Sprawdź się
Rozwiąż krzyżówkę.
- Największy autorytet starożytny w czasach Tomasza.
- Zawsze po przyczynie.
- Drogi lub argumenty Tomasza.
- Jedno ze źródeł tomizmu.
- Zawsze poprzedza skutek.
1 | ||||||||||||||||||
2 | ||||||||||||||||||
3 | ||||||||||||||||||
4 | ||||||||||||||||||
5 |
Sporządź krótkie uzasadnienie następującej tezy: Pierwsza przyczyna jest niezależna od czegokolwiek.
Sporządź krótkie uzasadnienie następującej tezy: Żadna rzecz nie może być swoją własną przyczyną sprawczą.
Ćwiczenie logiczno-metodologiczne na temat pierwszej przyczynyObserwujemy, że w świecie każda rzecz ma swoją przyczynę w jakiejś innej rzeczy. Ale z łańcuchem przyczyn nie można iść w nieskończoność. Zatem musi istnieć Pierwsza Przyczyna, którą wszyscy nazywają Bogiem. Tak w daleko idącym streszczeniu przedstawia się jeden z dowodów św. Tomasza z Akwinu (Summa theologiae, 1268–1273) na istnienie Boga. (…)
Ale czy wniosek nie jest sprzeczny z przesłanką? Mówi ona przecież, że każda rzecz ma swoją przyczynę. W takim razie domniemana Pierwsza Przyczyna też powinna mieć swoją przyczynę, a wtedy nie byłaby pierwsza. W tym miejscu jednak św. Tomasz założył na krytyków trudno widoczną pułapkę. Powiedział, że każda rzecz w świecie ma swoją przyczynę, a Bóg jest poza światem. Pierwsza Przyczyna jest poza światem i dlatego pierwsza przesłanka dowodu nie wyklucza jej możliwości. (...)
Dlatego też Immanuel Kant (Krytyka czystego rozumu, 1781) odrzucił dowód z przyczynowości, uznając, że sama kategoria przyczyny stosuje się wyłącznie w dziedzinie doświadczenia.
Zapoznaj się z poniższym tekstem. Napisz krótką pracę na temat: Czy i w jaki sposób przyszłe teorie fizyki mogą podważyć Tomasza koncepcję pierwszej przyczyny?
Filozofia przyrody. Zarys historycznyPrawie wszystkie próby zunifikowania fizyki prowadzą do wniosku, że poszukiwana teoria będzie miała wiele do powiedzenia na temat czasu i przestrzeni. Być może będzie to teoria aczasowa i aprzestrzenna, ale ukazująca, w jaki sposób czas i przestrzeń wyłaniają się z podstawowego poziomu; być może czas i przestrzeń będą istnieć, ale w jakiejś innej niż obecnie „konfiguracji” (np. jako jedne z wielu wymiarów jakiejś geometrycznej struktury). Wydaje się mało prawdopodobne, by czas i przestrzeń (czy ogólniej – czasoprzestrzeń) w swojej obecnej postaci przetrwały unifikującą rewolucję. Te hipotetyczne przewidywania nie są całkiem pozbawione racji. Są one bowiem sugerowane – lub nawet bardziej niż sugerowane – przez częściowe wyniki różnych programów, zmierzających do znalezienia teorii fundamentalnej (teoria superstrun, M–teoria, teoria pętli) i wynikających z nich roboczych modeli.
Z czasem i przestrzenią wiąże się problem przyczynowości. Przyczynowo–skutkowe łańcuchy zdarzeń rozciągają się w czasoprzestrzeni. Zmiana jej statusu musi pociągać za sobą daleko idące zmiany w rozumieniu przyczynowości. Np. w aczasowym i aprzestrzennym świecie przyczynowość nie może dotyczyć poszczególnych zdarzeń – bo te identyfikuje się przez podanie chwili i miejsca, w których zachodzą – lecz musi mieć jakiś bardziej globalny charakter.
Nie trzeba dodawać, że głębokie zmiany w rozumieniu czasu, przestrzeni i przyczynowości będą miały znaczenie wychodzące daleko poza obszar samej fizyki. Są to bowiem kategorie, które przenikają faktycznie wszystkie dziedziny filozofii.