl [dostęp 8.03.2020 r.].