Sprawdź się
Sformułuj dwa argumenty popierające tezę, że Staszek Bałaszewicz jest alter ego Floriana Czarnyszewicza. Odwołaj się do biografii autora oraz do treści powieści.
Florian Czarnyszewicz mówił o sobie, że pochodzi
zza parkanu ryskiego.
Cytat za: Maria Danilewicz-Zielińska, Szkice o literaturze emigracyjnej, Ossolineum, Wrocław 1992, s. 277.
Wyjaśnij słowa autora, odwołując się do jego biografii oraz do faktów historycznych.
Zapoznaj się z fragmentem przedmowy Wacława Radeckiego do I wydania Nadberezyńców. Odwołując się do słów Radeckiego oraz do wydarzeń opisanych w powieści, wyjaśnij, na czym polegała analogia między światem przedstawionym a okolicznościami ukazania się powieści.
Garść ziemi na kopiec polskiego zwycięztwaDziś, kiedy w zbombardowanych miastach naszych, we wsiach spalonych i na stratowanych łanach ojczystych, zmaga się z najeźdźcą ciemiężony i katowany przez wroga lud polski; dziś, kiedy wszystko, co jest pomnikiem lub żywym wyrazem naszej tysiącletniej kultury i wielowiekowej walki o ideały wolnościowe, pada ofiarą brutalnej zaciekłości wroga i planowego niszczenia przez hordy napastnicze – rodzi się nowa książka polska […], bojowa, groźna w swej kryształowej prawdzie historycznej, wierna rzeczywistym ideałom Nadberezyńców, Nadwiślan i Nadodrzan: pomnik polskiego zapamiętania w wolności […].
Źródło: Wacław Radecki, Garść ziemi na kopiec polskiego zwycięztwa, [w:] Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy, Buenos Aires 1942, s. 7.
Na podstawie dedykacji Nadberezyńców opisz trzy funkcje, które Czarnyszewicz przypisywał swojej powieści.
NadberezyńcyMiłym Ziomkom znad Berezyny
trwającym w wierności Ojczyźnie,
ten opis krzywd doznanych od władz i pobratymców,
opis triumfów i bolesnych rozczarowań, co nas spotkały
w okresie zmagań o umiłowanie nasze
– poświęcam i pozdrawiam Was gdziekolwiek jesteście
AutorŹródło: Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy, Kraków 2017, s. 5.
Wypisz z fabuły powieści po dwa wydarzenia stanowiące ilustrację sformułowań użytych przez Czarnyszewicza w przedmowie do Nadberezyńców.
krzywdy doznane od władz. Wydarzenia z powieści: (Uzupełnij). 2. Sformułowanie z przedmowy
krzywdy doznane od […] pobratymców. Wydarzenia z powieści: (Uzupełnij). 3. Sformułowanie z przedmowy
triumfy. Wydarzenia z powieści: (Uzupełnij). 4 Sformułowanie z przedmowy
bolesne rozczarowania. Wydarzenia z powieści: (Uzupełnij).
Nazwij zastosowany we fragmencie Nadberezyńców typ narracji i wyjaśnij na podstawie tego fragmentu, jaki jest stosunek narratora do świata przedstawionego.
NadberezyńcyOto tyle już czasu od owej uroczystości upłynęło, a jednak gdy tylko usłyszę gdzieś śpiew litanii, albo samą jej nutę, w rozmyślaniu tęsknym o ziemicy rodzonej przypomnę sobie, to zawsze jakby widzę zgromadzenie braci, jakby słyszę ich błaganie żałosne i za każdym razem łzy mi w oczach stają. Jak Boga kocham!
Źródło: Florian Czarnyszewicz, Nadberezyńcy, Kraków 2017, s. 376.