Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

Wybierz poprawną odpowiedź.

RpYq2ZBKZaPZo

Mocznik to:

diamid kwasu węglowego
amid kwasu węglowego
amina kwasu węglowego
diamina kwasu węglowego

RdqKR6xjYEFuf1

Ćwiczenie 2

W dwóch nieoznaczonych probówkach znajdował się acetamid i mocznik. Do obu wprowadzono roztwór kwasu siarkowego(

VI

). W jednej z tych probówek zaczął wydzielać się bezbarwny, bezwonny gaz, w drugiej nie zaobserwowano intensywnego wydzielania, ale dało się poczuć charakterystyczny zapach octu. W oparciu o wskazane obserwacje uzupełnij poniższe wnioski. W probówce, w której wydzielał się bezwonny, bezbarwny gaz znajdował się związek o nazwie 1. kwas etanowy, 2. aldehyd octowy, 3. azot, 4. acetamid, 5. mocznik, 6. tlenek węgla(

IV

), 7. amoniak. Wydzielającym się gazem jest 1. kwas etanowy, 2. aldehyd octowy, 3. azot, 4. acetamid, 5. mocznik, 6. tlenek węgla(

IV

), 7. amoniak. W probówce, w której dało się wyczuć zapach octu znajdował się 1. kwas etanowy, 2. aldehyd octowy, 3. azot, 4. acetamid, 5. mocznik, 6. tlenek węgla(

IV

), 7. amoniak. Za charakterystyczny zapach uwalniany w trakcie reakcji odpowiedzialny jest 1. kwas etanowy, 2. aldehyd octowy, 3. azot, 4. acetamid, 5. mocznik, 6. tlenek węgla(

IV

), 7. amoniak.

W dwóch nieoznaczonych probówkach znajdował się acetamid i mocznik. Do obu wprowadzono roztwór kwasu siarkowego(VI). W jednej z tych probówek zaczął wydzialć się bezbarwny, bezwonny gaz, w drugiej nie zaobserwowano intensywnego wydzielania, ale dało się poczuć charakterystyczny zapach octu. W oparciu o wskazane obserwacje uzupełnij poniższe wnioski.

aldehyd octowy, amoniak, kwas etanowy, azot, mocznik, tlenek węgla(IV), acetamid

W probówce, w której wydzielał się bezwonny, bezbarwny gaz znajdował się związek o nazwie ................................... Wydzielającym się gazem jest ................................... W probówce, w której dało się wyczuć zapach octu znajdował się ................................... Za charakterystyczny zapach uwalniany w trakcie reakcji odpowiedzialny jest ...................................

R12JbOfIsterp1

Ćwiczenie 3

Połącz w pary poniższe pojęcia z ich wyjaśnieniem.

związek chemiczny zawierający dwa ugrupowania amidowe, związek wielkocząsteczkowe zbudowane z reszt aminokwasowych, połączonych wiązaniem peptydowym, związek nieorganiczny, diamid kwasu węglowego

mocznik
diamid
białko

Ćwiczenie 4

Narysuj wzór mocznika i zaznacz wszystkie wolne pary elektronowe w otrzymanym wzorze. Wskaż typ hybrydyzacji atomu węgla.

R9RmjMmFzY9Nf

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1QbelSV0ikln

R1XUznkgqDaQm

Ilustracja przedstawiająca strukturę mocznika. Grupa aminowa NH2 z wolną parą elektronową na atomie azotu, związana jest z atomem węgla połączonym za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu posiadającym dwie wolne pary elektronowe oraz za pomocą wiązania pojedynczego z drugą grupą aminową NH2, której atom azotu również posiada wolną parę elektronową. — Odpowiedź do zadania.
Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Typ hybrydyzacji atomu węgla: ${sp}^{2}$

Ćwiczenie 5

Rozwiąż zadanie.

Biuret to związek powstający w wyniku kondensacji dwóch cząsteczek mocznika. Zapisz równanie tej reakcji oraz zaznacz i nazwij charakterystyczne wiązanie, występujące w cząsteczce biuretu.

R1dy1u4xV0OER

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

Biuret to związek powstający w wyniku kondensacji dwóch cząsteczek mocznika $CO {({NH}_{2})}_{2}$ . Zapisz równanie tej reakcji w formie cząsteczkowej oraz nazwij i opisz charakterystyczne wiązanie, występujące w cząsteczce biuretu.

RKah3Ld0ceZTd

R2xNBzuNZetEi

Schemat reakcji chemicznej przedstawiający otrzymywanie biuretu na skutek ogrzewania mocznika. Dwie cząsteczki mocznika o strukturze atom węgla związany za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z dwiema grupami aminowymi NH2. Strzałka w prawo, nad strzałką zapis "ogrzewanie", za strzałką cząsteczka biuretu o strukturze grupa aminowa NH2 związana z atomem węgla połączonym za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz z grupą NH, która to łączy się z atomem węgla, który to łączy się za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z grupą aminową NH2, dodać cząsteczka NH3. W cząsteczce produktu zaznaczono grupę amidową, to jest węgiel związany za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z atomem azotu połączonym z atomem wodoru. — Źródło: GroMar Sp.z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 6

Analityczny sposób wykrywania mocznika w moczu, polega na przeprowadzeniu reakcji z kwasem azotowym( $V$ ). Zapisz równanie tej reakcji i podaj nazwę otrzymanego produktu. Określ, jaki charakter chemiczny mocznika potwierdzono w tej reakcji?

R1YH2Q0wRpAdu

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RpAFVU4bQ3T5l

Przypomnij sobie, jak przebiega reakcja amoniaku z kwasem azotowym( $V$ ). Zastanów się, czy powstały produkt będzie rozpuszczalny w wodzie. Przypomnij sobie, o jakiej właściwości związku świadczy uleganie reakcji z mocnym kwasem.

RrC0SVSxUtsIQ

Schemat syntezy azotanu(<math aria‑label="pięć">V) mocznika. Cząsteczka mocznika o strukturze atom węgla związany za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz z dwiema grupami NH2. Dodać cząsteczka kwasu azotowego(<math aria‑label="pięć">V) HNO3, strzałka w prawo, za strzałką cząsteczka produktu o strukturze w nawiasie kwadratowym, względem którego w indeksie górnym znajduje się znak plus, atom węgla związany za pomocą wiązania podwójnego z atomem tlenu oraz za pomocą wiązania pojedynczego z grupą NH2 i grupą NH3. Za nawiasem anion azotanowy NO3-. Powstał biały osad azotanu(<math aria‑label="pięć">V) mocznika. — Źródło: GroMar Sp.z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Mocznik ulega reakcji z mocnym kwasem, jakim jest ${HNO}_{3}$ . Reakcja z mocnym kwasem świadczy o zasadowym charakterze mocznika.

Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem, a następnie rozwiąż zadanie.

W zależności od stężenia mocznika w moczu możemy wywnioskować, jakie problemy zdrowotne ma pacjent. Duże stężenie mocznika może sygnalizować o problemach z nerkami, odwodnieniu lub o zbyt dużej ilości białka w diecie. Za małe stężenie mocznika może być spowodowane niedożywieniem, problemami z wątrobą czy nadmiernym oddawaniu moczu. Do laboratorium dostarczono $15 {cm}^{3}$ moczu, w którym oznaczono $0, 23 μ g$ mocznika. Norma dla zdrowego człowieka wynosi $2$ – $6$ $\frac{mmol}{{dm}^{3}}$ . Na podstawie wyniku określ, czy osoba, która przekazała próbkę do badań jest zdrowa czy nie? $M_{C} = 12 \frac{g}{mol}$ , $M_{H} = 1 \frac{g}{mol}$ , $M_{N} = 14 \frac{g}{mol}$

Rc1ShI1o5eB15

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RwntbuvCDVp5V

1. Oblicz liczbę moli mocznika w moczu.

2. Oblicz stężenie molowe mocznika w moczu

3. Porównaj wyniki z normą – pamiętaj o zamianie jednostek.

Pamiętaj, że przedrostek $μ$ oznacza $10^{- 6}$ , a przedrostek $m$ oznacza $10^{- 3}$

M_{CO {({NH}_{2})}_{2}} = 12 \frac{g}{mol} + 16 \frac{g}{mol} + 2 \cdot (14 \frac{g}{mol} + 1 \frac{g}{mol} \cdot 2) = 60 \frac{g}{mol}

n = 0, 23 \cdot 10^{- 6} g \cdot 60 \frac{g}{mol} = 0, 0000138 mol = 0, 0138 mmol

C_{n} = \frac{n}{V} = \frac{0, 0138 mmol}{0, 015 {dm}^{3}} = 0, 92 \frac{mmol}{{dm}^{3}}

Stężenie mocznika w moczu wynosi $0, 92 \frac{mmol}{{dm}^{3}}$ . Jest to wynik poniżej normy, badana osoba może mieć problemy z wątrobą lub jest niedożywiona.

Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z poniższym tekstem, a następnie rozwiąż zadanie.

W celu ustalenia wzoru sumarycznego mocznika spalono w tlenie $0, 75 g$ próbki tego związku i otrzymano $0, 55 g$ ${CO}_{2}$ i $0, 45 g$ $H_{2} O$ . Ustalono również, że mocznik zawiera około $46, 7 %$ masowych azotu, a jego masa molowa wynosi $60 \frac{g}{mol}$ . Ustal wzór sumaryczny mocznika.

R1Ky6DyaDVRnX

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RnC4tINtBMiDA

Wzór ogólny związku:

C_{x} H_{y} O_{z} N_{a}

Obliczamy liczbę moli mocznika:

n_{mocznik} = \frac{m_{mocznik}}{M_{mocznik}}

n_{mocznik} = \frac{0,75 g}{60 \frac{g}{mol}} = 0,0125 mol

Obliczamy liczbę moli ${CO}_{2}$ :

n_{{CO}_{2}} = \frac{0,55 g}{44 \frac{g}{mol}} = 0,0125 mol

n_{C} = n_{{CO}_{2}} = 0,0125 mol

Liczba atomów $C$ w cząsteczce mocznika wynosi:

\frac{n_{C}}{n_{mocznik}} = \frac{0,0125 mol}{0,0125 mol} = 1

Obliczamy liczbę moli wody:

n_{H_{2} O} = \frac{0,45 g}{18 \frac{g}{mol}} = 0,025 mol

Obliczamy liczbę moli wodoru oraz liczbę atomów wodoru w cząsteczce mocznika:

n_{H} = 0,025 mol \cdot 2 = 0,05 mol

\frac{n_{H}}{n_{mocznik}} = \frac{0,05 mol}{0,0125 mol} = 4

Dotychczas ustalony wzór to: ${CH}_{4} O_{z} N_{2}$

Z masy molowej obliczamy masę tlenu:

60 g - 12 g - 4 g - 28 g = 16 g

Obliczamy liczbę atomów $O$ w cząsteczce mocznika:

\frac{16 g}{16 g} = 1

Ostateczny wzór: ${CH}_{4} {ON}_{2}$

Wzór sumaryczny mocznika: ${CH}_{4} {ON}_{2}$

Ćwiczenie 9

Zapoznaj się z poniższym tekstem, a następnie rozwiąż zadanie.

Uczeń w laboratorium chciał otrzymać mocznik podczas syntezy amoniaku i tlenku węgla( $IV$ ). W tym celu przygotował $200 {cm}^{3}$ roztwóru amoniaku o stężeniu o stężeniu $1 \frac{mol}{{dm}^{3}}$ . Następnie dodał odpowiedniego katalizatora i zanużył w roztworze rurkę, przez którą doprowadzał tlenek węgla( $IV$ ). Oblicz, ile gram mocznika otrzymał uczeń. Załóż, że wydajność reakcji wynosi $100 %$ . Wynik podaj z dokładnością do części setnych. $M_{C} = 12 \frac{g}{mol}$ , $M_{H} = 1 \frac{g}{mol}$ , $M_{N} = 14 \frac{g}{mol}$ .

\underset{tlenek węgla(IV)}{{CO}_{2}} + 2 \underset{amoniak}{{NH}_{3}} \overset{katalizator}{⟶} \underset{mocznik}{OC {({NH}_{2})}_{2}} + H_{2} O

RKyCV9eaOaMcT

Rozwiązanie oraz odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RfZTnWvILE0LA

Skorzystaj z wzoru na stężenie molowe aby obliczyć ilość moli amoniaku. Pamiętaj o zamianie jednostek ${cm}^{3}$ na ${dm}^{3}$

C_{n} = \frac{n}{V}

n = C_{n} \cdot V = 1 \frac{mol}{{dm}^{3}} \cdot 0,2 {dm}^{3} = 0,2 mola

Z równania reakcji wynika, że z dwóch moli amoniaku otrzymujemy jeden mol mocznika.

2 mole {NH}_{3} — 1 mol CO {({NH}_{2})}_{2}

0, 2 mol {NH}_{3} — x

x = 0, 1 mol CO {({NH}_{2})}_{2}

W wyniku reakcji otrzymaliśmy $0, 1$ mola mocznika. Korzystając z wzoru na liczbę moli obliczamy masę mocznika.

M_{CO {({NH}_{2})}_{2}} = 12 \frac{g}{mol} + 16 \frac{g}{mol} + 2 \cdot (14 \frac{g}{mol} + 1 \frac{g}{mol} \cdot 2) = 60 \frac{g}{mol}

n = \frac{m}{M}

m = n \cdot M = 0,1 mol \cdot 60 \frac{g}{mol} = 6,00 g

W wyniku reakcji otrzymano $6, 00 g$ mocznika.

Film samouczek

Dla nauczyciela