Ustawa zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec z 23 maja 1949 roku

Artykuł 63

(1) Kanclerza Federalnego wybiera na wniosek Prezydenta Federalnego Bundestag bez przeprowadzania debaty.

(2) Wybrany zostaje ten, kto uzyska głosy większości członków Bundestagu. Wybrany zostaje mianowany przez Prezydenta Federalnego.

(3) Jeżeli zaproponowany kandydat nie zostanie wybrany, Bundestag może w ciągu czternastu dni od głosowania wybrać Kanclerza Federalnego głosami więcej niż połowy swoich członków.

(4) Jeżeli wybór nie nastąpi w tym terminie, wówczas niezwłocznie przeprowadzane jest nowe głosowanie, w którym wybrany zostaje ten kandydat, który otrzyma najwięcej głosów. Jeżeli wybrany uzyska głosy większości członków Bundestagu, Prezydent Federalny jest zobowiązany mianować go w ciągu siedmiu dni od dokonania wyboru. Jeżeli wybrany tej większości nie uzyska, Prezydent Federalny zobowiązany jest w ciągu siedmiu dni albo mianować go, albo rozwiązać Bundestag.

c4 Źródło: Ustawa zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec z 23 maja 1949 roku, tłum. Bogusław Banaszak, Agnieszka Malicka, dostępny w internecie: libr.sejm.gov.pl [dostęp 25.11.2021 r.].

Maciej Miłosz Ilu posłów zasiądzie w Bundestagu? Nie wiadomo [WYWIAD]

Pierwszym głosem Niemcy wybierają bezpośrednio swoich kandydatów w 299 jednomandatowych okręgach wyborczych (JOW). Każdy kandydat, który wygra w takim okręgu, na pewno bezpośrednio wchodzi do Bundestagu. Problem pojawia się wtedy, gdy jakaś partia uzyskuje więcej mandatów w JOW‑ach niż przysługuje jej z proporcjonalnej listy partyjnej. Jeśli np. chadecka CSU wygra we wszystkich 46 okręgach w Bawarii, co jest jak najbardziej możliwe, ale z proporcji na listach przypadnie jej tylko 40 mandatów, to powstanie sześć mandatów nadwyżkowych. Ale ta liczba będzie wyrównana innym partiom. One dostaną tyle dodatkowych mandatów wyrównawczych, by ta proporcja, która powstała w wyniku oddania drugich głosów na listy partyjne, faktycznie się zgadzała. Bundestag będzie powiększany tak, by wszystkie partie miały tyle głosów, ile im się proporcjonalnie należy. Sednem problemu są właśnie mandaty nadwyżkowe. One pojawiają się coraz częściej, ponieważ w Niemczech mamy coraz więcej partii wchodzących do parlamentu.

c6 Źródło: Maciej Miłosz, Ilu posłów zasiądzie w Bundestagu? Nie wiadomo [WYWIAD], 23.09.2021 r., dostępny w internecie: gazetaprawna.pl [dostęp 25.11.2021 r.].

Parlament. Zadania

Jeżeli Bundesrat nie wyraża zgody na przyjęcie ustawy, wówczas może zwrócić się do Komisji Mediacyjnej. Komisja Mediacyjna stanowi gremium, w którego skład wchodzi 16 członków Bundestagu oraz 16 członków Bundesratu.

Zgoda Bundesratu jest nieodzowna w przypadku zmian ustawy zasadniczej oraz ustaw, dotyczących finansów i kompetencji administracyjnej niemieckich krajów związkowych. Jeśli w ramach Komisji Mediacyjnej zostanie osiągnięte porozumienie, odbiegające od pierwotnie uchwalonej ustawy, wówczas zarówno Bundestag jak i Bundesrat muszą zaaprobować to porozumienie. Jeżeli nie dojdzie do porozumienia, wówczas Bundestag i rząd federalny mogą ze swej strony zwrócić się do Komisji Mediacyjnej i w ten sposób ponownie uruchomić procedurę mediacyjną.

Pozostałe ustawy, niewymagające aprobaty Bundesratu, mogą również wówczas wejść w życie, jeżeli w ramach Komisji Mediacyjnej nie zostało osiągnięte porozumienie. Jednak przy ponownym głosowaniu w Bundestagu wymagane jest do tego uzyskanie absolutnej większości głosów.

c7 Źródło: Parlament. Zadania, dostępny w internecie: www.bundestag.de/pl [dostęp 25.11.2021 r.].

Jak wybiera się prezydenta Niemiec?

Wybory są tajne i prezydent wybierany jest bez debaty. Każdy elektor może przed kolejną turą głosowania (są trzy) dokonać innego wyboru. W pierwszych dwóch turach zwycięski kandydat musi zostać wybrany bezwzględną większością głosów. Jeśli większości tej się nie osiągnie w trzeciej turze wybór odbywa się względną większością głosów. Dla skuteczności wyboru wystarcza, aby liczba głosów oddanych na rzecz kandydata przewyższała liczbę głosów oddanych na rzecz któregokolwiek innego z kandydatów, nie musi ona jednak przekraczać połowy ogólnej liczby głosujących.

c8 Źródło: Jak wybiera się prezydenta Niemiec?, 18.03.2021 r., dostępny w internecie: dw.com/pl [dostęp 25.11.2021 r.].