Sprawdź się
Społeczeństwo liberalne nie ma charakteru… Możliwe odpowiedzi: 1. kolektywnego, 2. zatomizowanego, 3. organicznego, 4. hierarchicznego
Wskaż prawidłowe dokończenia zdania:
Społeczeństwo liberalne nie ma charakteru…
- kolektywnego
- zatomizowanego
- organicznego
- hierarchicznego
Przyporządkuj fragmenty stanowisk politycznych do odpowiednich ideologii.
Skłaniamy się do poglądu, że dzieci mają wobec rodziców powinności, które w żaden sposób nie odzwierciedlają żadnych kontraktualnych praw, lecz należą się rodzicom z racji samej natury więzi rodzinnych. To poczucie powinności nie opiera się na sprawiedliwości – będącej sferą dobrowolnych działań między podmiotami, które same wytwarzają swoje więzi moralne – lecz na szacunku, honorze bądź (jak to nazywali Rzymianie) czci (piety)<sup>1</sup>., Pojęcie praw człowieka jest nowatorskie, nabrało zasadniczego znaczenia w XVIII wieku, na przykład dzięki Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 roku. Jest ono nowatorskie, ponieważ zakłada, że prawa posiada każdy, niezależnie od statusu. Pewne rzeczy należą się każdemu, nikomu nie można ich odmówić – jedynie z uwagi na to, że są ludźmi. Na przykład prawa i obowiązki rodziców nie odnoszą się do ludzi, którzy nie posiadają dzieci. Tak samo jest w przypadku praw weteranów wojennych. Natomiast prawa człowieka są bezwarunkowe i powinny być przestrzegane wobec każdego<sup>4</sup>., Naród, który rozumiemy jako wspólnotę kultury, języka, doświadczenia historycznego, tradycji politycznej i wartości cywilizacyjnych, przeżywanego losu, jest najszerszą grupą społeczną stanowiącą efektywną podstawę dla demokratycznych wspólnot politycznych<sup>2</sup>., Jeśli ktoś walczy o wolny rynek i wolną konkurencję, nie staje w obronie tych, którzy są już bogaci, lecz zabiega o swobodę działania dla anonimowych ludzi, którzy niebawem zostaną przedsiębiorcami, a ich pomysłowość sprawi, że życie przyszłych pokoleń stanie się lżejsze<sup>3</sup>.
konserwatyzm | |
---|---|
liberalizm |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenie.
O wolności„Lud” sprawujący władzę to nie zawsze ten sam lud, nad którym ta władza jest sprawowana; a „samorząd”, o którym mowa, nie oznacza, że każdy rządzić sobą, lecz że każdym rządzą wszyscy pozostali. Ponadto wola ludu jest w praktyce wolą najliczniejszej lub najaktywniejszej części ludu, większości lub tych, którzy za większość uchodzą: lud może więc pragnąć pognębienia jednej ze swoich części i środki ostrożności dla zapobieżeniu temu są równie potrzebne jak przeciw każdemu innemu nadużyciu władzy.
Źródło: John Stuart Mill, O wolności, [w:] Historia idei politycznych. Wybór tekstów, tłum. Amelia Kurlandzka, Warszawa 1999, s. 284.
Wskaż nazwę zjawiska, przed którym przestrzega w tekście John Stuart Mill.
- nieograniczona władza rządu
- brak podziału władzy
- centralizacja państwa
- tyrania większości
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Rozważania o rewolucji we FrancjiWszystkie miłe sercu iluzje, które czyniły władze łaskawą, a posłuszeństwo szlachetnym, które harmonizowały różne strony życia, a za sprawą naturalnej asymilacji zaszczepiały życiu politycznemu uczucia upiększające i tonujące życie towarzyskie, mają ustąpić miejsca nowemu, zdobywczemu imperium światła i rozumu. (…) Te publiczne uczucia, powiązane z obyczajami, czasem uzupełniają prawo, czasem je korygują, a zawsze służą mu jako wsparcie.
Źródło: Edmund Burke, Rozważania o rewolucji we Francji, tłum. Dorota Lachowska, Kraków 1994, s. 94–95.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wiekuOd trzech stuleci liberalizm stanowi integralną część politycznego dyskursu Zachodu. W okresie tym pokonał on swych głównych wrogów – absolutyzm monarszy, faszyzm i komunizm. Zdołał też zachować własną tożsamość w konfrontacji ze swymi czołowymi krytykami – konserwatyzmem i socjalizmem. Pozycja liberalizmu jest obecnie tak silna, iż na Zachodzie może być porównywana tylko do średniowiecznej pozycji chrześcijaństwa.
Źródło: Zbigniew Rau, Liberalizm. Zarys myśli politycznej XIX i XX wieku, Warszawa 2000, s. 205.
Materiał do ćwiczeń 6 i 7.
Dziwna śmierć Anglii torysówJednym z najważniejszych skutków zastosowanej w Wielkiej Brytanii po 1979 roku radykalnej strategii wolnorynkowej był demontaż tych koalicji interesów ekonomicznych i grup społecznych, które były rękojmią istnienia konserwatyzmu przedthatcherowskiego. (…) Anglia torysów – owa bogata sieć wzajemnie powiązanych interesów, więzi szacunku społecznego i odziedziczonych instytucji, sieć, którą zdolność polityczna torysów skutecznie chroniła i odtwarzała poprzez umiejętną jej adaptację do instytucji demokratycznych Wielkiej Brytanii – ta Anglia torysów jest dziś praktycznie martwa.
Źródło: Dziwna śmierć Anglii torysów, [w:] John Gray, Po liberalizmie, tłum. Paweł Maciejko, Warszawa 2001, s. 325–326.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Historia myśli polityczno-prawnejPorzucając stanu natury, ludzie decydują się na umocnienie węzła, który już ich łączył – chcą uczynić obowiązywanie rozumnego prawa czymś pewniejszym. (…) Społeczeństwo obywatelskie może funkcjonować dzięki temu, że każdy, zawierając umowę, „swój osąd dotyczący przestępstw przekazał legislatywie” (władza ta zajmuje się także wymierzaniem sprawiedliwości poprzez „upoważnionych sędziów”). Locke określa władzę legislatywy jakąś „świętą”. Jej postanowienia muszą mieć charakter nienaruszalny. To legislatywa decyduje o tym, czemu wszyscy winni być posłuszni. Jej działanie nie może wszakże „sięgać dalej niż nakazuje wspólne dobro”.
Źródło: Stanisław Filipowicz, Historia myśli polityczno-prawnej, Gdańsk 2001, s. 218.