Konstytucja Republiki Południowej Afryki

My, lud Południowej Afryki,
Uznajemy niesprawiedliwości popełnione w przeszłości;
Oddajemy cześć tym, którzy cierpieli za sprawiedliwość i wolność na naszej ziemi;
Szanujemy tych, którzy przyczynili się do budowy i rozwoju naszego kraju oraz Wierzymy, że Południowa Afryka należy do wszystkich, którzy ją zamieszkują, zjednoczonych w swojej różnorodności.
Dlatego też my, za pośrednictwem naszych swobodnie wybranych przedstawicieli, przyjmujemy niniejszą Konstytucję jako najwyższe prawo Republiki w celu:
Zaleczenia podziałów przeszłości i utworzenia społeczeństwa opartego na wartościach demokratycznych, sprawiedliwości społecznej i podstawowych prawach człowieka;
Stworzenia podstaw społeczeństwa demokratycznego i otwartego, w którym władza opiera się na woli ludu, a każdy obywatel korzysta z równej ochrony prawa;
Polepszenia jakości życia wszystkich obywateli i wyzwolenia potencjału każdej osoby oraz Zbudowania zjednoczonej i demokratycznej Południowej Afryki, zdolnej do zajęcia należnego jej miejsca jako suwerennego państwa w rodzinie narodów.

cytat1 Źródło: Konstytucja Republiki Południowej Afryki, tłum. Krzysztof Wojtyczek, Agnieszka Wojtyczek-Bonnand, dostępny w internecie: libr.sejm.gov.pl [dostęp 27.07.2020 r.].

Tomasz Cukiernik Dyskryminacja Białych w RPA

Akcja afirmatywna

W całym kraju trwa zacięta walka pomiędzy zwolennikami a przeciwnikami akcji afirmatywnej w zakładach pracy i na uczelniach, która według tych drugich wyrządziła już wiele szkody narodowej gospodarce i jak najszybciej powinna zostać zawieszona.

– Biały mężczyzna dostaje pracę na samym końcu. Najpierw Murzyn i Murzynka, potem Hindus i Hinduska, następnie biała kobieta i na końcu biały mężczyzna. Biały właściciel prywatnej firmy, którą założył i prowadził przez kilkadziesiąt lat, musi oddać co najmniej jej połowę Murzynowi, aby nie miał większościowego udziału – opowiada Edi Pyrek, podróżnik i pisarz, który odwiedził w RPA w 2006 r.

cytat2 Źródło: Tomasz Cukiernik, Dyskryminacja Białych w RPA, „Najwyższy Czas!” 2007, nr 13.

Konstytucja Republiki Południowej Afryki

9. Równość

1. Wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo do równej ochrony prawnej oraz do równego korzystania z prawa.

2. Równość obejmuje pełne i równe korzystanie z wszystkich praw i wolności. W celu osiągnięcia równości mogą zostać zastosowane środki prawodawcze lub inne środki służące ochronie lub wspieraniu osób lub kategorii osób, które doznały uszczerbku w wyniku niesprawiedliwej dyskryminacji.

3. Państwo nie może nikogo niesprawiedliwie dyskryminować bezpośrednio ani pośrednio na podstawie jednego lub więcej kryteriów, do których należą: rasa, płeć biologiczna, płeć kulturowa, ciąża, stan cywilny, pochodzenie etniczne lub społeczne, kolor skóry, orientacja seksualna, wiek, inwalidztwo, wyznanie, sumienie, przekonania, kultura, język i urodzenie.

4. Żadna osoba nie może nikogo niesprawiedliwie dyskryminować bezpośrednio ani pośrednio na podstawie jednego lub więcej kryteriów wymienionych w ust. 3. Ustanawia się prawodawstwo ogólnokrajowe w celu zapobiegania lub zakazania niesprawiedliwej dyskryminacji.

5. Dyskryminację na podstawie jednego lub więcej kryteriów wymienionych w ust. 3 uznaje się za niesprawiedliwą, chyba że zostanie wykazane, że jest ona usprawiedliwiona.

cytat1 Źródło: Konstytucja Republiki Południowej Afryki, tłum. Krzysztof Wojtyczek, Agnieszka Wojtyczek-Bonnand, dostępny w internecie: libr.sejm.gov.pl [dostęp 27.07.2020 r.].

RPA w agonii. Korupcja i jedna firma pogrążają cały kraj

Złe zarządzanie majątkiem państwowym i korupcja są również jasno adresowane przez nowe władze RPA. Cyril Ramaphosa, przywódca kraju od niespełna dwóch lat, zrobił niedawno rachunek sumienia byłego prezydenta RPA Jacoba Zumy. Podczas organizowanego przez „Financial Times” w połowie października szczytu Afryki w Londynie Ramaphosa stwierdził, że rządy Zumy mogły kosztować kraj „więcej niż 500 mld randów. Niektórzy sugerują, że to mogło być nawet bilion randów”.

Analitycy cytowani przez „FT” sądzą, że to może być jeszcze więcej. Uważają oni, że pod rządami Zumy poza bezpośrednimi kosztami korupcji naród stracił od 1 do 1,5 biliona randów (od 66 do 100 mld dolarów) w postaci utraconych wpływów z podatków i braku inwestycji zagranicznych. Ta druga kwota to mniej więcej połowa całkowitego zadłużenia sektora finansów publicznych RPA.

cytat3 Źródło: RPA w agonii. Korupcja i jedna firma pogrążają cały kraj, 6.11.2019 r., dostępny w internecie: forsal.pl [dostęp 27.07.2020 r.].