1
Pokaż ćwiczenia:
REFwlWPp5A90U1
Ćwiczenie 1
Dokończ zdanie.
Twórcą liberalizmu klasycznego jest… Możliwe odpowiedzi: 1. John Locke., 2. Thomas Hobbes., 3. August Friedrich von Hayek., 4. Thomas Hill Green.
RNSZSHDYMtoR51
Ćwiczenie 2
Zaznacz, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe. Liberalizm klasyczny dąży do osiągnięcia wolności w wymiarze formalnym i materialnym, tak aby realna wolność w maksymalnym możliwym zakresie była dostępna wszystkim. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Społeczeństwo liberalne jest uznawane za społeczeństwo pluralistyczne – ścierają się w nim rozmaite postawy, dążenia i interesy, wobec których liberalne państwo powinno zająć pozycję neutralną. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Labour Party to brytyjska socjaldemokratyczna partia polityczna.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W klasycznym liberalizmie twierdzi się, że brak przymusu i dobrowolność są niezbędnymi warunkami podejmowania wszystkich działań odnoszących się do jednostek. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
RSJpgI7ZoiXn92
Ćwiczenie 3
Dopasuj stwierdzenie do odpowiedniego reprezentanta doktryny liberalnej. August Friedrich von Hayek Możliwe odpowiedzi: 1. Urządzenie społecznych i ekonomicznych nierówności winno być takie, by a) było z największą korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych, i żeby b) nierówności te były związane z pozycjami i urzędami otwartymi dla wszystkich w warunkach autentycznej równości możliwości., 2. Społeczeństwo nie jest jedynie sumą jednostek, lecz nosi na sobie silne wspólnotowe piętno, nakładające na państwo obowiązek troski o wszystkich, także najsłabszych jego członków., 3. Państwo więc, choć jest tworem użytecznym, musi pozostać instytucją ograniczoną i służebną. Nie może kreować potrzeb i sposobów ich zaspokojenia niezależnie od woli jednostek., 4. Stan natury może się łatwo przerodzić w stan wojny wszystkich ze wszystkimi. Thomas Hill Green Możliwe odpowiedzi: 1. Urządzenie społecznych i ekonomicznych nierówności winno być takie, by a) było z największą korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych, i żeby b) nierówności te były związane z pozycjami i urzędami otwartymi dla wszystkich w warunkach autentycznej równości możliwości., 2. Społeczeństwo nie jest jedynie sumą jednostek, lecz nosi na sobie silne wspólnotowe piętno, nakładające na państwo obowiązek troski o wszystkich, także najsłabszych jego członków., 3. Państwo więc, choć jest tworem użytecznym, musi pozostać instytucją ograniczoną i służebną. Nie może kreować potrzeb i sposobów ich zaspokojenia niezależnie od woli jednostek., 4. Stan natury może się łatwo przerodzić w stan wojny wszystkich ze wszystkimi. John Rawls Możliwe odpowiedzi: 1. Urządzenie społecznych i ekonomicznych nierówności winno być takie, by a) było z największą korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych, i żeby b) nierówności te były związane z pozycjami i urzędami otwartymi dla wszystkich w warunkach autentycznej równości możliwości., 2. Społeczeństwo nie jest jedynie sumą jednostek, lecz nosi na sobie silne wspólnotowe piętno, nakładające na państwo obowiązek troski o wszystkich, także najsłabszych jego członków., 3. Państwo więc, choć jest tworem użytecznym, musi pozostać instytucją ograniczoną i służebną. Nie może kreować potrzeb i sposobów ich zaspokojenia niezależnie od woli jednostek., 4. Stan natury może się łatwo przerodzić w stan wojny wszystkich ze wszystkimi. brak pasującego nazwiska Możliwe odpowiedzi: 1. Urządzenie społecznych i ekonomicznych nierówności winno być takie, by a) było z największą korzyścią dla najmniej uprzywilejowanych, i żeby b) nierówności te były związane z pozycjami i urzędami otwartymi dla wszystkich w warunkach autentycznej równości możliwości., 2. Społeczeństwo nie jest jedynie sumą jednostek, lecz nosi na sobie silne wspólnotowe piętno, nakładające na państwo obowiązek troski o wszystkich, także najsłabszych jego członków., 3. Państwo więc, choć jest tworem użytecznym, musi pozostać instytucją ograniczoną i służebną. Nie może kreować potrzeb i sposobów ich zaspokojenia niezależnie od woli jednostek., 4. Stan natury może się łatwo przerodzić w stan wojny wszystkich ze wszystkimi.
2
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Norbert Slenzok Hayekowska koncepcja spontanicznego porządku – ujęcie krytyczne

Grupy, które przyjęły bardziej korzystne z punktu widzenia adaptacji do warunków przyrodniczych i kulturowych normy, zostają za to wynagrodzone przetrwaniem lub dominacją nad innymi. Co jednak ważne, stosowane przez nie rozwiązania okazują swoje adaptacyjne przewagi dopiero w dłuższej perspektywie czasowej. Nim to nastąpi, jednostki muszą podporządkować się im, biorąc przestrzeganie reguł za cel autoteliczny. Nie oznacza to rzecz jasna, że Hayek nie pozostawia w swojej wizji miejsca dla zjawiska innowacji kulturowej (…). Należy raczej uznać, że proces rozwoju cywilizacyjnego zasadza się na grze dwóch przeciwstawnych czynników: zachowania (dostosowanie się jednostki do zastanych norm) oraz zmiany (wprowadzone przez nią modyfikacje, które następnie są przyjmowane lub odrzucane przez innych).

4 Źródło: Norbert Slenzok, Hayekowska koncepcja spontanicznego porządku – ujęcie krytyczne, dostępny w internecie: mises.pl [dostęp 21.08.2020 r.].
RGwMuDo96COcJ
Dokończ zdanie.
Na podstawie tekstu można stwierdzić, że koncepcja Hayeka niesie ze sobą przesłanie... Możliwe odpowiedzi: 1. recesyjne., 2. ewolucyjne., 3. rewolucyjne., 4. stabilizacyjne.

Materiał źródłowy do ćwiczeń nr 4–7.

1
Anthony Giddens Socjologia

Po dojściu do władzy Nowa Partia Pracy przystąpiła do realizacji ambitnego programu reform politycznych i modernizacji. Zachowując poszanowanie dla sprawiedliwości i solidarności społecznej, ale mając też świadomość, że dotychczasowy kierunek polityczny rozmija się z wyzwaniami nowej epoki, rząd zaczął zmierzać w stronę włączenia się do nowego porządku globalnego. Podobnie jak kilkanaście innych rządów europejskich rząd Nowej Partii Pracy postawił sobie za cel przezwyciężenie tradycyjnego podziału na polityczną prawicę i lewicę i stworzenie nowej odmiany polityki centrolewicowej. Ponieważ to podejście wymyka się tradycyjnej kategoryzacji, często określa się je mianem polityki trzeciej drogi.

Na politykę trzeciej drogi składa się sześć ważnych aspektów:

1. Rekonstrukcja rządu. Aktywny rząd powinien skutecznie reagować na gwałtownie zachodzące na świecie zmiany, ale nie może ograniczać się do hierarchicznego, biurokratycznego systemu administracji państwowej i polityki narodowej. Dynamiczne formy zarządzania i administracji, jakie spotyka się czasem w sektorze gospodarczym, mogą pomagać rządowi w ochronie i ożywianiu sfery publicznej.

2. Rozwijanie społeczeństwa obywatelskiego. Sam rząd i rynek nie sprostają wielu nowym wyzwaniom, które niesie późna nowoczesność. Należy zatem wzmocnić i przywrócić państwu i rynkowi – funkcjonujące poza nimi – społeczeństwo obywatelskie. Grupy woluntarystów, grupy rodzinne i stowarzyszenia obywatelskie mogą odegrać ożywiającą rolę w rozwiązywaniu problemów społecznych – od kwestii przestępczości do problemów edukacji.

3. Rekonstrukcja gospodarki. Trzecia droga przejawia się w nowej gospodarce mieszanej, którą cechuje równowaga między regulacją państwową a deregulacją. Odrzuca ona neoliberalny pogląd, że tylko deregulacja jest w stanie zapewnić wolność i wzrost gospodarczy.

4. Reforma opieki społecznej. Pomoc najsłabszym przez system dotacji państwowych jest sprawą zasadniczą, ale opieka społeczna wymaga reformy, która usprawni jej funkcjonowanie. Polityka trzeciej drogi dąży do stworzenia „państwa opiekuńczego”, gdyż ma świadomość, że dawne formy sprawowania opieki często nie przynosiły czekiwanego zmniejszenia nierówności i zamiast pomagać ludziom ubogim stawać na nogi, służyły raczej ich kontroli.

5. Modernizacja ekologiczna. Polityka trzeciej drogi odrzuca pogląd, że ochrona środowiska i wzrost gospodarczy są nie do pogodzenia. Ochrona środowiska może na wiele sposobów pomóc w tworzeniu nowych miejsc pracy i stymulować rozwój gospodarczy.

6. Reforma systemu globalnego. W epoce globalizacji polityka trzeciej drogi ma na uwadze nowe formy światowych rządów. Ponadnarodowe stowarzyszenia mogą dać początek demokracji ponad poziomem władzy państwowej i umożliwić lepszą kontrolę nad nieuchwytnymi mechanizmami gospodarki międzynarodowej.

Polityka trzeciej drogi narodziła się w warunkach podwójnego kryzysu politycznego. Jak mówiliśmy wcześniej, rewolucje roku 1989 pokazały światu, że socjalizm nie jest najlepszym rozwiązaniem gospodarczym, ale bezkrytyczna wiara neoliberalnych konserwatystów w gospodarkę wolnorynkową również zaczęła gasnąć. Przyjęty przez Wielką Brytanię i inne kraje reformatorski program trzeciej drogi był próbą twórczego wykorzystania impetu globalizacji. Celem trzeciej drogi było zaprzęgnięcie tej napędzającej energii do ożywienia prac rządu i systemu demokratycznego.

Ta idea poszukiwania trzeciej drogi spotkała się jednak z szeroką krytyką. Wielu konserwatystów uważa, że nowa polityka jest pozbawiona treści i składa się w większości z gestów politycznych, za którymi nie stoi żaden konkretny program działania. Z drugiej strony tradycyjni członkowie lewicy uważają, że trzecia droga lekceważy problemy nierówności i poczucie zagrożenia. Ich zdaniem, stara Partia Pracy była lepsza od nowej.

cyt Źródło: Anthony Giddens, Socjologia, Warszawa 2004, s. 461–463.
21
Ćwiczenie 5
R1POBDyLJ3kgo
Wskaż, na czym polega rewizja tradycyjnego programu brytyjskich laburzystów. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6
R1cN2rne7i5aw
Wymień trzy tezy dotyczące poglądów laburzystów na gospodarkę. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
RzUFqxBH0egX6
Wskaż, jakie wady wytykają laburzyści poprzedniemu systemowi opieki społecznej. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
R1EOvhWfS9rj3
Wskaż, z jakimi zjawiskami społeczno-politycznymi autor wiąże powstanie i popularność koncepcji trzeciej drogi. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

1
Sebastian Ziembicki Ze studiów nad myślą polityczną Johna Locke’a

Wyposażenie człowieka w narzędzie, jakim jest rozum, było zdaniem Locke’a przejawem działania „wszechmocnego i nieskończenie mądrego Stwórcy”, aczkolwiek tylko i wyłącznie od człowieka zależało, jaki został zrobiony z niego użytek. Każda jednostka sama podejmowała decyzję w zakresie członkostwa w określonej wspólnocie politycznej, którego konsekwencją był bezwzględny obowiązek podporządkowania się panującym w niej prawom. W konieczności opuszczania stanu natury i co za tym idzie – zrzeczeniu się części swojej wolności na rzecz władzy publicznej, czyli w akcesie do społeczeństwa politycznego, obywatelskiego, Locke dostrzegał korzyść, jaką było uniknięcie stanu niepewności, który cechował stan natury. Podkreślał, iż brak sankcji wobec osób nieprzestrzegających praw natury powodował, że ludzie czuli się niepewnie, i był przyczyną tworzenia społeczeństwa obywatelskiego. Zdaniem Locke’a utworzenie społeczeństwa obywatelskiego, w którym obowiązywał określony system praw pozytywnych, niesprzecznych z prawem natury, nad których przestrzeganiem kontrolę sprawowała wspólnota, był w istocie rozszerzeniem wolności jednostki w porównaniu z sytuacją panującą w prawie natury. Prawo służyło utrzymaniu i rozszerzeniu wolności, natomiast jego celem nie było jej zniweczenie, ponieważ istnienie prawa było gwarantem istnienia wolności. Wolność znaczy to być wolnym od przymusu i gwałtu ze strony innych, a to jest niemożliwe tam, gdzie nie ma prawa.

3 Źródło: Sebastian Ziembicki, Ze studiów nad myślą polityczną Johna Locke’a, dostępny w internecie: bibliotekacyfrowa.pl [dostęp 21.08.2020 r.].
R1FFbjtzlirtQ
Podaj, jakie relacje występują między pojęciami „wolność jednostki” i „społeczeństwo obywatelskie”. (Uzupełnij).