Sprawdź się
Na podstawie mapy uzupełnij poniższe zdanie.
Zapisz ogólną prawidłowość między przestrzennym rozkładem wskaźnika przedstawionego na mapie z ćwiczenia nr 4 a ogólnym poziomem rozwoju gospodarczego. Podaj przykład regionu, w którym występuje wyraźne odstępstwo od tej zasady i wyjaśnij przyczynę tego zjawiska.
Przeanalizuj poniższe wykresy, a następnie zdecyduj, które państwa zostały oznaczone literami od A do E.
Na podstawie tekstu źródłowego wymień trzy pozytywne i trzy negatywne skutki upowszechniania się miejskiego stylu życia.
Według L. Wirtha miejski styl życia determinują trzy czynniki: wielkość, gęstość i heterogeniczność skupiska miejskiego. Konsekwencją wielkości miasta jest osłabienie więzi sąsiedzkich, które w warunkach miejskich są zastępowane przez współzawodnictwo i formalne mechanizmy kontroli społecznej. Znacznie większa liczba ludności w mieście uniemożliwia wzajemne poznanie się wszystkich mieszkańców. Zmienia to całkowicie charakter kontaktów międzyludzkich, które stają się bezosobowe, powierzchowne i przelotne. Rezultatem tego jest dezintegracja i zanik poczucia przynależności do grupy, anonimowość w tłumie mieszkańców wielkiego miasta. Wzrost zagęszczenia ludności na jakimś terenie przyczynia się do wzrostu zróżnicowania i postępującej specjalizacji zawodowej mieszkańców. Następstwem tego, podobnie jak czynnika wielkości, jest coraz większa złożoność struktury społecznej. Współzawodnictwo o zajęcie jak najlepszego miejsca w przestrzeni miejskiej prowadzi do jej specjalizacji i pociąga za sobą rozdzielenie miejsc zamieszkania od miejsca pracy. Człowieka w dużym mieście cechuje poczucie zagrożenia i osamotnienia. Napięcia psychiczne są rezultatem zarówno zmian miejsca zamieszkania, jak i szybkiego tempa życia, które narzuca cywilizacja techniczna. Konsekwencją heterogeniczności społeczności miejskiej jest złożony układ więzi społecznych. Ten sam mieszkaniec miasta może należeć równocześnie do wielu grup społecznych i zajmować w nich bardzo różne pozycje. Częste kontakty miedzy zróżnicowanymi społecznie jednostkami ludzkimi sprzyjają zacieraniu się ostrych podziałów klasowych oraz większej tolerancji wobec innych jednostek i grup społecznych. Miejski styl życia prowadzi w konsekwencji do zmian w płaszczyźnie demograficzno‑społecznej, czego objawem jest ograniczenie dzietności i zanik wielkiej, trójpokoleniowej rodziny na rzecz małej, dwupokoleniowej.
Indeks górny Źródło: S. Liszewski, W. Maik, Wielka encyklopedia geografii świata, t. 19: Osadnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 2000. Indeks górny koniecŹródło: S. Liszewski, W. Maik, Wielka encyklopedia geografii świata, t. 19: Osadnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 2000.
Przeczytaj poniższy tekst źródłowy, a następnie, korzystając z dodatkowych źródeł informacji geograficznej, zapisz nazwę procesu, który opisano.
Oczywiście największa urbanizacja ekonomiczna występuje w krajach wysoko rozwiniętych, w krajach słabo rozwiniętych zaś nadal zachowuje rolniczy charakter. Aczkolwiek i tu zachodzą przemiany cywilizacyjno‑społeczne, nie są one jednak jeszcze tak duże, aby można było mówić o zmianie charakteru wsi. Warto tu również nadmienić, że i na obrzeżach miast krajów rozwijających się i słabo rozwiniętych osiedla się ludność wypychana do miast biedą i chęcią poprawy egzystencji, zachowując nieraz nadal swój rolniczy charakter, uprawiając na peryferiach miast małe poletka.
Indeks górny Źródło: D. Szymańska, Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013. Indeks górny koniecŹródło: D. Szymańska, Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.